Οι αισθήσεις είναι πέντε: όραση, ακοή, γεύση, όσφρηση και αφή. Όπως αναφέρει ο καθηγητής φιλοσοφίας Θεοδόσης Πελεγρίνης στα «Σφηνάκια» του (εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, 2009), οι δύο πρώτες φροντίζουν για την ποιότητα της ζωής και οι άλλες τρεις, για την ίδια τη ζωή. Επειδή όμως είναι πολύ δύσκολο να απωλέσουμε τη γεύση, την όσφρηση και την αφή, νοιαζόμαστε και ασχολούμαστε περισσότερο για την όραση και την ακοή. Ο τυφλός και ο κουφός μπορούν να επιβιώσουν, όχι όπως ο άνθρωπος που έχει όραση και ακοή, αλλά τα καταφέρνουν. Μπορεί όμως κάποιος να ζήσει χωρίς γεύση, όσφρηση και αφή; Όχι, γιατί η απώλειά τους, τον οδηγεί στο θάνατο, καθώς δεν θα ελέγχει τι τρώει, τι μυρίζει και τι ακουμπάει.

Ads

Γιατί γράφονται όλα αυτά με τις αισθήσεις; Επειδή έχει ενδιαφέρον να τις εξετάσουμε από την πολιτική τους σκοπιά. Πως λειτουργούν στο πολιτικό γίγνεσθαι. Έχουν την ίδια σημαντικότητα και τον αυτό ρόλο; Για παράδειγμα, η πολιτική όραση, μας κάνει να βλέπουμε τι συμβαίνει γύρω μας. Οι αποφάσεις, τα μέτρα που λαμβάνονται, καθώς και οι επιπτώσεις τους. Η πολιτική ακοή, μας κάνει να ακούμε τι λένε και τι συζητάνε οι πολιτικοί. Αν δεν έχουμε όραση, τότε δε βλέπουμε τι σχεδιάζεται για εμάς και έτσι δε θα μας ενοχλεί, αφού δεν το βλέπουμε. Αν δεν έχουμε ακοή, τότε δεν μαθαίνουμε τι συμβαίνει και παραμένουμε αδιάφοροι και απαθείς.

Η πολιτικής όραση και η ακοή, μας βοηθούν να αντιλαμβανόμαστε τα πολιτικά συμβάντα και να έχουμε απευθείας επαφή, μία άμεση σχέση με το τι διαδραματίζεται στον πολιτικό στίβο. Η απουσία τους, μας απομονώνει, με αποτέλεσμα να χάνουμε τη σχέση μας με τα πολιτικά δρώμενα. Για κάποιους, αυτό θεωρείται ευτύχημα και όχι δυστυχία.

Τι γίνεται με τις άλλες τρεις πολιτικές αισθήσεις; Η πολιτική γεύση, μας βοηθάει να γευόμαστε τα αποτελέσματα των πολιτικών αποφάσεων και επιλογών. Η πολιτική όσφρηση, μας επιτρέπει να μυρίζουμε τις πολιτικές που εφαρμόζονται και να οσμιζόμαστε τι μέλλει γενέσθαι. Η πολιτική αφή, μας κάνει κοινωνούς των πολιτικών που υλοποιούνται. Τις αγγίζουμε και μας αγγίζουν.

Ads

Η απουσία πολιτικής γεύσης, μας κάνει αμέτοχους στα θετικά των πολιτικών αποφάσεων και αδιάφορους στα αρνητικά τους. Η απουσία πολιτικής όσφρησης, μας κάνει αδρανείς και ανίκανους να πάρουμε μυρωδιά τι ετοιμάζουν και τι παίζεται πίσω από τις πλάτες μας. Η απουσία πολιτικής αφής μας κρατάει μακριά από τα αποτελέσματα των επιλογών, καθώς δεν μπορούμε να τα αγγίξουμε, να γίνουμε κοινωνοί τους. Εν ολίγοις, η απουσία των τριών πολιτικών αισθήσεων είναι καθοριστική για την πολιτική μας επιβίωση. Αν δεν τις έχουμε, είμαστε έρμαια των πολιτικών και των αποφάσεων που λαμβάνονται, συνήθως ερήμην μας.

Το διακύβευμα είναι σοβαρό: Δε γευόμαστε, δε μυρίζουμε, δεν αγγίζουμε τις πολιτικές ακαθαρσίες και τα πολιτικά απόβλητα. Η τοξικότητα των επιλογών περνάει στην καθημερινότητά. Γίνεται μέρος της ζωής, αλλά εμείς δεν το αντιλαμβανόμαστε. Και αυτό μπορεί να μη σκοτώσει, οδηγεί όμως σε οικονομική, κοινωνική, ψυχολογική και πνευματική εξόντωση. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε, όσο οτιδήποτε άλλο, την πολιτική γεύση, την πολιτική αφή και την πολιτική όσφρηση. Χωρίς αυτές, δεν είμαστε πολιτικά όντα. Με την απουσία τους είμαστε άνθρωποι χωρίς πολιτική συνειδητότητα. Υποκείμενα που άγονται και φέρονται από πολιτικούς εκμεταλλευτές και εξουσιαστές.

Οι πολιτικές αισθήσεις είναι πέντε: με τις δύο πρώτες – όραση και ακοή – διασφαλίζουμε ό,τι βλέπουμε και ακούμε ό,τι γίνεται. Με τις άλλες τρεις όμως – γεύση, όσφρηση και αφή – έχουμε την ικανότητα να αξιολογούμε και να κρίνουμε τι είναι αυτό που βλέπουμε και ακούμε. Αν δεν μας αρέσει, τότε μπορούμε να το αλλάξουμε. Αδικούμε τον εαυτό μας, κάνοντας πολιτικές επιλογές με την αξιοποίηση μόνο των αισθήσεων. Οι τρεις άλλες, έχουν πρωτεύοντα ρόλο για την επιβίωσή μας, αλλά και στην απόφασή μας να συντηρήσουμε στη ζωή όσους μας δηλητηριάζουν, μας βρωμίζουν και μας αηδιάζουν.