Ενοχλήθηκαν κάποιοι – εκτός και εντός συνόρων – για την πρόσφατη συμμετοχή του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, επικεφαλής κυβερνητικού κλιμακίου, στο Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης στη Ρωσία. Κατέφυγαν μάλιστα ορισμένοι εξ αυτών σε ειρωνικά σχόλια, π.χ. αρθρογράφος της Καθημερινής   μίλησε για «ιδεολογικοπολιτικό τουρισμό».

Πριν λίγους μήνες (14.4.2015), ο  πρώην υπουργός της ΝΔ, Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, αρθρογραφώντας στην εφημερίδα Τα Νέα, μας είχε ζητήσει να «μη βρεθούμε  στη λάθος πλευρά της ιστορίας», όταν η κυβέρνηση άρχιζε τα πολιτικά και ενεργειακά ανοίγματα στη Ρωσία.  Εξ αντιδιαστολής, να θεωρήσουμε ότι ο κύριος Αρβανιτόπουλος ήταν στη «σωστή πλευρά της ιστορίας», όταν συμμετείχε στην κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου. Επειδή ο κύριος καθηγητής συγκαταλέγεται στους καραμανλικούς, να του θυμήσουμε ότι  τα πρώτα ανοίγματα της Ελλάδας στη Μόσχα μετά το 1974, τα είχε κάνει ως πρωθυπουργός ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο οποίος είχε και αρνηθεί να συμμετέχει η χώρα μας στο μποϊκοτάζ της Δύσης στους  Ολυμπιακούς Αγώνες   του 1980 στη σοβιετική πρωτεύουσα.  Τότε ο πραγματικός ψυχρός πόλεμος ήταν στο αποκορύφωμά του.

Κατανοούμε τις προαναφερθείσες επικρίσεις φιλομνημονιακών αρθρογράφων και την αδυναμία τους να αντιληφθούν σε βάθος την πολιτική της σημερινής κυβέρνησης υπέρ μιας πολυδιάστατης και ενεργητικά φιλειρηνικής ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, ουσιαστικής αναβάθμισης της διεθνούς θέσης και του ρόλου της χώρας μας στο ευρωπαϊκό και διεθνές γίγνεσθαι, προς όφελος του ελληνικού λαού και των εθνικών μας θεμάτων. Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι οι επικριτές της κυβέρνησης παριστάνουν τους  γνήσιους ευρωπαϊστές, παραβλέποντας το γεγονός ότι η Ιδέα της ενωμένης Ευρώπης διατυπώθηκε εξ αρχής ως ιδέα φιλειρηνική,  δημοκρατική και πανευρωπαϊκή.  Άλλωστε, ένας εκ των πρώτων που διατύπωσαν αυτήν την ιδέα, περίπου πριν διακόσια χρόνια, ήταν ο υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας, Ιωάννης Καποδίστριας, πρώτος κυβερνήτης του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, που προέκυψε από την Επανάσταση του 1821.  Επί πλέον οι συντηρητικοί ευρωπαϊστές επιμένουν να ξεχνούν ότι η Ευρωπαϊκή Ιδέα, ιδέα της Ευρώπης χωρίς σύνορα και χωρίς πολέμους, γεννήθηκε μέσα στο εργατικό κίνημα από τα πρώτα του βήματα.  Θεωρούν ότι η ενωμένη Ευρώπη είναι  ιδέα του ψυχρού πολέμου και ότι η εισαγωγή της στην  Ελλάδα,   ανήκει αποκλειστικά στη δική τους παράταξη.  Οι ευρωπαίκές συντηρητικές δυνάμεις τύπου Μέρκελ και Σαρκοζί, στις οποίες εντάσσονται και ορισμένες από χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης,  επιμένουν να   αρνούνται την ιστορική και γεωγραφική πραγματικότητα  ότι η Ρωσία είναι Ευρώπη,  ενώ αντίστοιχη θέση τηρούν και έναντι της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας.   Θέση που πηγάζει, όχι από το γεγονός ότι ενδιαφέρονται για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στις δύο αυτές χώρες,  ζητήματα για τα οποία και εμείς είμαστε επικριτικοί, αλλά  από το ενδιαφέρον τους να δημαγωγήσουν και να διατηρήσουν τα προνόμιά τους, τόσο στο ευρωπαϊκό  όσο και στο εθνικό επίπεδο.  

Για να μιλήσουμε ειδικότερα για τη Ρωσία, υπενθυμίζουμε ότι  πρωτοβουλία της ΕΣΣΔ και κατ΄επέκταση της Ρωσίας ήταν η σύγκληση της Διάσκεψης για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη (ΔΑΣΕ), πριν σαράντα χρόνια, την 1η Αυγούστου 1975. Ιστορικό βήμα, που όπως είναι γνωστό τοις πάσι, αποτέλεσε – με την καθοριστική συμβολή και της «οστπολιτίκ» του Βίλλι Μπράντ – το πρώτο μεγάλο ρήγμα στον ψυχρό πόλεμο και στην διαίρεση της Ευρώπης, στα χρόνια που ολόκληρη η ήπειρός μας ζούσε με τον εφιάλτη ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος και κινδύνευε να γίνει «Euroshima».

Επειδή φέτος τιμούμε και τα 70 χρόνια της αντιφασιστικής νίκης των λαών στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ας μη ξεχνούν αριστεροί και δεξιοί,  που τιμούν την μεγάλη αυτή επέτειο,  των νεοναζί εξαιρουμένων,  ότι η απελευθέρωση της Ευρώπης από τον χιτλεροφασισμό επιτεύχθηκε με την καθοριστική συμβολή της ΕΣΣΔ, των μαχών του Λένινγκραντ και του Στάλινγκραντ.

Βέβαια, αν κάποιοι αρέσκονται στο ξαναγράψιμο της ιστορίας του Β’ Παγκόσμίου Πολέμου, ή ταυτίζουν τον κομμουνισμό με τον φασισμό, ενδέχεται να με κατηγορήσουν για νοσταλγία του σταλινισμού, επειδή χρησιμοποιώ τα τότε ονόματα των σοβιετικών μεγαλουπόλεων, ενώ σήμερα πρόκειται αντίστοιχα για την Αγία Πετρούπολη και το Βόλγκογκραντ. 

*Ο Πάνος Τριγάζης είναι συντονιστής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και Θεμάτων Ειρήνης του ΣΥΡΙΖΑ