Το καλοκαίρι του 2012 τα κόμματα που στήριζαν το Μνημόνιο πανηγύριζαν την ολοκλήρωση της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους και υπόσχονταν, προεκλογικά, σκληρές διαπραγματεύσεις για τη βελτίωση των όρων του, διαβεβαιώνοντας τους Έλληνες ότι δε θα υπήρχαν, πλέον, άλλα μέτρα και ότι το τέλος της κρίσης ήταν κοντά καθώς η ανάπτυξη βρισκόταν λίγους μήνες μακριά.

Ads

Την ίδια στιγμή η πραγματική οικονομία κατέρρεε, η Τρόικα προετοίμαζε τα σκληρότερα μέτρα για την Ελλάδα, η χώρα παρέμενε απόλυτα αποκλεισμένη από τις αγορές κεφαλαίων και ο δανεισμός του ιδιωτικού τομέα ήταν, σχεδόν, αδύνατος ή απαγορευτικά ακριβός. Ταυτόχρονα, οι πολύ αρνητικές προβλέψεις ανεξάρτητων οικονομικών και τραπεζικών ιδρυμάτων και οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης αλλά και οι δραματικές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, έκαναν δύσκολη την άντληση κεφαλαίων ακόμη και για εταιρίες κολοσσούς, με εξαιρετικά θεμελιώδη στοιχεία, όπως η Coca-Cola Hellenic, η οποία, όσο ο υποψήφιος για την πρωθυπουργία της χώρας, Α. Σαμαράς, υποσχόταν καλύτερες μέρες, έβλεπε την πιστοληπτική της βαθμολογία να υποβαθμίζεται σε μόλις τρεις βαθμίδες πάνω από την κατηγορία ‘σκουπίδια’ και το μέλλον της να γίνεται, για πρώτη φορά από τη δημιουργία της, δυσοίωνο.

Με την εταιρία να στηρίζεται κυρίως στις διεθνείς αγορές κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση της, η υποβάθμιση της και κυρίως η απειλή για περαιτέρω υποβαθμίσεις, μεταφράζονταν σε ρεαλιστικό κίνδυνο για εκτόξευση του κόστους δανεισμού της και έτσι σε πραγματική απειλή για τη χρηματοοικονομική της επιβίωση.

Τον Οκτώβριο του 2012, λίγο μετά το σχηματισμό νέας ελληνικής κυβέρνησης, η διοίκηση της εταιρίας ανακοίνωσε την πρόθεση της να μεταφέρει τα κεντρικά της στην Ελβετία και τις μετοχές της στο Λονδίνο. Πρωταρχικός στόχος, να κοπεί ο ομφάλιος λώρος με μία χώρα όπου τα χειρότερα ήταν μπροστά και όχι πίσω της, ώστε να σταματήσει η χρηματοοικονομική μόλυνση της εταιρίας και να καταφέρει να ανακτήσει τη χαμένη εμπιστοσύνη των διεθνών επενδυτών για να διευκολύνει την πρόσβαση της σε φθηνή χρηματοδότηση και να εξασφαλίσει τις κατάλληλες συνθήκες για την απρόσκοπτη λειτουργία και ανάπτυξης της.

Μερικούς μήνες αργότερα, στις 23 Ιουλίου του 2013, μετά από μία σύντομη περίοδο όπου έλαβαν χώρα όλες οι απαραίτητες ενέργειες, η Coca-Cola Hellenic εισήχθη, επισήμως, στο χρηματιστήριο του Λονδίνου με παράλληλη διαπραγμάτευση στο χρηματιστήριο Αθηνών.

Αν και οι εκπρόσωποι της εταιρίας αρνήθηκαν κατηγορηματικά ότι πέρα από την προσπάθεια εξασφάλισης φθηνής χρηματοδότησης ήταν και η φορολογική μανία που απειλεί να διαλύσει την Ελλάδα των Μνημονίων που επηρέασε την απόφαση τους να εγκαταλείψουν τη χώρα, ωστόσο, η μεταφορά της έδρας της όχι οπουδήποτε στην Ελβετία αλλά στο γνωστό για το προνομιακό φορολογικό καθεστώς του, καντόνι Zug, άνοιξε ένα μεγάλο κύκλο συζητήσεων σε διεθνή και ελληνικά ΜΜΕ για το κατά πόσο και φορολογικοί λόγοι διαδραμάτισαν το δικό τους ρόλο στη μεταφορά της έδρας της εταιρίας στο εξωτερικό.

Όμως, το κακό δεν περιορίζεται στην Coca-Cola Hellenic αλλά επεκτείνεται σε κάθε τμήμα της ελληνικής οικονομίας η οποία αδυνατώντας να βιώσει το δικό της success story μεταφέρει προς πάσα κατεύθυνση το μήνυμα πως η όποια προσπάθεια για επιτυχία πρέπει να γίνει εκτός των συνόρων της μια που εντός αυτών επικρατεί το χειρότερο δυνατό επιχειρηματικό περιβάλλον. Έτσι, δεν είναι τυχαίο πως μία σειρά άλλων εταιριών έχουν εγκαταλείψει ή προετοιμάζουν την αποχώρηση τους από την Ελλάδα σε μία τάση η οποία είναι τόσο επικίνδυνη και επιζήμια όσο ήταν και προβλέψιμη, δεδομένων των τραγικών επιλογών μίας μνημονιακής πολιτικής που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια τη χώρα στην καταστροφή.

Όπως για την Coca Cola Hellenic έτσι και για πληθώρα άλλων εταιριών και τελικά για το σύνολο του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα, ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα είναι ότι η αποτυχία των ελληνικών κυβερνήσεων και της Τρόικας να άρουν, μετά από τρία και πλέον χρόνια, τον κίνδυνο πτώχευσης της χώρας, αντιμετωπίζοντας ουσιαστικά και αποτελεσματικά το πρόβλημα εξυπηρέτησης του δυσβάσταχτου χρέους της, προσθέτει ένα γενικό ασφάλιστρο ‘ελληνικού κινδύνου’ ακόμη και σε εταιρίες που δεν έχουν καμία σχέση με το δημόσιο και οι οποίες βρίσκονται σε πολύ καλή οικονομική κατάσταση. Με άλλα λόγια, οποιαδήποτε επιχείρηση έχει ελληνική έδρα θεωρείται υψηλότερου κινδύνου και χαμηλότερης πιστοληπτικής αξίας από μία αντίστοιχη εταιρία εκτός Ελλάδας και αυτό μετατρέπεται σε υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης.

Έτσι, η ‘πτώχευση διαρκείας’ που βιώνει το δημόσιο προκαλεί χρηματοοικονομική ασφυξία και στον ιδιωτικό τομέα μειώνοντας,συνολικά, την ανταγωνιστικότητα του. Πέρα από αυτό, όμως, το αυξημένο κόστος χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα, εξαιτίας της διαιώνισης της κρίσης πτώχευσης του κράτους, λειτουργεί αποτρεπτικά της μείωσης των τιμών σε προϊόντα και υπηρεσίες, αυξάνοντας δραματικά τις αρνητικές συνέπειες της εσωτερικής υποτίμησης και υποθάλποντας το φαινόμενο της αύξησης των τιμών καταναλωτή παρά την κατακόρυφη πτώση μισθών, συντάξεων, εισοδημάτων και κατανάλωσης, γεγονός που επηρεάζει και τον εξαγωγικό τομέα της χώρας.

Αυτό οδηγεί σε μία σταθερά ακριβότερη Ελλάδα με όλο και πτωχότερους πολίτες, συνταγή που αυξάνει τον κίνδυνο κοινωνικών εκρήξεων, πολιτικοοικονομικής αστάθειας και πτώχευσης της χώρας, προκαλώντας νέα αύξηση του κόστους χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα. Όλα τα παραπάνω δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο ύφεσης, ο οποίος εγγυάται ότι το success story δε θα μετατραπεί ποτέ σε τίποτε περισσότερο από ένα επικοινωνιακό σύνθημα μίας κυβέρνησης που, δυστυχώς, αφιερώνει περισσότερη φαιά ουσία στο να παρουσιάσει με τον ‘ομορφότερο’ δυνατό τρόπο μία τραγική κατάσταση απ’ ότι στην προσπάθεια να την αλλάξει.

Και όσο αυτό ισχύει, ο δρόμος που άνοιξε η Coca Cola Hellenic θα γίνεται όλο και πιο πολυσύχναστος, καθώς η μία μετά την άλλη οι ελληνικές εταιρίες θα προσπαθούν να προστατευθούν από τη ‘μολυσμένη’ απ’ τον ιό τις κρίσης Ελλάδα.

* Ο Πάνος Παναγιώτου είναι χρηματιστηριακός τεχνικός αναλυτής