Έχω την μικρή αλλά υπαρκτή επιφύλαξη ότι δεν φτάσαμε ακόμα στο τέλος του δρόμου. Πιο βέβαιο σενάριο βλέπω να είναι μια ισχυρή σχέση ΕΕ και  Ηνωμένου Βασιλείου. Πιο ισχυρή και από την σχέση ΕΕ – Νορβηγίας! Με λίγα λόγια μένουν φεύγοντας. Και μέσα και έξω! Και δεν αποκλείω πλήρως την πιθανότητα να δούμε σύντομα και εθνικές εκλογές στη χώρα το διακύβευμα των οποίων να είναι ουσιαστικά ξανά η έξοδος ή η παραμονή. Αυτό το λέω γιατί τα μεγάλα ζητήματα για την Βρετανία είναι κυρίως (όχι τόσο το μέσα ή έξω) αλλά η πιθανότητα απόσχισης της Σκωτίας και της Βόρειας Ιρλανδίας. Όλα και αν τα αντέχει η Αγγλία, όλα και αν μπορεί να τα χωνέψει, μια τέτοια εξέλιξη θα την μεταβάλει σε μια σκιά του τι θεωρούσε ήταν μέχρι τώρα.

Όμως μεγάλες συζητήσεις έχουν αναπτυχθεί ανάμεσα στους λαούς της Ευρώπης, και στην Κύπρο, για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συζητήσεις που έχουν να κάμουν ακόμα και με το αν θα συνεχίσει να υφίσταται, ή αν πρέπει να συνεχίσει να υφίσταται.

Αυτοκρατορίες έχουν χαθεί πολλές και δεν θα είναι το τέλος  του κόσμου αν χαθεί ακόμα μια. Όμως σπάνια οι αυτοκρατορίες έπεσαν, ή και ποτέ χωρίς να χυθεί αίμα. Αλλά και αν ακόμα κάτι τέτοιο γίνει οι χώρες που περισσότερο θα επηρεαστούν είναι οι χώρες της περιφέρειας. Όταν στροβιλίζεται ένας κόσμος τα πρώτα πράγματα που υπόκεινται το βάρος και το αποτέλεσμα του στροβιλισμού είναι ότι βρίσκεται στα άκρα. Στην περιφέρεια.

Και εμείς είμαστε και στα άκρα και στην περιφέρεια. Και μάλιστα με ιδιαίτερα προβλήματα όπως είναι η παρουσία της Τουρκίας στα εδάφη μας. Οι πολιτικές όμως της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η αλόγιστη αλλά σκόπιμη λειτουργία μιας οικονομικής δαιμονικής πολιτικής πάτησε πάνω στο στήθος πολλούς λαούς. Όμως ο κόσμος είναι πια παγκοσμιοποιημένος. Δυστυχώς χωρίς αυτό να φέρει (ακόμα) και μια παγκοσμιοποιημένη αντίδραση. Εισάγω εδώ τον όρο παγκοσμιότητα ενάντια στην παγκοσμιοποίηση. Όπου παγκοσμιοποίηση σημαίνει στην προέκταση της, ότι κάποιος πολλαπλασιάζει τα αποθεματικά του μόνο και μόνο γιατί τα μετακινεί. Κάποιοι πολλαπλασιάζουν τα αποθεματικά τους επειδή η παγκοσμιοποίηση τους επιτρέπει να φοροδιαφεύγουν, και να κτίζουν αυτοκρατορίες ατομικού τύπου.

Παγκοσμιότητα σημαίνει σύνολη αντίδραση. Αλλά δυστυχώς πάντα οι πολλοί αργούν να δράσουν ομού, σε συνάρτηση με την δυνατότητα της γρήγορης δράσης  των ατόμων.  Όμως έρχεται ώρα που οι πολλοί μη αντέχοντας πια το βάρος και την πίεση αντιδρούν ενστικτωδώς, ως μονάδα, με αποτέλεσμα την γρήγορη και άμεση αντίδραση.

Επανέρχομαι όμως για λίγο στο θέμα που έθιγα λίγο πιο πάνω. Βλάπτει η κατάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Ακόμα και αν ξεχάσω προς στιγμή  το κυπριακό,  και μείνω μόνο στα της οικονομίας θα πω  απλώς, πως μη υπαρχούσης της Ευρωπαϊκής ‘Ένωσης δεν θα πάψουμε να είμαστε μέρος του παγκόσμιου συστήματος που επικρατεί. Έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν σημαίνει και έξοδο από το παγκοσμιοποιημένο σύστημα όπως το ξέρουμε.

Μπορούν όμως, θα  μπορέσουμε  κάποτε να ενώσουμε τον προοδευτικό κόσμο της Ευρώπης προς την αλλαγή που αναζητούμε; Σωστή ανακατανομή του πλούτου που παράγεται από τους μυώνες των εργαζομένων; Γιατί ενώ συμβαίνουν όσα πολλές φορές διεκτραγωδήσαμε, οι λαοί εξακολουθούν να ψηφίζουν αυτούς που τους δημιουργούν τα προβλήματα; Το πρόσφατο παράδειγμα της Ισπανίας, όπου  δυο προοδευτικά κόμματα δεν πήραν ούτε το άθροισμα της δύναμης τους πρέπει να μας προβληματίσει.

Ένας πολύ ειλικρινής διάλογος, πολύ ειλικρινής διάλογος, θα φωτίσει αυτό το ερώτημα. Απάντηση μπορεί να είναι το γιατί μια μια, οι  προοδευτικές κυβερνήσεις υπόκεινται εύκολα στην ήττα από την πίεση των πολλών. Και αυτό οδηγεί στη συνέχεια σε ένα αίσθημα ματαίωσης. Ίσως ακόμα γιατί το όραμα μας, φαντάζει  στα μάτια των ψηφοφόρων απόμακρο, άπιαστο. Ίσως γιατί βάζουμε πολύ  ψηλά τον πήχη με αποτέλεσμα να περνούμε από κάτω. Ίσως ακόμα γιατί οι ηγέτες στον προοδευτικό κόσμο της Ευρώπης δεν εμφανίζονται να έχουν το σθένος που απαιτούν οι καιροί. Σε κάθε περίπτωση όμως ο ειλικρινής διάλογος δεν έβλαψε ποτέ κανένα. Έβλαψε όμως και βλάπτει πάντα την συνολική και ομόθυμη προσπάθεια, ο φόβος μην μας πουν ακραίους ή μήν και μας πούν αναθεωρητές. Όμως τα προβλήματα του κόσμου είναι εκεί και δεν θα περιμένουν την έκβαση ενός μη υπάρχοντος διαλόγου.

* Ο Τάκης Χατζηγεωργίου είναι Κύπριος ευρωβουλευτής με το ΑΚΕΛ