Οι εξελίξεις στην Ευρώπη διαμορφώνονται σε γενικές γραμμές μέσα από τη σύγκρουση ή τη σύμπλευση των παρακάτω πολιτικών γραμμών:

 
1. Χριστιανοδημοκρατία-«Δημοκρατικό Κέντρο»

Μέσω της πολιτικής γραμμής του «ορντοκαπιταλισμού»(νεοφιλελευθερισμός της ντιρεκτίβας) της Μέρκελ-Σόιμπλε, θέλει να αναδείξει την «γερμανική» Ευρώπη σε πρωτανιστή στον παγκόσμιο ανταγωνισμό στις διεθνείς αγορές, με μείωση του δημόσιου δανεισμού, μείωση του κόστους εργασίας και του κόστους αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης μέσω προγραμμάτων λιτότητας και εξοικονόμισης για το ιδιωτικό κεφάλαιο-ώστε να επενδύει τα πλεονάσματά του σε νέες θέσεις εργασίας και έτσι να επανέλθει η Ευρώπη σε τροχιά «ανάπτυξης» και όχι με νέο πληθωριστικό χρήμα από την ΕΚΤ- με μείωση του κοινωνικού κράτους και των δημόσιων δαπανών. Όντας στην εξουσία στα βασικά κράτη της ΕΕ, χρησιμοποιεί το μηχανισμό του χρέους και τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς-που δεν έχουν καμιά «δημοκρατική νομιμοποίηση»-για να επιβάλει σε όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αυτήν την κατεύθυνση, που ήταν και είναι ακόμα κυρίαρχη, και θα γίνει ακόμα πιο κυρίαρχη αν επιβάλει κάποιες ευνοϊκές ρυθμίσεις για την ευρωπαϊκή επενδυτική ελίτ, στα πλαίσια των διατλαντικών και άλλων διεθνών συμφωνιών(ΤΤΙP, CETA, κ.λπ.).

2. Παλιά (Σοσιαλδημοκρατικά-σοσιαλιστικά-εργατικά κόμματα) και «νέα» Σοσιαλδημοκρατία-αριστερά (Πράσινοι, Συριζα, Ποντέμος κ.λπ.): «Δημοκρατική» Ευρώπη

Επιδιώκει περισσότερο έλεγχο των ευρωπαϊκών θεσμών και μηχανισμών μέσω του ευρωκοινοβουλίου. Περισσότερο «κοινωνικό» κράτος, περιβαλλοντική μέριμνα και μείωση της «λιτότητας» με τόνωση της κατανάλωσης και δημόσιων επενδύσεων μέσω νέου χρήματος, ώστε δια της αύξησης της ζήτησης και θέσεων εργασίας να ξεπεράσει η Ευρώπη τη μακρόχρονη ύφεση.

3. «Ευρωσκεπτικιστές»

Επιδιώκουν ένα μεγαλύτερο ρόλο στο εθνικό κράτος, όσον αφορά στις διεθνείς συμφωνίες και στην παγκοσμιοποίηση του «δυτικού» μοντέλου ανάπτυξης του καπιταλισμού, καθώς και στην εξέλιξη του θεσμικού ρόλου της Ε.Ε.  Η εθνικιστική ιδεολογία και οι φαντασιακές  εθνικές ταυτότητες είναι απο τα βασικά στοιχεία της πολιτικής τους πρότασης για την ΕΕ και τα ευρωπαϊκά κράτη χωριστά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να φηφίζονται και από την αντίστοιχη ακροδεξιά σε κάθε χώρα.

Οι πολιτικές γραμμές των 2 και 3, είναι δύσκολο να επικρατήσουν την επόμενη περίοδο, γιατί οι εξελίξεις της παγκοσμιοποίησης μέχρι τώρα-παρόλο που ο «κινητήρας» της παγκοσμιοποίησης, η Κίνα, «ρετάρει» τελευταία- έχουν υποτιμήσει σε μεγάλο βαθμό τον ρόλο του κεντρικού εθνικού κράτους και έχουν απορρυθμίσει τον έλεγχο και την φορολόγηση της κάθε εγχώριας οικονομίας, ώστε θα χρειασθεί –αν αυτό γίνει ποτέ δυνατόν-μια μακρόχρονη περίοδο για την αποκατάσταση πάλι της εθνικής κυριαρχίας(περίπτωση 3) και τη χρηματοδότηση του κοινωνικού κράτους πρόνοιας και ασφάλειας (περίπτωση 2).  

Το Brexit: Η ευρωπαϊκή ελίτ-δεν χρησιμοποιώ τον όρο αστική άρχουσα τάξη, γιατί αυτή έχει συρρικνωθεί σε μια πολύ μικρή μειοψηφία καθ` εαυτήν-βλέποντας το Brexit και την απόφαση των Βρετανών να εγκαταλείψουν την Ε.Ε., το χαρακτήρισε σαν μια ανορθολογική πράξη του βρετανικού λαού, που παρασύρθηκε από τον λαϊκισμό, την ξενοφοβία και τούς συναισθηματισμούς λόγω ελλιπούς γνώσης και πληροφόρησης. Γράφτηκε συχνά  ότι «η εργατική τάξη με το χαμηλό πνευματικό επίπεδο» και η τρίτη ηλικία έκρινε το αποτέλεσμα, γιατί επέδειξε ρατσισμό και ξενοφοβία ψηφίζοντας υπέρ του Brexit. Σε αυτό αντιδρά μια άλλη εκτίμηση, που καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα από άλλη οπτική: «Αυτός που έχει χάσει πολλά ή όλα είναι διατεθειμένος να ρισκάρει μέσω μιας διαφορετικής επιλογής». Η πολιτική της Κυβέρνησης των  Συντηρητικών του Κάμερον είχε σαν θύματα κυρίως την εργατική τάξη, τους συνταξιούχους και τα χαμηλά εισοδήματα, που έχασαν  πολλά κεκτημένα δεκαετιών. Έτσι αυτοί οι άνθρωποι θεώρησαν ότι δεν έχουν κάτι να χάσουν πια και μόνο να κερδίσουν από τον έλεγχο των δημόσιων οικονομικών, της μετανάστευσης και της γενικότερης πολιτικής από τη δική τους κυβέρνηση, χωρίς εξωτερικούς ελέγχους. Θεώρησαν ότι μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να τους φέρει το έξυπνο σύνθημα “Vote Leave, take control”. Μάλιστα εκτιμούν  ότι όσο η Ε.Ε. επιμένει στη λιτότητα και τη δημοσιονομική πίεση, θα προκαλέσει ανάλογα φαινόμενα γεμάτα  προκαταλήψεις που  θα την οδηγούν προς άγνωστους δρόμους και ίσως στην ενίσχυση της τρίτης περίπτωσης.

Οι ευρωπαίοι πολίτες που αποτελούν τη μεγάλη κατηγορία των “από κάτω” δεν έχουν να περιμένουν τίποτα από τις 3 παραπάνω πολιτικές κατευθύνσεις των ελίτ της Ευρώπης, ιδίως οι πολίτες του Νότου και των Βαλκανίων. Οι δομές της υπάρχουσας Ε.Ε. δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες των ευρωπαίων πολιτών και δεν μπορούν να ελεγχθούν από αυτούς. Δεν είναι ότι υπάρχει απλά έλλειμμα δημοκρατίας στα πλαίσιά τους, είναι κομμένες και ραμμένες για να δρουν οι τράπεζες και οι πολυεθνικές εταιρείες μέσω των λόμπυ τους στους μηχανισμούς των Βρυξελλών. Το Brexit ήταν η πρώτη ρωγμή σε αυτές τις ανεξέλεγκτες μεγαδομές.

Για τους ευρωπαίους «απο κάτω», μόνο, μια κατά το μέγιστο δυνατό, αποκεντρωμένη Ευρώπη με αυτονομία περιφερειών και ομοσποδιοποίησή τους, πρώτα στα πλαίσια των εθνικών επικρατιών και στη συνέχεια στα πλαίσια της Ε.Ε., θα ήταν η εναλλακτική. Όσο η Ε.Ε. παραμένει μια μεγαδομή, ένα μεγακράτος στα χέρια των διάφορων ελίτ και κυρίως της χρηματοπιστωτικής ελίτ, δε μπορεί να είναι ή να γίνει δημοκρατική. Δεν πρόκειται για “δημοκρατικό έλλειμμα”, αλλά για μια εκ θεμελίων αντιδημοκρατική δομή, που έχοντας δημιουργήσει τον κυρίαρχο ανθρωπολογικό τύπο του ορθολογικού homo economicus, στηρίζεται πια σε αυτόν, γιατί στην ουσία αποτελεί ένα ρομπότ το οποίο δεν επηρεάζεται από κανένα πραγματικά ανθρώπινο χαρακτηριστικό.

Όμως οι δρώντες πραγματικοί άνθρωποι, που τέτοιοι είναι αρκετοί από τους  «απο κάτω», με πάθη, αδυναμίες και  εξάρσεις στη καθημερινότητά τους και όχι ψυχροί υπολογιστές με απόλυτο ορθολογισμό, προσπαθούν να συγκεράσουν τους ψυχολογικούς, κοινωνικούς, γνωστικούς και συναισθηματικούς παράγοντες μέσα τους με τις γενικότερες αποφάσεις για την πολιτική πρακτική γύρω τους. Η δημιουργία σε τοπική κλίμακα μιας δημόσιας σφαίρας στην οποία θα μπορούν να συμμετάσχουν, να συνδιαμορφώσουν και να αποφασίζουν για τις συνθήκες της ζωή τους, είναι το μοναδικό εχέγγυο να αντισταθούν στην παραπέρα υποβάθμιση της ποιότητάς της.  Σε αυτούς εναπόκειται, αν ποτέ καταστεί δυνατόν, η οποιαδήποτε θετική γενικότερη εξέλιξη στα πλαίσια της Ευρώπης. Η επιλογή από τη μεριά τους της στρατηγικής της περιφερειοποίησης-τοπικοποίησης, της άμεσης δημοκρατίας, της κοινωνικής ισότητας και της οικολογικής ισορροπίας, ίσως είναι η πολιτική γραμμή που θα δώσει τη βιώσιμη λύση και στην Ευρώπη και σε όλον τον πλανήτη, σε αντιπαράθεση με τις υπάρχουσες πολιτικές γραμμές που αναφέραμε στην αρχή.

Στα πλαίσια μιας τέτοιας κατεύθυνσης, πιο ευνοϊκές συνθήκες για να στοιχειοθετηθεί μια τέτοια πολιτική γραμμή, υπάρχουν στη χώρα μας και στα Βαλκάνια, όπου εκτός των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του Νότου, επιδρούν και οι ιδιαίτερες συνθήκες της ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, όπου υπάρχει αντίθετη από την Ευρώπη διαδικασία. Όχι ολοκλήρωση μεγαδομών, αλλά κατάτμηση αυτών. Μεγαλύτερα κράτη έχουν αποσυντεθεί σε μικρότερα (βλέπε Βαλκάνια), ακόμα και σε αυτόνομες περιοχές (βλέπε Ιράκ, Συρία και πιθανά Τουρκία) 

www.topikopoiisi.eu