Σήμερα αυτό που θα επιχειρηθεί είναι η μετατροπή του ΕΟΠΥΥ σε μορφή ασφαλιστικής εταιρείας, κατά το πρότυπο των ιδιωτικών ασφαλιστικών

Με την ψευδεπίγραφη πρόφαση μετατροπής(;) του ΕΟΠΥΥ “αποκλειστικά σε μηχανισμό αγοράς υπηρεσιών Υγείας από ιδιώτες παρόχους”, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας επιχειρεί ουσιαστικά την παραμόρφωση του ΕΟΠΥΥ ως προς τον κοινωνικό χαρακτήρα του οργανισμού και την παράδοσή του στους επιχειρηματίες της Υγείας αλλά και στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, που εδώ και χρόνια εποφθαλμιούν μερίδιο από τις πιστώσεις που διαχειρίζεται ο ΕΟΠΥΥ για τη χρηματοδότηση των υπηρεσιών Υγείας προς τους πάσχοντες.

Τόσο από τον ιδρυτικό Νόμο 3918/2011 όσο και από τον μεταγενέστερο 4238/2014, ο ΕΟΠΥΥ αποτελεί τον μοναδικό “αγοραστή υπηρεσιών Υγείας” και χρηματοδοτείται κατά βάση από τις θεσμοθετημένες ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών, που φτάνουν κάθε χρόνο τα 5,2-5,4 δισ. ευρώ, και έχει τη θεσμική υποχρέωση να αγοράζει και να αποζημιώνει υπηρεσίες Υγείας για τους πάσχοντες με κριτήρια την καθολικότητα και τη δυνατότητα ισότιμης πρόσβασης των ασθενών στις αναγκαίες, για κάθε πάσχοντα, υπηρεσίες Υγείας. Αυτά τα χρήματα διαχειρίζεται με γνώμονα την αποζημίωση των αναγκαίων υπηρεσιών Υγείας για όλους τους δικαιούχους.

Στην περίοδο της δημοσιονομικής κρίσης, με τον Νόμο 4368/2016 (επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και υπουργών Αν. Ξανθού και Π. Πολάκη) επεκτάθηκε και στους ανασφάλιστους το δικαίωμα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στις δημόσιες δομές και εξ αυτής της ανάγκης θεσμοθετήθηκε η χρηματοδότηση από τις πιστώσεις του ΕΟΠΥΥ και των δαπανών των δημόσιων νοσοκομείων αλλά και του ΕΚΑΒ.

Σε αυτή την κατεύθυνση συνέτεινε και η αναμόρφωση του Ενιαίου Κανονισμού Υπηρεσιών Υγείας (ΕΚΠΥ) το 2018, προκειμένου ο ΕΟΠΥΥ να ολοκληρώσει τη θεσμική αποστολή του αλλά και τον κοινωνικό του ρόλο ως μοναδικού αγοραστή υπηρεσιών Υγείας υπέρ των πασχόντων, ασφαλισμένων και ανασφάλιστων.

Εξορθολογισμός δαπανών

Στην ίδια κατεύθυνση συνέτεινε άλλωστε και η απόφαση της διοίκησης του ΕΟΠΥΥ το 2016 να εφαρμόσει από το 2017 την πρόβλεψη του Νόμου 3918/2011 για σύναψη συμβάσεων με τους παρόχους, με στόχο να εξορθολογίσει τις δαπάνες και να απαλλάξει τους πάσχοντες ή τους συγγενείς τους από την ταλαιπωρία της συναλλαγής με τις υπηρεσίες του ΕΟΠΥΥ. Σε αυτό βοήθησε τα μέγιστα και η εφαρμογή της εκκαθάρισης των δαπανών με ψηφιοποίηση των παραστατικών, που επιτάχυνε τη διαδικασία εκκαθάρισης και πληρωμών και βοήθησε να καταργηθεί και το “χαρτοβασίλειο” που μέχρι τότε έπνιγε τις υπηρεσίες του ΕΟΠΥΥ και εμπόδιζε ουσιαστικά την εκκαθάριση των δαπανών, αναγκάζοντας τον ΕΟΠΥΥ να πληρώνει τις δαπάνες Υγείας με πρόχειρο λογιστικό έλεγχο, με συνέπεια να υπάρχουν το 2015-2016 πάνω από 1,2 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμα χρέη, τα οποία με τις αλλαγές που έγιναν στον οργανισμό μειώθηκαν στο τέλος του 2018 στα 140-150 εκατομμύρια ευρώ!

Οι αντιστάσεις

Σε αυτή την προσπάθεια υπήρξαν σοβαρές αντιστάσεις.

• Η προσπάθεια σύναψης συμβάσεων με τους οικογενειακούς γιατρούς (παθολόγους, παιδίατρους και γενικούς γιατρούς) με τετράωρη απασχόληση και αμοιβή περί τα 1.400 ευρώ τον μήνα πολεμήθηκε σθεναρά από πολλές διοικήσεις Ιατρικών Συλλόγων καθώς και ατομικά από γιατρούς, ενώ η επέκταση των συμβάσεων και στις άλλες ειδικότητες υπονομεύτηκε θεσμικά.
• Η προσπάθεια του οργανισμού να καταγραφεί η διαθέσιμη από τους εργαστηριακούς γιατρούς τεχνολογία ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων επειδή θεωρήθηκε “ύποπτη”, σε μια περίοδο που η αποζημίωση των εργαστηριακών εξετάσεων είχε ήδη υποκοστολογηθεί.
• Η προσπάθεια να δημιουργηθούν μητρώα επαγγελματιών Υγείας σε κλάδους υγειονομικών που δεν υπήρχαν (όπως η ειδική αγωγή) αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία και αρνητισμό, σε συνδυασμό με την καθολική άρνηση σύναψης συμβάσεων τόσο από τους θεραπευτές ειδικής αγωγής όσο και από τους επαγγελματίες οπτικούς.

Η εξυγίανση ωστόσο του οργανισμού έγινε με δύσκολα, αργά αλλά αποτελεσματικά βήματα, με επισφράγιση τη θεσμοθέτηση του νέου ΕΚΠΥ (ΚΥΑ, 4868 Β’, 1.11.2018) ο οποίος ωστόσο αντιμετωπίστηκε και εντός με σχετική δυσπιστία, αφού αποτέλεσε “φόρτο εργασίας” προκειμένου να ενσωματωθεί έγκαιρα και ολοκληρωμένα στο σύστημα πληροφορικής του ΕΟΠΥΥ, αναγκαία ενέργεια προκειμένου να συμβάλει στο σύστημα εκκαθάρισης των δαπανών αλλά και στην εφαρμογή του ελέγχου Real Time που είχε θεσμοθετήσει και πιλοτικά εφάρμοζε η διοίκηση και οι υπηρεσίες επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.

Ανατροπή του κοινωνικού χαρακτήρα του οργανισμού

Σήμερα αυτό που επιχειρείται είναι η ολοσχερής παράδοση του οργανισμού στους… μνηστήρες της χρηματοδότησης του ΕΟΠΥΥ. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η ανατροπή του κοινωνικού χαρακτήρα του οργανισμού και αυτό ξεκίνησε με την αλλαγή της διοικητικής μορφής του, με καθιέρωση διοικητή με υπερεξουσίες (στη θέση του προέδρου) και τυπική παρουσία των μελών του Δ.Σ.

Σήμερα αυτό που θα επιχειρηθεί είναι η μετατροπή του ΕΟΠΥΥ σε μορφή ασφαλιστικής εταιρείας κατά το πρότυπο των ιδιωτικών ασφαλιστικών, αφού κι αυτές θα έχουν “μερίδιο αγοράς” αποτελώντας “θεσμικό εταίρο” του ΕΟΠΥΥ, χάνοντας ταυτόχρονα ο οργανισμός τον κοινωνικό του προσανατολισμό και την καθολικότητα της αποζημίωσης των δαπανών Υγείας, παρότι οι πιστώσεις του προέρχονται από τις ασφαλιστικές εισφορές Υγείας / Περίθαλψης των ίδιων των ασφαλισμένων!

Παρατηρήσεις επί του σχεδίου νόμου

Ας μου επιτραπούν οι ακόλουθες παρατηρήσεις στις επισημάνσεις του σχεδίου νόμου που θα έρθει προς συζήτηση.

• “Ποιοτικά κριτήρια” εφαρμόζονται από το 2016-2017 στον ΕΟΠΥΥ κατά τη σύναψη των συμβάσεων με τους ιδιώτες παρόχους.
• Έλεγχος Real Time καθιερώθηκε από τη διοίκηση του ΕΟΠΥΥ και εφαρμόζεται πιλοτικά από το 2018-19, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
• Έλεγχος των παραστατικών με ψηφιοποίηση και διαδικασία Random (τυχαιοποιημένη επιλογή) καθιερώθηκε επί ΣΥΡΙΖΑ από τη διοίκηση του ΕΟΠΥΥ.
• Εφαρμογή θεραπευτικών πρωτοκόλλων εφαρμόζεται από το υπουργείο Υγείας επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
• Έλεγχος στη συνταγογράφηση διενεργείται από τις υπηρεσίες του ΕΟΠΥΥ και επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και εξαιτίας αυτών των ελέγχων ο ΙΣΑ έχει παραπέμψει (αν και αναρμόδιος, αλλά και μη νόμιμα) τον πρώην αντιπρόεδρο του ΕΟΠΥΥ Παν. Γεωργακόπουλο στο Πειθαρχικό Συμβούλιο επειδή ασκούσε τα διοικητικά του καθήκοντα, ενώ ο υπουργός Υγείας κωφεύει.

Τα ερωτήματα

Κατά συνέπεια, ο υπουργός Υγείας εξήγγειλε ως αλλαγές λειτουργίες που ήδη υπάρχουν στον ΕΟΠΥΥ αλλά δεν είπε και δεν απαντά στα ουσιώδη:

• Τι σημαίνει μετατροπή του ΕΟΠΥΥ σε “ολοκληρωμένο ασφαλιστικό φορέα”; Μήπως εννοεί ιδιωτικού (ανταποδοτικού) τύπου;
• Πώς θα διαχειρίζεται ο ΕΟΠΥΥ τις ασφαλιστικές εισφορές Υγείας / Περίθαλψης των εργαζομένων;
• Οι “κλειστοί”‘ προϋπολογισμοί σε κάθε κωδικό παροχών θα αυξηθούν ή θα μειωθούν;
• Ο προϋπολογισμός της φαρμακευτικής δαπάνης (εξωνοσοκομειακής και νοσοκομειακής) τι τύχη θα έχει;
• Τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ θα διατηρηθούν ή θα καταργηθούν (υπέρ… των ιδιωτικών);
• Τα Φάρμακα Υψηλού Κόστους (ΦΥΚ) των ασθενών θα εξακολουθήσουν να χορηγούνται δωρεάν;
• Οι συμβάσεις με τους γιατρούς θα επεκταθούν σε όλες τις ειδικότητες με αναθεώρηση της αποζημίωσής τους ανά επίσκεψη;
• Η αποζημίωση των εργαστηριακών εξετάσεων θα αποκατασταθεί στα προ του 2016 επίπεδα;
• Η δωρεάν νοσηλεία στο εξωτερικό θα συνεχίζει να αποζημιώνεται ή θα καταργηθεί;
• Οι συμβάσεις με τους παρόχους θα ανανεωθούν;
• Οι συμβάσεις με τις πάσης φύσεως ιδιωτικές δομές Υγείας θα επικαιροποιηθούν;

Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα οφείλουν να δοθούν από τον κ. υπουργό στην κοινωνία. Ταυτόχρονα και οι κοινωνικοί φορείς πρέπει να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τη λαίλαπα των ιδιωτικοποιήσεων που επέρχεται αλλά και την εκχώρηση του ΕΟΠΥΥ στους ιδιώτες επιχειρηματίες της Υγείας, όπως σχεδιάζει η κυβέρνηση της Ν.Δ.

* Ο Τάκης Γεωργακόπουλος είναι γιατρός πνευμονολόγος, διευθυντής ΕΣΥ στη ΜΕΘ του Γ. Ν. Πατρών, πρώην αντιπρόεδρος ΕΟΠΥΥ