«Εύχομαι το σοσιαλιστικό κόμμα να μην παίξει το παιχνίδι της λιτότητας» λέει η ευρωβουλευτής της αριστεράς και του Αριστερού Μπλόκο της Πορτογαλίας Μαρίζα Ματιάς, μιλώντας στον Στέλιο Κούλογλου. Η Πορτογαλίδα πολιτικός δηλώνει ότι το κόμμα της είναι έτοιμο για μια συγκυβέρνηση με το ΚΚ και τους Σοσιαλιστές προκειμένου να μπει τέλος στην πολιτική της λιτότητας. Μιλάει επίσης για τις καταστροφικές επιπτώσεις των πολιτικών που επιβλήθηκαν στην Πορτογαλία και στέλνει ένα μήνυμα στον Γερμανό ΥΠΟΙΚ, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε…

Καλημέρα Μαρίζα. Θα ήθελα να συζητήσουμε τα εκλογικά αποτελέσματα και η πρώτη ερώτηση είναι πώς παρά τις πολιτικές λιτότητας που είχαν αρνητική επίδραση στην πορτογαλική κοινωνία, ο Κοέλιο κατάφερε να είναι στην πρώτη θέση. Πώς έγινε αυτό;

Ο συνασπισμός της δεξιάς κέρδισε, με την έννοια πως συγκέντρωσαν τις περισσότερες ψήφους συγκριτικά με τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις. Στην πραγματικότητα, ήταν οι μόνοι που έχασαν ψήφους την νύχτα των εκλογών. Όλες οι υπόλοιπες κοινοβουλευτικές δυνάμεις της αντιπολίτευσης, το Μπλόκ, το Κομμουνιστικό κόμμα, το Σοσιαλιστικό κόμμα και οι άλλοι αυξήθηκαν ως προς το ποσοστό τους και τους ψήφους. Ο δεξιός συνασπισμός έχασε περίπου 700.000 ψήφους και είναι τα χειρότερα αποτελέσματα των τελευταίων 30 ετών. Παρόλα αυτά, έχουν το πρόγραμμα με τις περισσότερες ψήφους. Αυτό που θέλω να υπογραμμίσω είναι πως η αντιπολίτευση κρατά το 60% των θέσεων στο νέο κοινοβούλιο, είναι μια πολύ διαφορετική κατάσταση γιατί στην προηγούμενη θητεία η δεξιά είχε την πλειοψηφία. Τώρα δεν έχουν την πλειοψηφία, έχουν το πρόγραμμα με τις περισσότερες ψήφους, αλλά είναι μειοψηφία, έχουν μόνο 39%.

^{Δείτε ολόκληρη τη συνέντευξη}

Η ελληνική υπόθεση έπαιξε κάποιο ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα; Γιατί ο Κοέλιο χρησιμοποιούσε την ελληνική περίπτωση λέγοντας πως δεν θέλει η Πορτογαλία να γίνει η δεύτερη Ελλάδα…

Ο Κοέλιο χρησιμοποιούσε την Ελλάδα με όποιον τρόπο μπορούσε. Κυρίως για να μας επιτεθεί, για να επιτεθεί στο αριστερό Μπλοκ, για να πει πως δεν υπάρχουν επιλογές και πως στο τέλος δεν θα τα καταφέρουμε. Μετά τις ελληνικές εκλογές όμως είναι πολύ εύκολη η πρόκληση προς εμάς και τον ΣΥΡΙΖΑ και αντέδρασα λέγοντας, κ. Κοέλιο κέρδισαν τις εκλογές τρεις φορές μέσα σε ένα χρόνο, κάτι που δεν μπορείτε να πείτε για τον εαυτό σας. To επόμενο βήμα ήταν πως ο Κοέλιο άρχισε να μιλά για τον Αλέξη Τσίπρα ως «ο συνάδελφός μου». Δεν ήξερε πώς να το χρησιμοποιήσει πλέον.  Στο τέλος η ελληνική κατάσταση έπαιξε ένα ρόλο, άλλα το πιο σημαντικό μάθημα ήταν τελικά πως όλοι μπορούσαν να δουν πώς λειτουργούν τα ευρωπαϊκά όργανα, τους εκβιασμούς και την πίεση προς την ελληνική κυβέρνηση, αλλά επίσης και πως αυτός ο εκβιασμός τόσο από την Τρόικα, όσο και τα ευρωπαϊκά όργανα δεν κατάφερε να φέρει ξανά στην εξουσία στην Ελλάδα τις πολιτικές δυνάμεις που έφεραν την Ελλάδα στην τραγική, τωρινή κατάσταση.

Φαίνεται πως αυτό έπαιξε κάποιο θετικό ρόλο ως προς το εκλογικό αποτέλεσμα γα το Μπλοκ;

Νομίζω πως τα αποτελέσματα του Μπλοκ αλλά και του κομμουνιστικού κόμματος εκφράζουν την επιθυμία των ανθρώπων να αυξήσουν την ισχύ του μετώπου των κομμάτων κατά της λιτότητας. Φυσικά ξέρουμε και βλέπουμε πως σε όλη την Ευρώπη πολύς κόσμος δημιουργεί ένα διεθνές κίνημα ενάντια στην λιτότητα και ξέρουμε πως η πολιτική είναι συσχετισμοί ισχύος και χρειάζεται να αυξήσουμε τις δυνάμεις μας σε κάθε χώρα, αυτό είναι βέβαιο. Το Μπλoκ διπλασίασε τα αποτελέσματα από τις προηγούμενες εκλογές, είμαστε το κόμμα με την μεγαλύτερη αύξηση, με έντεκα επιπλέον βουλευτές στο κοινοβούλιο και το PCP έχει επιπλέον έναν, σε σχέση με την προηγούμενη θητεία. Νομίζω πως το σημαντικό είναι ότι οι κύριες δυνάμεις κατά της λιτότητας αύξησαν τις ψήφους τους, το ποσοστό και την εκπροσώπησή τους. Αυτό σημαίνει πως έχουμε έναν πολύ σημαντικό ρόλο τώρα, που  η αντιπολίτευση είναι το 60% του κοινοβουλίου.
 
Η ελληνική υπόθεση και ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν αντικείμενο συζήτησης ανάμεσα στο Μπλοκ και το κομμουνιστικό κόμμα πριν τις εκλογές, νομίζω πως το κομμουνιστικό κόμμα το ανέφερε σαν κακό παράδειγμα…

Ναι, λίγο, αλλά πρέπει να πω, για να είμαι ειλικρινής, πως το κομμουνιστικό κόμμα δεν επιτέθηκε πολύ στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και σίγουρα όχι στον ελληνικό λαό. Υπήρχαν κάποιες επιθέσεις, κάποιες προκλήσεις αλλά το κομμουνιστικό κόμμα δεν έπαιζε αυτό το χαρτί πολύ δυνατά.

Πώς εξηγείς την αύξηση των ψηφοφόρων του Μπλόκ. Δεν ήταν αναμενόμενο έτσι; 

Εμείς στην διάρκεια της εκστρατείας αισθανθήκαμε πως θα αυξήσουμε τις ψήφους μας. Το Μπλοκ είχε πολύ δύσκολες στιγμές στο πρόσφατο παρελθόν του, εσωτερικές διαμάχες, πολλές διασπάσεις, πολλές αποχωρήσεις. Το 2011 ήταν κακή χρονιά για εμάς, με πολλά λάθη πρέπει να πω. Προσπαθήσαμε να τα διορθώσουμε, αλλά στη πραγματικότητα από το 2011 μέχρι το 2014 ήταν πολύ δύσκολο να ανοικοδομηθεί το κόμμα. Το 2014 είχαμε το συνέδριο και στο συνέδριο φανήκαμε τελείως διασπασμένοι στα μάτια του λαού. Το κόμμα ήταν διασπασμένο αλλά βρήκαμε μια λύση να ξαναχτίσουμε το κόμμα και την ενότητα. Δεν είναι ούτε ένας χρόνος τώρα, που αποφασίσαμε να επανενωθούμε και να δώσουμε έμφαση στην πολιτική μας προσέγγιση και το πρόγραμμα μας, στις γραμμές μας. Είχαμε έναν χρόνο να το ξαναχτίσουμε, να παρουσιάσουμε τις προτάσεις και να δείξουμε στο λαό πως η δουλειά μας ήταν πολύ σημαντική. Νομίζω ότι η συμβολή της συντονίστριάς μας Kατερίνα Μαρτίζ  ήταν εξαιρετικά σημαντική και επίσης η δουλειά σε κάποιες  επιτροπές, όπως η επιτροπή έρευνας για την τράπεζα Espiritu Santu και τον ρόλο διαφόρων βουλευτών. Νομίζω πως αυτά ήταν δυο σημαντικά σημεία. Κι έπειτα το Μπλοκ αναγνωρίστηκε ως το κόμμα των γυναικών, κάτι που δεν μας ενοχλεί καθόλου. Αν μπορεί να βοηθήσει, είμαστε φεμινιστικό κόμμα, δεν μας πειράζει, αντιθέτως, αφού τόσο οι γυναίκες όσο και οι άντρες στο Μπλόκ είναι φεμινιστές, είμαστε σύμφωνοι με αυτό.

Τι θα συμβεί τώρα; Υπάρχει περίπτωση συνασπισμού των κομμάτων που είναι μέσες άκρες κατά της λιτότητας, συμπεριλαμβανομένων των σοσιαλιστών που τον τελευταίο χρόνο είναι ενάντια; Υπάρχει περίπτωση συνασπισμού, μιας και εσείς και οι κομμουνιστές και οι σοσιαλιστές αποτελείτε πλειοψηφία που μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση;

Είμαστε το τρίτο κόμμα αυτή την στιγμή στο εθνικό κοινοβούλιο. Το πρώτο κόμμα είναι η δεξιά με ηγέτη τον Κοέλιο, το δεύτερο κόμμα είναι οι σοσιαλιστές  και τρίτο κόμμα τώρα είναι το Μπλόκ, τέταρτο κόμμα είναι το δεύτερο δεξιό κόμμα του συνασπισμού και πέμπτο κόμμα είναι το κομμουνιστικό, έχουμε το κόμμα των ζώων με ένα μέλος και ξέχασα και τους πράσινους που έχουν δυο μέλη στο κοινοβούλιο, είναι οι έκτοι. Όμως από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο από τους πράσινους, έχουμε τέσσερις κοινοβουλευτικές ομάδες, αλλά κυρίως το Μπλόκ, οι κομμουνιστές και οι σοσιαλιστές εκπροσωπούν το 60% του κοινοβουλίου. Λέγαμε στην εκστρατεία και συνεχίζουμε να το λέμε, πως είμαστε διαθέσιμοι για μια λύση στην Πορτογαλία που θα νικήσει την δεξιά κυβέρνηση, μια λύση κατά της λιτότητας. Είμαστε διαθέσιμοι να κάνουμε διαπραγματεύσεις, το είπαμε στην εκστρατεία πολλές φορές, καλούμε τους σοσιαλιστές να ενωθούν με το Μπλόκ και τους κομμουνιστές και να δημιουργηθεί ένα αριστερό μέτωπο. Δεν ανταποκρίθηκαν ποτέ προεκλογικά. Μετά τις εκλογές συνεχίσαμε να δηλώνουμε την διαθεσιμότητά μας, το ίδιο έκανε και το κομμουνιστικό κόμμα κι έτσι περιμένουμε το σοσιαλιστικό κόμμα. Δυστυχώς, το βράδυ των εκλογών ο γενικός γραμματέας του σοσιαλιστικού κόμματος είπε πως δεν ήθελε να προσχωρήσει σε αρνητικές πλειοψηφίες αλλά να υποστηρίξει την σταθερότητα, ελπίζω πως αυτό δεν σημαίνει υποστήριξη της δεξιάς κυβέρνησης. Δεν θα μιλήσω εκ μέρους του σοσιαλιστικού κόμματος αλλά νομίζω πως αν χάσουμε αυτή την ευκαιρία, το σοσιαλιστικό κόμμα θα χρειαστεί να αναλογιστεί την ευθύνη του.

Είναι αξιοσημείωτο πως το κομμουνιστικό κόμμα συμφώνησε να διαπραγματευτεί ή να αποτελέσει μέρος της λύσης…

Να διαπραγματευτεί για αρχή, αλλά είναι ξεκάθαρο πως ούτε το Μπλόκ ούτε το κομμουνιστικό κόμμα θα αρνούνταν μια αριστερή κυβέρνηση. Αυτό είναι τελείως ξεκάθαρο σε όλους, αυτή την στιγμή. Έχουμε υποφέρει πολύ από την λιτότητα και είναι εξοργιστικό, να ακούμε τα ευρωπαϊκά όργανα και τον κ. Σόιμπλε μετά τις εκλογές να λένε «όπως βλέπετε οι Πορτογάλοι θέλουν περισσότερη λιτότητα». Όχι κ. Σόιμπλε ήταν 39% ―μια μεγάλη πλειοψηφία των Πορτογάλων ψήφισε κατά του δεξιού συνασπισμού και των πολιτικών λιτότητας― παραμένει μειοψηφία και θα πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατό, ώστε να μην αφήσουμε μια κυβέρνηση μειοψηφίας να επιβάλει τη λιτότητα στην Πορτογαλία.

Για να το κλείσουμε αυτό, η Πορτογαλία παρουσιάζεται από τον Σόιμπλε και το Βερολίνο ως παράδειγμα για το πώς λειτουργεί καλά η λιτότητα. Παρουσιάζουν αριθμούς για την μείωση της ανεργίας.

Όχι, καθόλου, η μείωση της ανεργίας είναι απλά στατιστικό, γιατί έχουμε δει 485.000 ανθρώπους να φεύγουν από την χώρα τα τελευταία τέσσερα χρονιά. Οι μακροχρόνια άνεργοι δεν προσμετρούνται πλέον στα νούμερα. Η πραγματική ανεργία είναι πολύ πιο υψηλή. Αυτό που έκανε η κυβέρνηση, είναι πως έβαλε πολλά άτομα σε ένα είδος πρακτικής εργασίας. Αυτό επίσης δεν το μετρούν σαν ανεργία. Αυτή την στιγμή αυτό που έχουμε σαν αποτέλεσμα της λιτότητας και των μνημονίων της τρόικας είναι ένα πραγματικό ποσοστό ανεργίας 20% και σίγουρα πάνω από 30% για τους νέους ανθρώπους, έχουμε το χρέος σε επίπεδα που δεν υπήρχαν ποτέ πάνω από 130% και το έλλειμμα είναι στο ίδιο επίπεδο με όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα της Τρόικας, και οι εργάτες στην Πορτογαλία έχασαν εφτά μήνες μισθούς, η κοινωνική ασφάλιση καταστράφηκε, το εθνικό σύστημα υγείας καταστράφηκε, η δημόσια εκπαίδευση καταστράφηκε και έχουμε ό,τι και στην Ελλάδα, σε χαμηλότερη ένταση. Το ΑΕΠ μας έπεσε κατά 6% και το δικό σας κατά 25%. Έχουμε όμως την ίδια κατάσταση, απλά σε μικρότερη ένταση, κάτι που σημαίνει και περισσότερη αντίσταση από το λαό της Πορτογαλίας. Αυτό δεν σημαίνει πως είμαστε καλύτερα, είμαστε χειρότερα από ποτέ κατά την περίοδο της δημοκρατίας. Αν θέλουμε να δούμε τι λέει ο λαός, θα δούμε ότι αυτή η κυβέρνηση είχε την πλειοψηφία με 50 % και τώρα έχουν μειωθεί στο 39% ως αποτέλεσμα ενός μεγάλου εκβιασμού ενάντια στον λαό και παίζοντας το χαρτί του φόβου, λέγοντας ότι αν δεν νικήσουμε, θα είναι χειρότερα τα πράγματα και έχασαν πολύ, έχασαν σχεδόν 1.000.000 ψήφους. Εύχομαι το σοσιαλιστικό κόμμα να μην παίξει το παιχνίδι της λιτότητας.