Η ΕΕ θέλει να επιτρέψει τη συνέχιση της κυκλοφορίας και της χρήσης της ύποπτης για καρκίνο χημικής ουσίας. Κάποιες χώρες αντιτίθενται. Τι ψηφίζει η Ελλάδα;

Οι καταναλωτές δεν πρέπει να έχουν μεγάλη ανησυχία για την ασφάλεια των τροφίμων, λένε για μας επανειλημμένα, η βιομηχανία τροφίμων, οι κυβερνήσεις και οι πολιτικοί της εξουσίας. Γιατί “ποτέ δεν ήταν η τροφή μας τόσο ασφαλής όσο είναι σήμερα». Το κράτος μας προστατεύει από τα επιβλαβή χημικά.

Αλλά στην περίπτωση του πιο ευρέως χρησιμοποιούμενου φυτοφάρμακου glyphosate, αποδεικνύεται το αντίθετο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει να επιτραπεί η χημική αυτή ουσία για άλλα 15 χρόνια στην Ευρώπη. Τις μέρες αυτές, τα κράτη μέλη συζητούν πάνω στην πρόταση της Κομισιόν για να αποφασίσουν αν θα δώσουν πράσινο φως στη Μονσάντο και θα της κάνουν δώρο τη συνέχιση της κυκλοφορίας του προϊόντος της.

Η ΕΕ το προτείνει αυτό, παρόλο που ξέρει ότι υπάρχει τουλάχιστον επιστημονική αβεβαιότητα για το αν είναι ή όχι καρκινογόνο το glyphosate. Έτσι στρέφεται ενάντια στην αρχή της προφύλαξης που έχει η ίδια την νομοθετήσει όσον αφορά την αδειοδότηση για την κυκλοφορία των διατροφικών προϊόντων. Δεν μπορεί να κυκλοφορεί ένα προϊόν προτού αποδειχθεί ακίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία από τον αιτούντα την κυκλοφορία του. Και για το προϊόν της Μονσάντο υπάρχει η επιστημονική μελέτη του κέντρου ογκολογίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που το χαρακτηρίζει σαν «πιθανά καρκινογόνο» . Η μελέτη στηρίζεται κυρίως σε πειράματα σε ζώα, στα οποία το δραστικό συστατικό προκάλεσε όγκους.

Παρά το γεγονός αυτό όμως, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (ΕFSA) έχει ταξινομήσει το ζιζανιοκτόνο ως ασφαλές με βάση τη γνωμοδότηση του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Αξιολόγησης Κινδύνων. Αλλά το Ινστιτούτο αυτό κατέληξε σε αυτό το αποτέλεσμα γιατί ερμήνευσε – κάποιοι λένε αυθαίρετα – με διαφορετικό τρόπο τα αποτελέσματα της έρευνας του οργανισμού υγείας του ΟΗΕ. Πράγματι, περίπου 100 επιστήμονες από τα πανεπιστήμια και κρατικούς φορείς, για παράδειγμα, στη Γερμανία, τη Γαλλία ή στις Ηνωμένες Πολιτείες , κατηγόρησαν το γερμανικό Ινστιτούτο ότι η απόφασή του δεν ήταν αξιόπιστη. Μεταξύ αυτών ήταν και πολλοί επιφανείς ερευνητές. Αλλά ακόμη και ο Σουηδικός  Οργανισμός Χημικών Προϊόντων επέκρινε την φιλική για το glyphosate έκθεση του γερμανικού Ινστιτούτου και το κατατάσσει τουλάχιστον στην κατηγορία «ύποπτο για καρκινογόνο δράση».

Μετά από μια τόση μεγάλη επιστημονική έρευνα για την επικινδυνότητα του glyphosate και μετά από τόσο μεγάλη αμφιβολία ενός πολύ μεγάλου μέρους επιφανών επιστημόνων για την ασφάλειά του, η ΕΕ θα έπρεπε να δράσει σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης και να το απαγορεύσει.

Ήρθε η ώρα για τη μεταρρύθμιση του συστήματος αδειοδότησης.

Το ότι η ΕΕ δεν το κάνει, οφείλεται στο γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές αρχές ελέγχου όπως η ΕFSA βρίσκονται πολύ κοντά με τη βιομηχανία-οι περισσότεροι ελεγκτές είναι συνήθως πρώην στελέχη της βιομηχανίας-αλλά και στη διαδικασία αξιολόγησης. Αυτή για την αδειοδότηση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων βασίζεται -σύμφωνα με τον κανονισμό της ΕΕ σε μελέτες του κατασκευαστή. Οι υπηρεσίες δεν μπορούν ακόμα και να δημοσιεύουν αυτές τις μελέτες των κατασκευαστών, έτσι ώστε να μπορούν να ελεγχθούν εύκολα και από ανεξάρτητους ερευνητές. Τα στοιχεία που λαμβάνουν υπόψη οι υπάλληλοι είναι σχεδόν ένα προς ένα αυτά που ισχυρίζεται η βιομηχανία. Αυτό θα ήταν αδιανόητο για τον Διεθνή Οργανισμό Ερευνών Καρκίνου.

Επιπλέον, οι ουσίες με τις οποίες τα δραστικά συστατικά αναμιγνύονται στα εμπορικά φυτοφάρμακα και τα μίγματα που προκύπτουν ελέγχονται ακόμα χειρότερα. Δεν υπάρχουν καθόλου προδιαγραφές για τα μείγματα, παρόλο που μελέτες δείχνουν ότι οι επιβλαβείς δράσεις των επιμέρους ουσιών στα φυτοφάρμακα είναι προσθετικές, και μερικές φορές μάλιστα ενισχύονται πολλαπλασιαστικά-εκθετικά. Οι κίνδυνοι λοιπόν από τα φυτοφάρμακα αξιολογούνται τόσο άσχημα, μάλλον τόσο φιλικά για τη βιομηχανία, από τις ευρωπαϊκές ή κρατικές υπηρεσίες, που θα ήταν αυτοκτονικό να στηριζόμαστε σαν  καταναλωτές στην «προστασία» τους. Είναι φανερό λοιπόν ότι πρέπει να αλλάξει και η ίδια η διαδικασία αδειοδότησης, ώστε να εφαρμόζεται σωστά η αρχή της προφύλαξης.

Τέτοιες αρχές που  εφαρμόζουν τόσο φιλικούς προς τη βιομηχανία νόμους, θα πρέπει οι καταναλωτές να μην εμπιστεύονται καθόλου. Αντ ‘αυτού, οι καταναλωτές πρέπει να αναλάβουν μέρος της ευθύνης για την ασφάλεια των ίδιων των συμβατικών τροφίμων του. Οι έλεγχοι κινδύνων από τα φυτοφάρμακα είναι τόσο ελλιπείς που το μόνο που μπορεί κανείς να συστήσει είναι να τρώτε τροφές από βιολογικές ή φυσικές καλλιέργειες. Επειδή έτσι παράγονται προϊόντα χωρίς συνθετικά χημικά φυτοφάρμακα, όπως το glyphosate. Καλύτερα ακόμα, όποιος έχει τη δυνατότητα-ακόμα και στην ταράτσα ή κάποιο οικόπεδο στις πόλεις ή σε κάποιο χωράφι στην επαρχία-να καλλιεργεί οπωσδήποτε μέρος τουλάχιστον της τροφής του, γιατί θα ξέρει τι τρώει.

Μια μικρή νίκη[1];

Την περασμένη εβδομάδα, θεωρήθηκε πολύ πιθανό ότι η ψηφοφορία των μελών κρατών για μια 15ετή παράταση της  έγκρισης του glyphosate, θα απέβαινε ευνοϊκή για τη Μονσάντο . Ωστόσο, μετά την κινητοποίηση των διάφορων καταναλωτικών-υγειονομικών-οικολογικών κ.λπ.οργανώσεων, η Γαλλία, οι Κάτω Χώρες, η Ιταλία και η Σουηδία έχουν εκφράσει ανοιχτά την αντίθεσή τους. Αυτό προκάλεσε προφανώς αυξανόμενη ανησυχία στις Βρυξέλλες, γιατί για να περάσει η πρόταση χρειάζεται ειδική πλειοψηφία. “Αν δεν υπάρχει ειδική πλειοψηφία, τότε αμφιβάλλω ότι θα ψηφιστεί,” είπε ένας αξιωματούχος της ΕΕ στη βρετανική εφημερίδα The Guardian. Στην κρατική γερμανική τηλεόραση, την Τρίτη το πρωί ανακοινώθηκε ότι η γερμανική κυβέρνηση θα απέχει. Αυτό σημαίνει ότι η ψηφοφορία μάλλον θα αναβληθεί, προς το παρόν. Υπάρχει λοιπόν μια μικρή προς το παρόν νίκη του κινήματος για την απαγόρευση του glyphosate. Αυτό όμως χρειάζεται να δυναμώσει ακόμα περισσότερο τους επόμενους μήνες, ώστε να πετύχει την οριστική απαγόρευση αυτού του επικίνδυνου αλλά κερδοφόρου παρασκευάσματος της Μονσάντο. Το ελληνικό αντίστοιχο κίνημα ενάντια στα Μεταλλαγμένα, τις διατλαντικές συμφωνίες και το Ράουντ-απ, θα χρειασθεί να πιέσει από τη μεριά του την ελληνική κυβέρνηση να ψηφίσει κατά της παράτασης της άδειας κυκλοφορίας του στην Ευρώπη και στη χώρα.

Πηγή: Τοπικοποίηση