Το νέο νομοσχέδιο για τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ), το οποίο έχει τεθεί σε διαβούλευση (Δείτε εδώ ολόκληρο το νομοσχέδιο), εξασφαλίζει τη δυνατότητα της χώρας να απαγορεύει μονομερώς την καλλιέργεια όλων των ΓΤΟ που λαμβάνουν σχετική άδεια σε ευρωπαϊκό επίπεδο ή είναι υπό αδειοδότηση.

Στο 1ο του άρθρο αναφέρει: «Ειδικότερα, οι διατάξεις του παρόντος αποσκοπούν στην προστασία των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των γεωργικών καλλιεργειών της χώρας συμπεριλαμβανομένων των ντόπιων αβελτίωτων πληθυσμών και ποικιλιών καλλιεργούμενων φυτικών ειδών, της μελισσοκομίας, των τοπικών γεωργικών δομών και των ακολουθούμενων παραδοσιακών γεωργικών πρακτικών που παρέχουν καλύτερη δυνατότητα συνδυασμού της παραγωγής με τη βιωσιμότητα του οικοσυστήματος σύμφωνα με τους στόχους της εθνικής γεωργικής πολιτικής που εστιάζουν στην προώθηση των βιολογικών καλλιεργειών όπως επίσης και της καλλιέργειας για την παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, λαμβάνοντας υπόψη τον ορεινό και νησιωτικό χαρακτήρα πολλών περιοχών της χώρας, τα ειδικά χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος υποδοχής που αφορούν όλες τις γεωγραφικές ζώνες της χώρας σε συνδυασμό με το μικρό μέγεθος του γεωργικού κλήρου που καθιστά αδύνατη την πρακτική εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων συνύπαρξης για την αποφυγή ακούσιας επιμόλυνσης των συμβατικών και βιολογικών καλλιεργειών με γενετικά τροποποιημένο φυτικό υλικό».

Πολύ σωστά όλα τα παραπάνω, αλλά ταυτόχρονα αναφέρει επίσης: «Τα μέτρα αυτά στηρίζονται σε λόγους άλλους από την επικινδυνότητα, όπως αυτή εξετάζεται κατά τη διαδικασία της εξατομικευμένης ανάλυσης κινδύνου μιας γενετικής τροποποίησης προκειμένου να λάβει έγκριση ελευθέρωσης στο περιβάλλον για καλλιέργεια βάσει της κοινοτικής νομοθεσίας».

Από παλιότερα, το ελληνικό κίνημα ενάντια στα μεταλλαγμένα και ειδικότερα η Κίνηση Μαγνησίας, είχε ετοιμάσει μια πρόταση νόμου για την απαγόρευση των μεταλλαγμένων και είχε προσπαθήσει να την προωθήσει προς την τότε ελληνική κυβέρνηση χωρίς επιτυχία. Αυτή η πρόταση τέθηκε υπόψη των συμβούλων του υφυπουργείου που ήταν υπεύθυνοι για την διατύπωση του νόμου. Εκεί υποστηρίζαμε -σε αντίθεση με την οδηγία που απαιτεί λόγους άλλους εκτός της επικινδυνότητας – ότι «Τα κράτη μέλη μπορούν με βάση την αρχή της προφύλαξης να υιοθετούν υψηλότερο επίπεδο προστασίας από αυτό των κοινοτικών ρυθμίσεων, διότι η εν λόγω αρχή, έχοντας ως πυλώνες της τις έννοιες του κινδύνου και της επιστημονικής αβεβαιότητας, τους δίνει τη δυνατότητα να αξιολογήσουν διαφορετικά αυτές τις έννοιες σε σχέση με την αξιολόγηση που κάνουν τα κοινοτικά όργανα. Η εφαρμογή της αρχής της προφύλαξης επιτρέπει στα κράτη μέλη να λάβουν επιπλέον εθνικά μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος, της ανθρώπινης υγείας και της γεωργίας. Προς αυτή την κατεύθυνση φαίνεται να κινείται και ο κοινοτικός δικαστής. Συγκεκριμένα το ΔΕΚ στην απόφαση της 5ης Φεβρουαρίου 200413 τονίζει ότι ‘’είναι σαφές ότι η αξιολόγηση του κινδύνου μπορεί να δείξει ότι συνεχίζει να υφίσταται επιστημονική αβεβαιότητα σχετικά με την ύπαρξη ή την έκταση των πραγματικών κινδύνων. Σ’αυτήν τη περίπτωση πρέπει να γίνει δεκτό ότι ένα κράτος μέλος μπορεί, σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης, να λαμβάνει προστατευτικά μέτρα χωρίς να περιμένει να αποδειχθούν η ύπαρξη και η σοβαρότητα των κινδύνων΄΄. Προκύπτει λοιπόν ότι η αρχή της προφύλαξης εφαρμόζεται όταν υπάρχει επιστημονική αβεβαιότητα, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η εναρμόνιση». 

Ένας τέτοιος νόμος λοιπόν από την ελληνική πλευρά θα πρέπει στην ουσία να αμφισβητήσει την υπάρχουσα οδηγία της Ε.Ε.

Επίσης να λαμβάνει κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη της ακούσιας παρουσίας ΓΤΟ σε άλλα προϊόντα. Ιδίως στις εισαγόμενες -από εταιρείες γενετικού υλικού- προς φύτευση σπορομερίδες, για τις οποίες θα πρέπει να δημιουργηθεί ιδιαίτερη υπηρεσία ελέγχου και σε περιφερειακό επίπεδο, ώστε να ελέγχονται στα τοπικά τελωνεία. Οι υπεύθυνοι των εισαγωγών θα πρέπει να αποφεύγουν την ακούσια πρόσμιξη ΓΤ σπόρων με σπόρους συμβατικών ή βιολογικών καλλιεργειών. Σε κάθε περίπτωση, η πρόσμιξη δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 0,1% για τους εγκεκριμένους από την Ε.Ε. σπόρους και να είναι μηδενική για τους μη εγκεκριμένους. Αλλά και για τις εισαγόμενες ζωοτροφές που μπορεί να περιέχουν ΓΤ σόγια ή ΓΤ καλαμπόκι, όπως και για τις ζωοτροφές που συσκευάζονται στη χώρα από ντόπιες εταιρείες που δεν εφαρμόζουν την ιχνηλασιμότητα και διατίθενται στο εμπόριο, χωρίς να φαίνεται στην ετικέτα.

Ο νόμος θα πρέπει να προβλέπει εκτός από αστική και ποινική ευθύνη και αποζημιώσεις για όποιον προβαίνει σε παράνομη χρήση ΓΤΟ. Το προς διαβούλευση Νομοσχέδιο προβλέπει μόνο «διοικητική κύρωση από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κατ’αποκοπή πρόστιμο ύψους 100.000€ το οποίο προσαυξάνεται κατά 10.000€ για κάθε στρέμμα καλλιέργειας έως του ύψους των 500.000€. Εφόσον η παράβαση αφορά σε καλλιέργεια ΓΤΟ, επιβάλλεται επιπρόσθετα η άμεση καταστροφή της καλλιέργειας από τον καλλιεργητή».

Να υποχρεούται σε αποζημίωση και για την ζημία που προκάλεσε σε άλλον. Ως ζημία να νοείται η μεταφορά ή με άλλο τρόπο εισαγωγή ΓΤ πολλαπλασιαστικού υλικού σε: 1) γεωργικά προϊόντα τα οποία εμφανίζουν πρόσμιξη πάνω από 0,1%. 2) περιβάλλον γενικότερα, το οποίο εξ αιτίας της μεταφοράς ή με άλλο τρόπο εισαγωγής ΓΤ υλικού καταστρέφεται ή υποβαθμίζεται. Έτσι, να επιβάλει συγκεκριμένα αναλογικά πρόστιμα σε όποιον αναπτύσσει, παράγει, εισάγει, διαθέτει στην αγορά με ή χωρίς αντάλλαγμα ΓΤ σπόρους και φυτικό πολλαπαλασιαστικό υλικό. Καθώς  και σε όποιον κάνει τα παραπάνω, χωρίς να προσδιορίζει αν πρόκειται για ΓΤΟ ή όχι. Στην περίπτωση της ζημίας δικαιούται αυτός που ζημιώνεται να αξιώσει την άρση της προσβολής και την παράλειψή της στο μέλλον.

Αυτά και άλλα πολλά μέτρα θα πρέπει να προβλέπει αυτός ο νόμος, ώστε να αποφευχθεί όσο γίνεται η εισδοχή στη χώρα μας των ΓΤΟ. Και αν μάλιστα μια κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να συγκρουσθεί με τις εταιρείες των μεταλλαγμένων, την Ε.Ε. και τον ΠΟΕ, θα πρέπει να απαγορεύσει όχι μόνο την καλλιέργειά τους, αλλά και την διακίνηση και εμπορία τους στην ελληνική επικράτεια. Οι πολίτες έτσι και αλλιώς δεν τα θέλουν στην συντριπτική τους πλειοψηφία. Είναι και θέμα δημοκρατίας. Είναι θέμα εφαρμογής των αποφάσεων όλων των Νομαρχιακών Συμβουλίων των πρώην Νομαρχιών της χώρας, που διατύπωσαν το αίτημα για ανακήρυξη της επικράτειάς τους (πριν την εφαρμογή του «Καλλικράτη» στην Τοπική Αυτοδιοίκηση) σαν «ζώνη ελεύθερη από Μεταλλαγμένα». Είναι θέμα έκφρασης του δημοκρατικού δικαιώματος, το οποίο δεν μπορεί να απεμπολήσει ούτε το δικό μας πολιτικό σύστημα, ούτε η Ε.Ε.

Να έχουμε βέβαια υπόψη μας ότι οι εταιρείες θα μπορούν να πηγαίνουν τα κράτη και τις κυβερνήσεις στα διαιτητικά δικαστήρια για διαφυγόντα κέρδη από την απαγόρευση των ΓΤΟ, αν περάσουν οι συμφωνίες ΤΤΙΡ, TISA, CETA κ.λπ. Για αυτό το κίνημα ενάντια στα μεταλλαγμένα και το κίνημα ενάντια στις συμφωνίες αυτές θα πρέπει να εκφρασθεί ενιαία και να απαιτήσει όχι μόνο απαγόρευση των ΓΤΟ, αλλά και βέτο σε αυτές τις συμφωνίες.

Γιώργος Κολέμπας

topikopoiisi.eu
topikopoiisi.blogspot.de