Κυριακάτικη βόλτα στην Κεντρική Αγορά του Ρέντη με «ξεναγό» τον φίλο το Θωμά. Άνθρωπος της αγοράς, της πιάτσας επί το λαϊκότερο, ήταν ο καταλληλότερος για συντροφιά.

Ας ξεκινήσουμε απ τα θετικά. Η «Αγορά του καταναλωτή», μια κατά κάποιο τρόπο «αυτόνομη» μονάδα μέσα στο χώρο της κεντρικής αγοράς που εξυπηρετεί τον απλό – μεμονωμένο καταναλωτή, ο οποίος μπορεί να ψωνίσει μικρές ποσότητες, όπως στα μανάβικα ή τα σούπερ μάρκετ της γειτονιάς, σε τιμές ιδιαίτερα συμφέρουσες, αλλά και με ποιότητα. 

Δεύτερο χαρακτηριστικό, όχι αξιολογικά, το χάος και η αναρχία με τα φορτηγά και τα Ι.Χ. αυτοκίνητα των επισκεπτών – πελατών και των εργαζομένων. Χάος, όχι άσχετο με το γενικότερο κλίμα που επικρατεί στις ράμπες των χονδρεμπόρων και τις συναλλαγές. 

Η αγορά είναι ένας ζωντανός οργανισμός, ένα ιδιόμορφο χρηματιστήριο με τους δικούς της κανόνες και τα δικά της χαρακτηριστικά, τα οποία δεν μπορεί παρά να τα σεβαστεί κανείς. Ο πανάρχαιος νόμος της προσφοράς και της ζήτησης διατρέχει κι εδώ τις συναλλαγές και φυσικά διαμορφώνει τις τιμές. Λογικό, σε μια ελεύθερη οικονομία, αρκεί να έχεις θέσει τις ασφαλιστικές δικλίδες ώστε να αποτρέψεις το ενδεχόμενο καρτέλ που καταστρατηγεί αυτή την «ελευθερία».

Ένας παρατηρητικός επισκέπτης, δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί, σ αυτό το λειτουργικό, αλλά και βολικό «χάος», ποιος ασκεί, ποιόν έλεγχο; Αν εξαιρέσουμε το κομμάτι της «αγοράς του καταναλωτή» όπου υπάρχει η κλασική διαδικασία,  ψωνίζω και στη συνέχεια πάω στο ταμείο με την ταμειακή μηχανή και πληρώνω, ποιος μπορεί να εγγυηθεί για την εφαρμογή των φορολογικών διατάξεων σ όλη την υπόλοιπη λειτουργία της αγοράς, για να το πούμε «κομψά»; Όταν η πολιτεία δεν βρήκε ακόμη το σθένος, δεν είχε δηλαδή τη βούληση, να επιβάλει στους παραγωγούς αγρότες την τήρηση βιβλίων και τη διακίνηση ακόμη κι ενός μαρουλιού με τιμολόγιο, ποιος και πως θα αποτρέψει τη φοροδιαφυγή στις συναλλαγές; 

Μα για κάθε συναλλαγή κόβεται τιμολόγιο στον έμπορο που αγοράζει απ τον χονδρέμπορο, θα υποστηρίξει κάποιος. Σύμφωνοι. Χονδρέμπορος και έμπορος (αγοραστής) συμφωνούν: Όλα τα κιλά στο τιμολόγιο, άλλα όχι απαραιτήτως στην πραγματική τιμή αγοράς. Ο έμπορος – αγοραστής διαπραγματεύεται την τιμή αγοράς για να πετύχει καλύτερη και ο χονδρέμπορος διαπραγματεύεται το τελικό ποσό που αναγράφει το τιμολόγιο, βάσει του οποίου φορολογείται. Και οι δυο κερδισμένοι. Χαμένο το κράτος! Η κλασικότερη περίπτωση φοροδιαφυγής, αλλά όχι και η μόνη.

Αν όμως υπήρχε η δυνατότητα ελέγχου σ όλη την αλυσίδα παραγωγής και διακίνησης βάσει παραστατικών, οι δυνατότητες φοροδιαφυγής θα ήταν περιορισμένες ή το ρίσκο θα πολλαπλασιάζονταν για όποιον το επιχειρούσε. 

Από την άλλη, για να χτυπήσεις την όποια μορφή φοροδιαφυγής θα πρέπει να διενεργείς ελέγχους. Ακόμη και προληπτικούς. Γι’ αυτό υποτίθεται ότι συστάθηκε το ΣΔΟΕ. Η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου με τη διάσπαση του ΣΔΟΕ και την υποτιθέμενη δημιουργία μιας άλλης υπηρεσίας – κατ’ εντολή της τρόικας- η οποία δεν λειτούργησε ποτέ ουσιαστικά, αφού τη σαμποτάρισαν οι εκλεκτοί κομματικοί φίλοι του παλαιού ΣΔΟΕ, προσέφερε απλόχερα τη δυνατότητα φοροδιαφυγής σε κάθε λογής σαΐνια της αγοράς. 

Διερωτάται λοιπόν κανείς. Γιατί δεν θα μπορούσε το ΣΔΟΕ να έχει σταθερή παρουσία σε ένα χώρο όπως η αγορά του Ρέντη όπου διακινούνται εκατομμύρια ευρώ καθημερινά; Προφανώς οι ιθύνοντες του σώματος και οι πολιτικοί τους προϊστάμενοι, προηγούμενοι και τωρινοί, εξαντλούν τη φοροελεγκτική τους διάθεση στον έλεγχο των μικροκαταστημάτων της γειτονιάς. Γιατί κάποιοι ηγήτορες του σώματος και του υπουργείου οικονομικών δείχνουν να έχουν ιδιαίτερη αδυναμία στα μικρά ψάρια και αποφεύγουν συστηματικά τα μεγάλα, όπως επίσης αποφεύγουν τον συστηματικό έλεγχο, «ποντάροντας» στις καταγγελίες των πολιτών μέσω τηλεφώνου… Και προς επιβράβευση τέτοιων συμπεριφορών κάποιοι επιβραβεύτηκαν με διευθυντικές θέσεις, ενώ κάποιοι άλλοι, υπερήλικες, για να αποφύγουν την υποχρεωτική συνταξιοδότηση πέτυχαν με ειδική διάταξη την παραμονή τους ως σύμβουλοι! 

Μ’ αυτούς θα χτυπήσει τη φοροδιαφυγή και η τωρινή κυβέρνηση; Το γεγονός ότι όλοι αυτοί έχουν επιδείξει ιδιαίτερη έφεση να προσεταιρίζονται τους εκάστοτε κυβερνώντες, δεν τους κάνει απαραιτήτως και ικανούς…