Η ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ έχει νεολαία. Την ΟΝΝΕΔ. Και η νεολαία αυτή, έχει Τομεάρχη πολιτισμού, που λέγεται Αλέξανδρος Μίχας. Ο κ. Τομεάρχης λοιπόν, μας πληροφόρησε (στο amagi.gr), ότι διαφωνεί με την πρόθεση του ΘΕΑΤΡΟΥ ΤΕΧΝΗΣ – ΚΑΡΟΛΟΣ ΚΟΥΝ  να ανεβάσει παράσταση βασισμένη σε κείμενα του μπλόγκερ «Πιτσιρίκος».

Δεν γνωρίζω προσωπικά ούτε τον κ. Τομεάρχη,  ούτε τον κ. «Πιτσιρίκο». Και δεν θα με εντυπωσίαζε καμία αισθητική διαφωνία του οννεδίτη Τομεάρχη με τα κείμενα του μπλόγκερ. Οι ενστάσεις του όμως είναι ιδεολογικές – πολιτικές και ως τέτοιες ξεφεύγουν από το πλαίσιο του «προσωπικού γούστου». Έχουν σχέση με τον δημόσιο βίο και άρα μας αφορούν. Ο «Πιτσιρίκος» με τα κείμενα του είναι απέναντι στη ΝΔ. Αλλά και στον ΣΥΡΙΖΑ. Και λοιπόν; Είναι λόγος αυτός να στηλιτεύουμε την συνεργασία του με ένα σημαντικό και ιστορικό θέατρο;

Η επίθεση αυτή προς τον κειμενογράφο και το θέατρο που σχεδιάζει να συνεργασθεί μαζί του, δεν είναι μεμονωμένο ή αθώο γεγονός. Έχει προηγηθεί ο θόρυβος  που προκλήθηκε για την παράσταση του Εθνικού Θεάτρου «Ισορροπία του Nash». Η τρομοκράτηση της διεύθυνσης του θεάτρου που είχε σαν αποτέλεσμα την  διακοπή της. Αιτία του πολέμου, ήταν το γεγονός, ότι η παράσταση είχε βασιστεί σε κάποια  αποσπάσματα από βιβλίο του έγκλειστου τρομοκράτη Σάββα Ξηρού. Κείμενα που δεν προέτρεπαν σε καμία τρομοκρατική δράση βέβαια και που η σκηνοθέτις θεώρησε πως είναι το υλικό εκείνο που την ενδιέφερε για την θεατρική της δημιουργία. Ο θόρυβος πέτυχε, ο φόβος ήρθε, η φίμωση επεβλήθη.

Η λογοκρισία που (σχεδόν, εδώ που τα λέμε) οι πάντες καταδικάζουν, πηγάζει κατά κύριο λόγο από τους κυβερνώντες που θέλουν να ασκούν έλεγχο στην κοινωνία. Αλλά μπορεί να ασκείται  έμμεσα και από μη κυβερνώντες, αρκεί να διαθέτουν τους μηχανισμούς εκείνους που χειραγωγούν την κοινή γνώμη μέσω των ΜΜΕ, δημιουργώντας κλίμα εκφοβισμού και ενοχής. Αυτό ακριβώς συμβαίνει με την εν λόγω παρέμβαση.

Σημειώνει το μέλος της ΟΝΝΕΔ στο κείμενό του πως «νομικά… δεν υπάρχει δυνατότητα να απαγορευτεί το έργο» (που ανακοίνωσε ότι θα ανεβάσει το Θ.Τ.).  Να υποθέσω πως στεναχωρείται για αυτήν την εξέλιξη; Αλλού, θέτει θέμα για την «πολιτική που ακολουθεί ένας καλλιτεχνικός φορέας… Είναι καιρός» συνεχίζει «να μιλήσουμε για τον τρόπο κατάρτισης του προγράμματος, για την διαδικασία επιλογής των συντελεστών, για την ευθύνη απέναντι στο κοινό και, τούμπαλιν την ευθύνη του κοινού απέναντι στον φορέα».

Να υποθέσω πως για την κατάρτιση του ρεπερτορίου και την επιλογή των συντελεστών, το Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν αλλά και όλα τα άλλα Θέατρα, θα έπρεπε να έχουν την σύμφωνη γνώμη της ΟΝΝΕΔ; Να προτείνει η ΟΝΝΕΔ ίσως το ρεπερτόριο και τον κατάλογο καλλιτεχνών στους οποίους επιτρέπεται να διακονούν το θέατρο; Και τι εννοεί λέγοντας πως το κοινό έχει ευθύνη απέναντι στον φορέα; Έχει ευθύνη να μην παρακολουθεί τις παραστάσεις του εάν δεν αναγράφονται σε έναν  κατάλογο που συντάσσει κάποια εξουσία;

Συνεχίζει λέγοντας πως «… ο τρόπος, το ήθος που αναδίδει ως προσωπικότητα ο Πιτσιρίκος είναι ασυμβίβαστος με τον χώρο του Θεάτρου Τέχνης». Προφανώς γνωρίζει καλύτερα από τους μαθητές του Κάρολου Κούν που συνεχίζουν την παράδοσή του στο Θέατρο Τέχνης, τι αρμόζει στο Θέατρο και τι το βλάπτει. Να δοκιμάσουμε κάποιον γύψο ίσως μέχρις ότου ο ασθενής αναρρώσει;

Προφανώς ο Τομεάρχης πολιτισμού της ΟΝΝΕΔ δεν διανοείται πως ο κάθε πολίτης και βέβαια κάθε δημιουργός, μπορεί να καταθέτει τις σκέψεις και τα δημιουργήματά του αισθητικά, ιδεολογικά, πολιτικά και να κρίνεται από τους θεατές, αναγνώστες, τους συμπολίτες δηλαδή που έχουν την ευκαιρία να συμφωνούν ή να διαφωνούν μαζί του. Προς τι ο φόβος και η αγωνία; Οι προστατευτικοί νόμοι κάθε ευνομούμενης πολιτείας έχουν μεριμνήσει για τους συκοφάντες, τους βλάσφημους, τους υπονομευτές του κράτους, τους διακινητές παιδικής πορνογραφίας, τους διακινητές ρητορικής μίσους κλπ.

Πέραν όλων των άλλων, φοβούμαι πως ο  κ. Τομεάρχης, λάθος θέατρο διάλεξε για να κάνει την παρέμβασή του. Καθότι, το 1959, το Θέατρο Τέχνης, είχε ανεβάσει στο Ηρώδειο, τους «Όρνιθες» του Αριστοφάνη. Είναι η ιστορική (καλλιτεχνικά) παράσταση που απαγόρευσε εκείνα τα χρόνια της ΕΡΕ, ο τότε υπουργός της και μετέπειτα πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Τσάτσος.

Παρίστατο ο ίδιος εκείνο το βράδυ στο Ωδείο του Ηρώδου του Αττικού. Μας πληροφορεί λοιπόν η «Καθημερινή» της 1/10/1959, πως «εκκάλεσε τους υπευθύνους του Φεστιβάλ και τους επέπληξε ζωηρότατα. Συγχρόνως έδωσε εντολήν όπως ματαιωθούν αι υπόλοιπαι παραστάσεις του έργου».

Αν η ιστορία πρέπει να μας διδάσκει, η παραταξιακή εν προκειμένω ιστορία του μέλους της Νεολαίας της Νέας Δημοκρατίας, δίδει ακριβή σήματα περί του τι βλάπτει την ελεύθερη έκφραση, περί του τι βλάπτει  την Δημοκρατία.

ΥΓ 1: Στον κ. Τομεάρχη της νεολαίας της ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, απευθύνω το αποδοθέν στον Βολταίρο απόσπασμα: «Διαφωνώ με ότι λες, αλλά θα υπερασπισθώ μέχρι θανάτου το δικαίωμα σου να το λες».

 Υ.Γ.2: Στο Θέατρο Τέχνης, εύχομαι από καρδιάς, λαμπρή θεατρική χρονιά!

 * Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι  βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στην Περιφέρεια Αττικής