“Ο πλούτος πεθαίνει.
Οι συγγενείς πεθαίνουν.
Κι εσύ θα πεθάνεις.
Ξέρω όμως κάτι,
που δεν θα πεθάνει ποτέ…
Η ετυμηγορία για κάθε ένα νεκρό.” (1)
Ανώνυμου

Αναρωτιέμαι από την ώρα που είδα τη μάνα του Παντελή Παντελίδη να βγαίνει υποβασταζόμενη από την εκκλησία για το μνημόσυνο ενός χρόνου από το θάνατό του: Όταν μπαίνεις σε αυτοκίνητο κάποιου που είναι υπό την επήρεια ψυχότροπων ουσιών, όπως π.χ. το αλκοόλ, και τον έχεις στο τιμόνι, πόσοι είναι οι ανεύθυνοι; Όταν βλέπεις ότι κάποιος έχει πιει την Άρτα και τα Γιάννενα και όχι μόνο τον αφήνεις να οδηγήσει μπροστά στα μάτια σου, αλλά γίνεσαι και συνοδηγός του, πόσοι είναι συνένοχοι ενός τροχαίου εγκλήματος;

Υπήρξα και ‘γω κάποτε θύμα τροχαίου εγκλήματος (2). Δεν οδηγούσα, ούτε έπινα, αλλά έβλεπα ότι ο οδηγός έτρεχε. Φίλος της φίλης που φιλοξενούσα, τους έκανα κυριολεκτικά τη χάρη να βγω μαζί τους μετά από πίεση και βρέθηκα τελικά στα επείγοντα. Όμως μέχρι σήμερα, θεωρώ υπεύθυνο και τον εαυτό μου που ανέβηκα στο όχημά του, κι ας ήμουν μόνο 22 χρονών, κι ας δεν ήξερα ούτε να οδηγώ, κι ας μην είχα εκείνο το βράδυ ούτε χρήματα για ταξί ώστε να γυρίσω σπίτι μου. Ας πήγαινα με τα πόδια.

Τον επικίνδυνο οδηγό για τον εαυτό του ή και τους άλλους τον αναγνωρίζεις, είτε είναι πιωμένος, είτε όχι. Πόσο μάλλον να «έχει πιει τα άντερά του» και να φαίνεται ακόμα και στο τελευταίο βίντεο που τον απαθανάτισε εν ζωή, ότι το χρώμα των ματιών του έχει γίνει σχεδόν κόκκινο και σα να παραμιλάει και σα να παραπατάει. 

Και όμως, όλοι οι γύρω του τον αφήνουν να οδηγήσει! Ειλικρινά, τι άνθρωποι ήταν αυτοί; Τι είδους άνθρωποι άφησαν να οδηγήσει κάποιος(αν οδήγησε), ο οποίος εκείνη τη στιγμή, δεν είχε όχι μόνο λογική για να αποφασίζει και να κρατάει τιμόνι, αλλά ούτε λογική για να περπατάει; Δεν έπρεπε να του πάρουν τα κλειδιά από το χέρι, όπως θα έπαιρναν ένα όπλο, αν κρατούσε; Διότι τα κλειδιά αυτοκινήτου σε έναν μεθυσμένο, ισοδυναμούν με όπλο στραμμένο εναντίον του ή εναντίον άλλων. Αναρωτιέμαι.

Αναρωτιέμαι για την ακρίβεια εδώ και έναν χρόνο, από τότε που έμαθε ο κόσμος σε τι κατάσταση βρισκόταν ο Παντελίδης, εκείνο το πρωί, όταν ξενυχτισμένος και πιωμένος μπήκε στο αυτοκίνητο.

Αν οδήγησε, όντως, την ευθύνη δεν μπορώ, λοιπόν, προσωπικά, να την δώσω μόνο στον ίδιο, αλλά σε όλους όσοι τον άφησαν να οδηγήσει, αλλά και σε όσους έφυγαν μαζί του. Κι αν δεν οδηγούσε ο ίδιος, τότε ποιος πήρε την ευθύνη να οδηγήσει ένα ξένο αυτοκίνητο και σε τι κατάσταση βρισκόταν κι αυτός; Ίδια; Παρόμοια; Δεν υπήρχε ένας άνθρωπος εκεί κοντά τους όταν τούς είδε να μπαίνουν στο αυτοκίνητο, που να είχε τα μυαλά στο κεφάλι του; Ταξί δεν υπήρχαν;

Δυστυχώς ο Παντελίδης ήταν ένας άνθρωπος με πολλά ταλέντα και δεξιότητες, αλλά την τελευταία του νύχτα δεν είναι μόνο ότι έκανε μοιραίες επιλογές για τον εαυτό του(ποτά, τζόγος), αλλά ως φαίνεται δεν είχε και πραγματικούς φίλους μαζί του, ούτε ανθρώπους να τον νοιάζονται, αλλά ούτε καν ανθρώπους με κάποια επαρκή λογική και συναίσθηση. Ή μήπως και ηθική; Για ποιόν λόγο; Ήταν όλοι στην ίδια κατάσταση με τον ίδιο; Δεν θα μάθουμε, ίσως, ποτέ.

Ας γίνει τουλάχιστον σε όλους τους νέους -και τους παλιούς- ένα τραγικό μάθημα. Δεν οδηγούμε πιωμένοι, δεν επιτρέπουμε σε κανέναν να οδηγήσει επίσης πιωμένος, και σε καμία περίπτωση δεν μπαίνουμε σε αυτοκίνητο που θα οδηγήσει κάποιος πιωμένος. Και πρώτα απ’ όλα, δεν πηγαίνουμε με το αυτοκίνητό μας εκεί που ξέρουμε ότι θα φύγουμε έχοντας χάσει κάθε αίσθηση νηφαλιότητας.

Κι ας μην ξεχάσουμε πως είμαστε συνυπεύθυνοι και συνεργοί σε ότι συμβεί, όταν αφήνουμε το τιμόνι σε μεθυσμένο και μάλιστα τον συνοδεύουμε, άρα τον στηρίζουμε στην αποκοτιά του.

Και όλα αυτά, αν όντως οδηγούσε, ο -τώρα πια- νεκρός. Το θέμα είναι ότι δεν ζει για να μιλήσει ο ίδιος, δεν έχει δεύτερη ευκαιρία να μάθει από τα όποια λάθη, πάθη, αδυναμίες, ανευθυνότητες, δικές του ή άλλων.

Ακόμα όμως κι ένας δολοφόνος, όταν είναι υπό την επήρεια ψυχότροπων, λαμβάνεται υπόψιν από τη δικαιοσύνη για την τελική ετυμηγορία.
Σε κάθε περίπτωση, όλοι μας, και πρωτίστως οι δικαστές, επαγγελματίες και …ερασιτέχνες, όπως και όλοι οι υπεύθυνοι και ανεύθυνοι αυτής της ιστορίας, και της κάθε ανάλογης ιστορίας, θα πρέπει να κουβαλάνε αυτήν την επίγνωση, πως η ετυμηγορία για κάθε ένα νεκρό, δεν πεθαίνει ποτέ…

*Κρυσταλία Πατούλη, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας / Αρθογράφος – afigisizois.wordpress.com
—
(1) Από το βιβλίο: Με γόμα και καθρέφτη. Εννιά ιστορίες συστημικής ψυχοθεραπείας, Εκδ. Ελληνικά Γράμματα – 2003.
Ιστορία: “Για τη ζωή και το θάνατο” της Ελένης Νίνα, κλινικού ψυχολόγου – ψυχοθεραπεύτριας.
(2) SOS Τροχαία εγκλήματα – Πανελλαδικός σύλλογος: https://sostegr.wordpress.com/