«Mη βάφεσαι έτσι, δε θα σε λυπούνται». Τη φράση αυτή την άκουσα πριν χρόνια σε καταυλισμό προσφύγων. Ένας πολύπαθος ακτιβιστής κοιτούσε απελπισμένος μια κοπέλα που έβαζε ρουζ στα μάγουλα και τη νουθετούσε λίγο πριν πάει να δώσει συνέντευξη για το άσυλο. Μιλούσε με σοφία, κι ας ακούγεται απαράδεκτος.

Ads

Την εποχή εκείνη ορισμένοι «υπεύθυνοι» μετρούσαν το αν έχεις δικαίωμα σε άσυλο με βάση το πόσο βρώμικος, ατημέλητος και κατηφής παρουσιαζόσουν στην «επιτροπή» τους…

Μήπως και σήμερα, στο δρόμο καθημερινά το τζελ στα μαλλιά ενός εφήβου από το Αφγανιστάν, το κινητό στα χέρια ενός Ιρανού, το κραγιόν σε μια Σύρια δεν αποτελούν για πολλούς αποδείξεις αδιάσειστες πως «αυτοί δεν έχουν ανάγκη και μας κοροϊδεύουν».

Είναι αυτή η διαδικασία που μετατρέπει έναν άνθρωπο σε «πρόσφυγα». Δεν είναι μόνο τα όσα τράβηξες και έχεις να τραβήξεις, είναι και τα όσα στερεοτυπικά απαιτούν από εσένα οι άλλοι στις χώρες υποδοχής. Ως ξένος και αλλότριος έχεις το πολύ δικαίωμα να σέρνεσαι, να παρακαλάς και να κλαις. Το να χαμογελάς, πόσο ακόμα να καλλωπίζεσαι είναι δείκτες του ότι σηκώνεις κεφάλι και απαιτείς -όχι ζητιανεύεις- αξιοπρέπεια.

Ads

Για τους περισσότερους αυτό είναι αποκοτιά μεγάλη. Όσο όμως και να προσπαθούμε φαίνεται πως κάτι μέσα στον άνθρωπο που αφήνει πίσω τα πάντα για να ταξιδέψει αναγκαστικά προς το σκοτεινό μέλλον μπροστά, θα επιμένει. Ίσως σύμβολο αυτής της αξιοπρέπειας, πέρα ακόμα και από τη νόρμα του «όμορφου» κάθε εποχής, πέρα και από την φιλαρέσκεια την ίδια, να αποτελεί αυτό το κουτάκι μάσκαρα που βρήκα χτες ψαρεύοντας σε παραλία της Εφταλούς στη Λέσβο.

«Το Κορίτσι της Περσίας» επιλέγει μέσα στα ελάχιστα της υπάρχοντα κατά τη διάρκεια του τρομακτικού περάσματος προς τη φυγή και το άγνωστο…μια μάσκαρα. Θα έβαζα στοίχημα πως σε όλες τις μετακινήσεις που έχει δει αυτό νησί το οποίο γεφυρώνει την Ασία με την Ευρώπη, ακόμα και πριν χιλιάδες αμνημόνευτα χρόνια οι άνθρωποι θα είχαν μαζί τους κάτι παρόμοιο : ένα κολιέ κοχύλια, λίγη χρωστική για να φτιάχνουν στο σώμα τους τα σημάδια και το κάλλος που σημαίνουν : κουράγιο, αξιοπρέπεια, ταυτότητα, με λίγα λόγια : ζωή. 

* Το κείμενο αναρτήθηκε στο Facebook. Γράφει ο Γιώργος Τυρίκος – Εργάς