Ο οικονομολόγος καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Κώστας Μελάς, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο», αναφέρθηκε στους λόγους για τους οποίους το ΔΝΤ υποπίπτει τόσο συχνά σε τόσο σοβαρά λάθη επιβάλλοντας μη αποτελεσματικές «συνταγές». Τελευταία ομολογία του ΔΝΤ αποτελεί αυτή των λαθών του στο ελληνικό μνημόνιο.

Πέραν της παραδοχής πως το ΔΝΤ δεν θα έπρεπε να αναμειχθεί στο ελληνικό ζήτημα, προτού αναδιαρθρωθεί το ελληνικό δημόσιο χρέος,  η έκθεση του ΙΕΟ καταλογίζει σοβαρότατα λάθη στις εκτιμήσεις του Ταμείου. Επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι η σωρευτική ύφεση στην Ελλάδα κατά την τριετία 2009 – 2012 έφθασε στο 17% κι όχι στο 5,5%, όπως εκτιμούσε η ομάδα του Πολ Τόμσεν. Η δε ανεργία ανήλθε κατά το ίδιο διάστημα στο 25%, μολονότι οι τεχνοκράτες του Ταμείου προέβλεπαν 15%.  

Απαντώντας στο ερώτημα πώς είναι δυνατόν να αποτυγχάνει το ΔΝΤ τόσο… παταγωδώς στις προβλέψεις του, ο κ. Μελάς μεταξύ άλλων ανέφερε ότι στην ουσία το Ταμείο έχει «ανακαλύψει» για τον εαυτό του έναν ρόλο, στον οποίο δεν μπορεί να ανταπεξέλθει. Τόνισε χαρακτηριστικά:

«Αυτή η σχολή σκέψης φορτώνει βάρη στην ίδια την οικονομία (…). Το υπόδειγμα που χρησιμοποιεί το ΔΝΤ στηρίζεται σε μία πολύ συγκεκριμένη θεώρηση των πραγμάτων. Είναι μια άσκηση επί χάρτου που δεν λαμβάνει υπόψη τις ιδιομορφίες, τις ιδιαιτερότητες, την ίδια την πραγματικότητα κάθε χώρας».

«Μύθος ότι το ΔΝΤ διαθέτει μεταρρυθμιστική τεχνογνωσία»

Συνέχισε ο καθηγητής:

«Όσο ίσχυε το διεθνές νομισματικό σύστημα του Μπρέτον Γουντς (σ σ: δηλαδή έως το 1971), το ΔΝΤ είχε έναν πολύ συγκεκριμένο ρόλο. Βοηθούσε χώρες σε περιπτώσεις δομικών ανισορροπιών του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών. Αφ’ ότου καταργήθηκε το σύστημα του Μπρέτον Γουντς, επί της ουσίας το ΔΝΤ  δεν είχε κανένα ρόλο. Έπρεπε λοιπόν να ανακαλυφθεί ένας νέος. Έτσι το Ταμείο ανέλαβε να εξισορροπεί συνολικά τις οικονομίες, όχι τα ισοζύγια συναλλαγών. Ε, αυτό δεν γίνεται (…). Βρήκε λοιπόν το ΔΝΤ ένα υπόδειγμα και το εφαρμόζει ‘δια πάσαν νόσον’, σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη».

Μιλώντας για τις κραυγαλέες αδυναμίες στην εκτίμηση καταστάσεων,  τις οποίες χρεώνεται το ΔΝΤ διαχρονικά, ο κ. Μελάς υπενθύμισε ότι το Ταμείο διατύπωνε διθυράμβους για τις οικονομίες των χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας τον Ιούνιο του 1997, δηλαδή λίγους μήνες προτού σημειωθεί εκεί η κατάρρευση! Υπενθύμισε επίσης πως διθυράμβους επεφύλασσε και για την ελληνική οικονομία, της περιόδου 2004 -2009.

«Ένας άλλος μύθος είναι ότι το ΔΝΤ διαθέτει τεχνογνωσία για μεταρρυθμίσεις»,  σημείωσε ο καθηγητής. Πρόσθεσε πως τέτοια «ειδίκευση» έχει ο ΟΟΣΑ για τις αναπτυγμένες χώρες και η Παγκόσμια Τράπεζα για τις αναπτυσσόμενες, όχι όμως το ΔΝΤ.

«Καλό να αναδιαρθρωθεί το χρέος, αλλά…»

Ο κ. Μελάς επεσήμανε, ακόμη, τα εξής:

Πρώτον:  Πως η υπόθεση της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους τώρα εξαρτάται και από τη Γερμανία, άρα δεν είναι εύκολη. Επίσης, ότι ο κατάλληλος χρόνος για την αναδιάρθρωση ήταν το 2010, αλλά δεν έγινε τότε. «Η οικονομία πάντα είναι θέμα χρόνου» είπε και πρόσθεσε: «Καλό είναι βεβαίως να γίνει αναδιάρθρωση έστω και τώρα, αλλά μην νομίζουμε πως αυτή θα έχει τα αποτελέσματα που θα είχε το 2010».

Δεύτερον:  Ότι αποδείχθηκε μεγάλο λάθος η ιδέα πως θα ήταν προτιμότερο να χρωστάμε σε κράτη, παρά σε ιδιωτικές ξένες τράπεζες. Επίσης, ότι πιθανότατα η κυβέρνηση του Γ. Α. Παπανδρέου νόμιζε πως αν λάμβανε σκληρά μέτρα, «φορτώνοντάς» τα στο ΔΝΤ, έπειτα από μια σύντομη κάμψη ενός – δύο ετών η οικονομία θα εξελισσόταν ομαλά.  «Αυτό όμως ήταν φενάκη», πρόσθεσε. «Χωρίς μείωση του χρέους και αναπτυξιακά μέτρα ήταν αδύνατον να συμβεί».

Τρίτον:  Ότι μεγάλο βάρος για την Ελλάδα και την Ευρώπη είναι η «νέα δεξιά αντίληψη» που κυριάρχησε στη Γερμανία έπειτα από την ενοποίηση της χώρας. Ένας «νέος γερμανικός εθνικισμός», που επαναφέρει με νέους τρόπους «ζητήματα αποικιοκρατικού παρελθόντος» και στη διαμόρφωση του οποίου σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε   και ο Β. Σόιμπλε.

Τέταρτον: Ότι, σε ορισμένα θέματα, αυτή η «νέα δεξιά αντίληψη» στη Γερμανία υποβοηθείται από το ΔΝΤ. Παράδειγμα, η Ελλάδα. Η Γερμανία δεν θα μπορούσε αλλιώς να δικαιολογήσει νεοφιλελεύθερες επιλογές που είναι ξένες προς όσα η ίδια τηρεί στο εσωτερικό της, είπε ο κ. Μελάς, διευκρινίζοντας: «Το κράτος στη Γερμανία  είναι παντού. Μπορεί να εφαρμόζονται κάποιες νεοφιλελεύθερες επιλογές στην αγορά εργασίας, αλλά ο κρατικός έλεγχος στην οικονομία και τις υποδομές είναι ισχυρός. Από εμάς αξιώνουν άλλα…».