Αυτές τις μέρες το Ντιτρόιτ είναι στην επικαιρότητα επειδή πτώχευσε και εικόνες καταστροφής, εγκατάλειψης και απαξίωσης κάνουν τον γύρο του κόσμου. Η πόλη-σύμβολο της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας -εξ ου και το «παρατσούκλι» Motor City- οδηγήθηκε σε μαρασμό, ακολουθώντας τη φθίνουσα πορεία των «τριών αδελφών» (όπως ονομάζονται οι μεγάλες εταιρείες αυτοκινήτου: Crysler, GM και Ford), ακόμη ένα παράδειγμα ανόδου και πτώσης ενός βιομηχανικού τομέα και μιας πόλης που δεν μπόρεσαν να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις, να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, να αντιμετωπίσουν το τέρας της ελεύθερης αγοράς που και οι ίδιες δημιούργησαν. Του Μάκη Μηλάτου 

Ads

Πίσω όμως απ’ αυτή τη ζοφερή εικόνα των εργοστασίων που έκλεισαν και των ανθρώπων που έφυγαν αναζητώντας ένα νέο Ελντοράντο, υπάρχει μια μεγάλη μουσική και πολιτιστική κληρονομιά που σημάδεψε την ιστορία της αμερικανικής και, κατ’ επέκταση, της παγκόσμιας μουσικής και της ποπ κουλτούρας. Γιατί το Ντιτρόιτ έχει ακόμη ένα παρατσούκλι και είναι: Rock City, όμως η μουσική του ιστορία έχει ένδοξες σελίδες για όλα τα είδη της μουσικής, από την τζαζ μέχρι την όπερα κι από τη σόουλ μέχρι το πανκ.

Κι αν στα μάτια των πολλών είναι μια βιομηχανική πόλη, στα δικά μου είναι μια πόλη γεμάτη μουσική κι αυτή η παράμετρος -ευτυχώς- δεν θα καταρρεύσει ποτέ, ακόμη κι αν η πόλη χαθεί από τον χάρτη.

Η σπουδαία πολιτιστική της ιστορία θα είναι πάντα ζωντανή και παρούσα, άφθαρτη από τον χρόνο, από το σύστημα της ελεύθερης αγοράς, από την ανικανότητα των ανθρώπων, από τις αδυναμίες του συστήματος, από τον ανελέητο ανταγωνισμό. Γιατί, όπως λέει και ο Τομ Γουέιτς, «Τα τραγούδια είναι μια μορφή ταξιδιού στον χρόνο, καθώς μέσα σε μια κάψουλα μετακινούνται μπροστά. Κάποια στιγμή το στούντιο χάνεται, οι μουσικοί που έπαιξαν γι’ αυτό φεύγουν και το μόνο που μένει είναι αυτή η ηχογράφηση, μια μικρή περίοδος 3 λεπτών που μπορεί να έρχεται πριν από 70 χρόνια». Θα μπορούσα να γεμίσω αυτή τη σελίδα μόνο με την αναφορά μουσικών και συγκροτημάτων που συνδέονται μουσικά με το Ντιτρόιτ, αλλά τι νόημα θα είχε; Να πω μόνο πως υπάρχουν τουλάχιστον 100 γνωστά ονόματα που θα άξιζε τον κόπο να αναφέρουμε. Ας περιοριστούμε όμως στις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις:

Ads

– Ο σπουδαίος μπλουζίστας John Lee Hooker κατέφθασε στο Ντιτρόιτ κι έπιασε δουλειά στο εργοστάσιο της Ford πριν μπορέσει να ζήσει από τα μπλουζ.

– Η Aretha Franklin έμαθε να τραγουδάει -όπως όλες οι μαύρες τραγουδίστριες της γενιάς της- συμμετέχοντας στην εκκλησιαστική χορωδία και τραγουδώντας γκόσπελ, με μόνη διαφορά ότι η εκκλησία ήταν του ιερέα πατέρα της.

– Αν δεχτούμε πως το ξεκίνημα του rock ‘n roll είναι το τραγούδι “Rock Around the Clock”, τότε αυτό «γεννήθηκε» στο Ντιτρόιτ από τον ντόπιο Bill Haley.

– Η εταιρεία Motown, που ίδρυσε στην πόλη ο Berry Gordy, αποτελεί από μόνη της ένα σπουδαίο κεφάλαιο της αμερικανικής μουσικής του 20ού αιώνα. Είναι η ετικέτα για την οποία ηχογράφησαν, στις δεκαετίες του ’60 και του ’70, σπουδαία ονόματα της σόουλ, αλλάζοντας τη ροή της μουσικής ιστορίας. Το Ντιτρόιτ έγινε το «σπίτι» του Stevie Wonder, του Marvin Gaye, των Supremes, της Diana Ross, των Jackson 5, των Four Tops, των Temptations, του Smokey Robinson, των Rare Earth, των Isley Brothers και πολλών ακόμη που έδωσαν στη σόουλ διαχρονική αξία, ώστε να είναι επιδραστική ακόμη και σήμερα.

– Οι MC5 (που σημαίνει Motor City 5) υπήρξαν το πιο πολιτικοποιημένο συγκρότημα του Ντιτρόιτ στη δεκαετία του ’60, συμμετέχοντας ενεργά σε όλες τις φοιτητικές εξεγέρσεις της εποχής. Μάλιστα, ο Jerry Rubin στο βιβλίο του Do It αναφέρει γι’ αυτούς πως «Ήταν από τότε το τμήμα προπαγάνδας του Κόμματος των Λευκών Πανθήρων του Ντιτρόιτ» και ήταν οι μόνοι, μαζί με τον γνωστό φολκ τραγουδοποιό διαμαρτυρίας Phil Ochs, που δέχτηκαν να πάνε στο Σικάγο το 1968 και να παίξουν στην (αποτυχημένη) προσπάθεια των εξεγερμένων φοιτητών να «χαλάσουν» το συνέδριο των Δημοκρατικών. Στις τάξεις του συγκροτήματος ανήκε και ο κιθαρίστας Fred “Sonic” Smith, μετέπειτα άντρας της Patti Smith.

– O Iggy Pop πήγαινε στο εργοστάσιο αυτοκινήτων που δούλευε ο πατέρας του και, περιμένοντάς τον να σχολάσει, άκουγε τον εκκωφαντικό ήχο της γιγαντιαίας πρέσας που τον «ενέπνευσε» -όπως έχει πει ο ίδιος- να δημιουργήσει έναν σκληρό, θορυβώδη ήχο που θεωρείται τώρα πια ως «πανκ πριν από το πανκ».

– Ο όρος “Detroit techno” υποδηλώνει πως και η χορευτική μουσική “techno”, που εμφανίστηκε στη δεκαετία του ’80, από κει ξεκίνησε.

– Το έχουν τραγουδήσει (μεταξύ άλλων) οι Kiss με το “Detroit Rock City”, οι J. Geils Band με το “Detroit Breakdown”, ο David Bowie με το “Panic in Detroit”, ενώ από την πόλη έχουν πάρει το όνομα τους οι Detroit Cobras.

– Αξίζει να αναφέρουμε πως από αυτήν την πόλη ξεκίνησαν και οι Alice Cooper, Madonna, Eminem, Bob Seger, Ted Nugent, The Eagles και πιο πρόσφατα οι White Stripes. O Jack White, μάλιστα, έσωσε πρόσφατα από την κατάσχεση -πληρώνοντας τους φόρους- το περίφημο Masonic Temple Theatre στο οποίο δούλευε η μητέρα του και ο ίδιος είχε παίξει αρκετές φορές στο ξεκίνημά του με τους White Stripes.

– Το είχε κάνει ο Sonny Bono παλιότερα και σκοπεύει να το κάνει τώρα ο -για χρόνια ξεχασμένος και πρόσφατα «νεκραναστημένος»- Rodriguez: τη διεκδίκηση της δημαρχίας της πόλης. Ίσως ο κατάλληλος άνθρωπος, καθώς είχε μια δεύτερη ευκαιρία έπειτα από 40 χρόνια στην αφάνεια. Μπορεί να δώσει μία και στην πόλη;

Αυγή