Μπορείτε να στείλετε τα κείμενά σας, δημοσιευμένα ή αδημοσίευτα, στο [email protected]. Τα κείμενά θα φιλοξενούνται στη νέα στήλη του tvxs.gr «blogαροντας».

Ads

Λίγο πριν την αποχώρηση του κ. Παπαδήμου από την πρωθυπουργία, ένα εξαιρετικά σημαντικό οικονομικό γεγονός πέρασε στα μονόστηλα των εφημερίδων. Η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να πληρώσει(1)(2) (στο 100% της ονομαστικής αξίας τους) ελληνικά κρατικά ομόλογα συνολικής αξίας 435 εκατομμυρίων ευρώ που δεν είχαν υπαχθεί στη διαδικασία του PSI (“κούρεμα”) – είχαν όμως υπαχθεί στο αγγλικό δίκαιο με τη συμφωνία της 27/10/2011 που κύρωσε νομοθετικά η ελληνική κυβέρνηση.
 
Αυτό είναι η είδηση. Πίσω από αυτήν όμως κρύβονται μια σειρά από εξόχως ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες. Και επειδή, όπως λένε οι αγγλόφωνοι “ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες”, θα προσπαθήσω να αναδείξω μερικές από αυτές.
 
Ποιοί ήταν οι ομολογιούχοι
 
Το 90% των συγκεκριμένων ομολόγων βρίσκονταν στην κατοχή ενός κερδοσκοπικού οίκου ονόματι Dart Management με έδρα στα νησιά Κέιμαν, ο οποίος είχε πληρώσει λιγότερα από 100 εκατομμύρια ευρώ για να αποκτήσει τα ελληνικά ομόλογα-σκουπίδια στη δευτερογενή αγορά. Ο αμερικανικής καταγωγής Kenneth Dart, ιδιοκτήτης του κερδοσκοπικού οίκου, είχε πάρει το ρίσκο αρνούμενος να συμμετάσχει στην αναδιάρθρωση (PSI) του ελληνικού χρέους. Ετσι, την Τρίτη 15/5, η ελληνική κυβέρνηση κατέθεσε στον λογαριασμό του μια επιταγή  350 εκ. ευρώ. Ο κ. Dart έγινε έτσι κατά μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ πλουσιότερος, κερδοσκοπώντας με τον επιθανάτιο ρόγχο της ελληνικής οικονομίας.(4)
 
Τι είναι τα funds-γύπες (vulture funds)
 
Το Dart Management fund του κ. Dart είναι, σύμφωνα με τους New York Times, ένα από τα πιο γνωστά funds-γύπες (vulture funds), τα οποία αγοράζουν ομόλογα χωρών που βρίσκονται κοντά σε χρεωκοπία και εν συνεχεία κινούνται νομικά εναντίων των κυβερνήσεων σε περίπτωση που αθετήσουν την υποχρέωση πληρωμής. Τα vulture funds συσσωρεύουν τέτοιου είδους ομόλογα που τα αγοράζουν σε χαμηλές τιμές, «ποντάροντας» στο ότι θα πληρωθούν τελικά στο ακέραιο.(7)
 
“Στη συνέχεια εκβιάζουν αδίστακτα τα κράτη. Απαιτούν να τους πληρώσουν τα ομόλογα στο 100% της ονομαστικής αξίας τους (οπωσδήποτε πάντως πάνω από 70-80%) αποκομίζοντας υπερκέρδη. Αν οι χώρες αρνηθούν να πληρώσουν, έχουν πανίσχυρες και εξαιρετικά ειδικευμένες στον τομέα αυτόν ομάδες δικηγόρων και σέρνουν τα κράτη στα δικαστήρια επί χρόνια και χρόνια, επιδιώκοντας την πλήρη αποπληρωμή των ομολόγων ή την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων αυτών των χωρών, κερδίζοντας πάντα τις σχετικές δίκες!”. (3)
 
Η δράση των vulture funds σε άλλες χώρες
 
H Elliott Associates ήταν η πρωτοπόρος που εφήρμοσε το μοντέλο, διεκδικώντας και κερδίζοντας την υπόθεση κατά του Περού, αποκομίζοντας υπερκέρδη  400% επί του ποσού που είχε αρχικά πληρώσει. (5)

H Dart Management ήρθε για πρώτη φορά στη διεθνή επικαιρότητα όταν κέρδισε 600 εκατομμύρια δολλάρια ασκώντας πιέσεις στην κυβέρνηση της Βραζιλίας μετά τη χρεωκοπία της το 1993.

Η Dart Management μαζί με την Elliott Associates, εξακολουθούν έναν καταιγισμό μηνύσεων κατά της Αργεντινής σε Αμερικανικά δικαστήρια, απαιτώντας την πλήρη αποπληρωμή των ομολόγων τα οποία η Αργεντινή δεν πλήρωσε με την χρεωκοπία της το 2002. (9)
Επίσης, ένας όμιλος-ομπρέλλα με την επωνυμία “American Task Force Argentina” επιδιώκει να επηρεάσει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ προκειμένου οι ΗΠΑ να ασκήσουν πιέσεις στην Αργεντινή για να αποπληρώσει αυτά τα ομόλογα. (5)
Πιό πρόσφατα, τα vulture funds έχουν στοχοποιήσει μερικές από τις πιό φτωχές χώρες του κόσμου. Η Λιβερία και η Ζάμπια έχουν συρθεί στα Αγγλικά δικαστήρια προκειμένου να πληρώσουν πολύ παλιά χρέη σε ομόλογα που είχαν αγοραστεί εξευτελιστικά φτηνά επί δικτατορικών καθεστώτων σε αυτές τις χώρες. (5)
Ενα ιδιαιτέρως απεχθές vulture fund προσπάθησε να κατασχέσει τα χρήματα της ανθρωπιστικής βοήθειας που προορίζονταν για τη Δημοκρατία του Κογκό. Τέλος, μέχρι και σήμερα, η Δημοκρατία του Κογκό διώκεται δικαστικώς από ένα fund με την επωνυμία FG Hemisphere, που επιδιώκει να κατασχέσει περιουσιακά στοιχεία της χώρας στην πολιτεία Jersey των ΗΠΑ. (5)
 
Τα vulture funds στοχοποιούν την Ελλάδα
 
Η κρίση στην Ελλάδα είχε απο καιρό ανοίξει την όρεξη σε τέτοιες εταιρείες. Για μήνες τα vulture funds σχεδίαζαν τις στρατηγικές τους σε βάρος της Ελλάδας. Είναι χαρακτηριστικό οτι τα ομόλογα που αγόραζαν αυτές οι εταιρείες ήταν τα ομόλογα που διέπονταν από το Αγγλικό δίκαιο, αφού αυτά που διέπονταν από το Ελληνικό δίκαιο εντάχθηκαν υποχρεωτικώς στο PSI και “κουρεύτηκαν”.

Το “κούρεμα” ήταν μια σχετικά καλή ευκαιρία για τους κατόχους ελληνικών ομολόγων οι οποίοι πληρώθηκαν το 50% της ονομαστικής αξίας των ομολόγων τη στιγμή που στην αγορά η αξία τους ήταν γύρω στο 35% της ονομαστικής. Αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για τους γύπες. Η αμερικανική δικηγορική εταιρεία Bingham McCutchen προσπάθησε να οργανώσει έναν όμιλο τέτοιων funds ώστε να κινηθούν δικαστικά και να αξιώσουν την πληρωμή στο άρτιο (100%) των ομολόγων τους από την Ελλάδα.
Η πληρωμή του ομολόγου ήρθε ως “δικαίωση” των προσπαθειών των ορνέων. Τη στιγμή που το ελληνικό κοινωνικό κράτος καταρρέει και οι αυτοκτονίες και η εγκληματικότητα αγγίζουν επίπεδα ρεκόρ, “κύριοι” σαν τον Kenneth Dart χαλαρώνουν στις θαλαμηγούς τους στα νησιά Cayman μετρώντας τα κέρδη τους. (5)
 
Τα σενάρια περί πληρωμής ή μή του ομολόγου
 
Σύμφωνα με τα ειδησεογραφικά δελτία, ο τέως πρωθυπουργός κ. Παπαδήμος ανέλυσε τα υπέρ και τα κατά δύο εναλλακτικών σεναρίων σχετικά με την πληρωμή ή όχι του ομολόγου (2):
 
Το πρώτο σενάριο, το οποίο και επικράτησε, αφορά στην πληρωμή του ομολόγου στο άρτιο (100%) με το σκεπτικό ότι η αγορά μπορούσε να εκλάβει την άρνηση πληρωμής ως χρεοκοπία που με τη σειρά της θα μπορούσε να προκαλέσει νομικές διαδικασίες κατά περιουσιακών στοιχείων του ελληνικού δημοσίου.
Το δεύτερο σενάριο, που τελικά δεν επικράτησε, της μη πληρωμής είχε όφελος την ταχύτερη μείωση του χρέους αλλά και το να δοθεί ένα ουσιαστικό μήνυμα στους κατόχους ομολόγων για την στάση της Ελλάδας. Ωστόσο σύμφωνα με πληροφορίες  λόγω της αβεβαιότητας για την κατάσταση στην Ελλάδα προτιμήθηκε η πρώτη λύση.
Αρχικά είχε εξεταστεί και το ενδεχόμενο η ελληνική κυβέρνηση να προτείνει «κούρεμα» κατά 53,5% χωρίς όμως να προσφέρει τα πρόσθετα πλεονεκτήματα του PSI, δηλαδή ομόλογα EFSF, ρήτρα ΑΕΠ, κλπ. Σε αυτήν την περίπτωση ήταν πιθανό να προκληθεί πιστωτικό γεγονός και συνακόλουθη πυροδότηση των ασφαλίστρων έναντι κινδύνου χρεωκοπίας. (8)
 
Οπως δήλωσε στους New York Times ο κ. Γκίκας Χαρδούβελης, οικονομικός σύμβουλος του τ. πρωθυπουργού Λουκά Παπαδήμου, ο οποίος σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα συμμετείχε στη διαδικασία λήψης της απόφασης για πληρωμή του ομολόγου, «αυτό δεν προδικάζει τις μελλοντικές μας αποφάσεις για τέτοια ζητήματα», υπονοώντας οτι η πληρωμή της Τρίτης 15/5 δεν δημιουργεί προηγούμενο ούτε σημαίνει ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να διοχετεύει στο μέλλον πόρους από το πακέτο διάσωσης στα ληστρικά hedge funds.
 
Οι συνέπειες της πληρωμής του ομολόγου
 
Παρά τις δηλώσεις της κυβέρνησης που προσπάθησε να υποβαθμίσει τη σημασία της κίνησης, οι New York Times αναφέρουν οτι η πληρωμή του ελληνικού ομολόγου προς το Dart, θα μπορούσε να ενθαρρύνει τέτοιου είδους funds να κινηθούν ακόμη πιο επιθετικά έναντι της Ελλάδας. Μέχρι πριν 2-3 μήνες η τότε ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών προειδοποιούσε όσους αρνούνται να μετάσχουν στο «κούρεμα» ότι «θα κάνουν τα ομόλογά τους κορνίζα». Με την πληρωμή όμως του ομολόγου, ενδεχομένως «να ανοίξει η όρεξη» και σε άλλους ομολογιούχους που μετείχαν στο PSI, να διεκδικήσουν επίσης την εξ ολοκλήρου πληρωμή των δικών τους ομολόγων. (8)
 
Σημειώνω οτι η Ελλάδα έχει ακόμη εκκρεμείς υποχρεώσεις για την αποπληρωμή τέτοιων ομολόγων (που δεν συμμετείχαν στο PSI) οι οποίες ανέρχονται σε περίπου 6 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα ομόλογα αυτά ήταν επιλέξιμα για να συμπεριληφθούν στην πρόσφατη ολοκληρωθείσα ανταλλαγή ομολόγων (γνωστή και ως PSI – συμμετοχή ιδιωτικού τομέα), αλλά τελικά δεν προσφέρθηκαν για ανταλλαγή από τους ομολογιούχους. (2)
 
Η σημασία της υπαγωγής στο Αγγλικό δίκαιο και οι εγκληματικές ευθύνες όσων την ψήφισαν
 
Οι όροι του Αγγλικού δικαίου είναι τόσο επαχθείς για τον δανειζόμενο, ώστε προσφάτως  στην Μ.Βρετανία πέρασε νόμος ο οποίος εμποδίζει τα vulture funds να αποκομίζουν υπερκέρδη από παλιά χρέη φτωχών χωρών σε Αγγλικά δικαστήρια. Ενα καλοδεχούμενο μέτρο, που δυστυχώς δεν έχει εφαρμογή σε άλλες χώρες (όπως η Ελλάδα), ούτε αφορά τα νέα χρέη. (5)
 
Για το ίδιο θέμα, η Guardian σε σχετικό άρθρο αναφέρει:  “Ο πρωθυπουργός David Cameron ήταν σαφής οτι η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει να δώσει λύση στα προβλήματά της – αλλά δεν έκανε τίποτα για να εμποδίσει τα vulture funds που κατέχουν ομόλογα που διέπονται από το Αγγλικό δίκαιο. Η κυβέρνηση μπορεί να εξαναγκάσει όλους τους δανειστές που κατέχουν ομόλογα που διέπονται από το Αγγλικό δίκαιο να αποδεχθούν τη συμφωνημένη αναδιάρθρωση (κούρεμα). Η, θα μπορούσε να πάει ακόμη παραπέρα και να απαγορεύσει νομοθετικά τα υπέρμετρα κέρδη από ομόλογα που αγοράστηκαν στη δευτερογενή αγορά – ένας τέτοιος νόμος έχει ήδη ψηφιστεί από το Κονγκρέσσο των ΗΠΑ”. (5)
 
Από τα παραπάνω γίνεται σαφές οτι η υπαγωγή του ελληνικού χρέους στο Αγγλικό δίκαιο ήταν μια εγκληματική ενέργεια, την οποία οι ασπόνδυλοι ηγέτες μας αδιαμαρτύρητα αποδέχθηκαν – αν δεν συμμετείχαν στο σχεδιασμό της, τουλάχιστον ορισμένοι από αυτούς. Αποδεικνύεται ξεκάθαρα πόσο ασύστολα ψεύδη ήταν τα όσα αναισχύντως ισχυριζόταν ο Ευάγγελος Βενιζέλος όταν -προσπαθωντας να υποβαθμίσει την κατάπτυστη αυτή πράξη, και εκμεταλλευόμενος την εξίσου εγκληματική άγνοια των Ελλήνων πολιτών(11) – δήλωνε: “δεν μπορεί ο δανειζόμενος να καθορίζει τους όρους της δανειακής σύμβασης. Γιατί επιλέγεται το αγγλικό Δίκαιο συνήθως; Γιατί είναι το πιο παλιό, το πιο επεξεργασμένο, αυτό που παραπέμπει στην πιο πλούσια νομολογία, αυτό που γίνεται διεθνώς αποδεκτό“. (10)  Μου είναι δύσκολο να σχολιάσω κάτι σε αυτή τη δήλωση – μνημείο υποκρισίας και πολιτικού αμοραλισμού.
 
Κρίσεις και επικρίσεις
 
Θα πίστευε κανείς πως, δεν μπορεί, δεν μπορεί να υπάρχουν άνθρωποι – τουλάχιστον όχι Ελληνες – που να επικροτούν αυτήν την πρακτική των εταιρειών – όρνεων σε βάρος της Ελλάδας. Που να δικαιολογούν τους πτωματοφάγους που περιμένουν δίπλα στο απισχνασμένο και ετοιμοθάνατο σώμα μιας χώρας για να της ξεσκίσουν τις σάρκες, πριν καν ξεψυχήσει. Που να μην ανατριχιάζουν βλέποντας χρηματιστές να ομολογούν ανοικτά πως προσεύχονταν χρόνια να συμβεί μια τέτοια κρίση για να αδράξουν την ευκαιρία να πλουτίσουν. (12) Και όμως! Σε άρθρα σε blogs, σε σχόλια σε forums, σε συζητήσεις, βρίσκεις τόσο απελπιστικά πολλούς να θεωρούν λογική αυτήν την πρακτική, να θεωρούν οτι είναι θεμιτό να τζογάρεις στο θάνατο μιας χώρας, να επιτείνεις τη δυστυχία των κατοίκων της, μόνο και μόνο για να αυξήσεις τα μηδενικά στο λογαριασμό σου. Επικαλούνται οτι το κίνητρο του καπιταλιστή είναι το κέρδος και, με ένα αδιάφορο c’est le capitalisme, σηκώνουν τους ώμους και το αποδέχονται ως κάτι τόσο φυσιολογικό όσο και ένα φυσικό φαινόμενο.
 
Με ταλανίζει η αίσθηση οτι βιώνουμε την εποχή μιας τερατώδους μετάλλαξης: του homo sapiens σε homo economicus. Χοροπηδούν αλαλάζοντας με θράσος  ολόγυρά μας μεταλλαγμένα ανθρωποειδή που έχουν ανάγει σε θρησκεία το κέρδος, που ολόκληρο το αξιακό τους σύστημα στρέφεται γύρω από το χρήμα, που αδυνατούν να εννοήσουν τον εαυτό τους έξω από αυτό το ανελέητο κυνήγι χρήματος και εξουσίας.
 
Μέσα στο ζόφο και την οργή μου, προσδοκώ την ημέρα που θα επέλθει η Τίσις – ως κάθαρση για την Υβρι  που έχουν διαπράξει. Η μέρα που θα ελευθερωθούμε από τα δεσμά του κέρδους, που θα ισχύσει επιτέλους το “πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος”.
 
Γνωρίζω όμως καλά πως χρειάζεται πολλά παραπάνω από ευχολόγια για να συμβεί αυτό. Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία. Και γνώση, θα συμπλήρωνα εγώ. Αλλωστε, τό ‘χει πεί και ‘κείνος ο τύπος: και γνώσεσθαι την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς.

Πηγές – παραπομπές – υποσημειώσεις

(1) Θα πληρωθεί το ομόλογο των €430 εκατ. που λήγει σήμερα. capital.gr, 15/5/2012.
(2) ΥΠΟΙΚ: Θα πληρωθεί το ομόλογο των €435 εκατ (ενημέρωση). capital.gr, 15/5/2012.
(3) Οι γύπες κατασπάραξαν τη χώρα. Εθνος, 18/5/2012.
(4) Ο Αμερικανός που έγινε κατά 350 εκατ. πλουσιότερος από την ελληνική κρίση. tvxs.gr, 17/5/2012.
(5) Greece: here come the vulture funds. guardian.co.uk, 17/5/2012.
(6) Vultures prepare for Greek battle. International Financing Review, 18/5/2012.
(7) Cayman islands: Eδώ πήγαν τα 436 εκατ. του ακούρευτου ομολόγου. kourdistoportocali.com, 17/5/2012.
(8) Θρίλερ με ομόλογο 435 εκατ. ευρώ. fimes.gr, 12/5/2012.
(9) ‘Vulture funds’ circle as Greece fears grow. independent.co.uk, 17/5/2012.
(10) Βενιζέλος: Γιατί δεχθήκαμε το αγγλικό Δίκαιο. eklogika.gr, 13/2/2012.
(11) Χαρακτηριστική είναι η εκμυστήρευση στελέχους ενός vulture fund στους Financial Times: “Ευδοκιμούμε πάνω στην παραπληροφόρηση του κόσμου.” Είναι πραγματικά συγκλονιστικό οτι οι Ελληνες δεν γνωρίζουν κάν ποιοί είναι οι δανειστές τους που “αγόρασαν” το χρέος τους, ούτε πότε και πόσο το αγόρασαν… (5)
(12) Σε αυτό το youtube video, ένας χρηματιστής ομολογεί ανοικτά σε συνέντευξη στο BBC ότι κάθε βράδυ κοιμάται και ονειρεύεται μια τέτοια ύφεση, αφήνοντας άναυδους τους παρουσιαστές με την -αφοπλιστική, ομολογουμένως- ειλικρίνειά του…
(13) Η -εμβληματική πλέον- φωτογραφία του όρνεου που περιμένει πίσω από το εξουθενωμένο από τον υποσιτισμό παιδί τραβήχτηκε στο Σουδάν από τον φωτορεπόρτερ Kevin Carter. Με τη φωτογραφία αυτή ο Carter κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ, αλλά και έντονα αρνητική κριτική για την ηθικά αμφισβητήσιμη ενέργειά του να τραβήξει αυτή τη φωτογραφία. Αν και υπάρχουν εναλλακτικές εκδοχές για το κάτω από ποιές συνθήκες τραβήχτηκε αυτή η φωτογραφία, η ουσία είναι πως ο Carter ένα χρόνο μετά αυτοκτόνησε, στοιχειωμένος για πάντα από τους σκοτωμούς, τα πτώματα, τους ημιπαράφρονες δολοφόνους και τις εκτελέσεις των οποίων είχει γίνει μάρτυρας κατά τη διάρκεια της διαμονής του στο Σουδάν. (πηγή:  Kevin Carter – Wikipedia)

Πηγή: Πύρ αείζωον