Η Τώνια Τσαρούχα γεννήθηκε στη Λάρισα, όπου και κατοικεί. Μεγάλωσε στη Μελιβοία Λάρισας. Κείμενά της έχουν δημοσιευτεί σε ιστοσελίδες. Ο κήπος της ανυπακοής είναι η πρώτη της ποιητική συλλογή και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Συνέντευξη στον Γιάννη Παπαδόπουλο

Πως αντιμετωπίζετε την ποίηση: ως μια ταυτότητα ή ως ετερότητα μέσα στη σύγχρονη ζωή;

Στην ποίηση η ταυτότητα εμπεριέχει την ετερότητα, το εγώ είναι ένας άλλος. Ο ποιητής ενδύεται ρόλους, για να μπορεί να είναι ο Κανένας.

Ο ποιητής είναι μια περσόνα γύρω από τις λέξεις ή λειτουργεί με έναν ενστικτώδη ορμεμφιτισμό;

Δεν έχουμε πλήρη έλεγχο του υλικού μας, το ασυνείδητο παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην ποίηση, αλλά το ποίημα είναι μια γλωσσική κατασκεύη, δεν είναι ένας άμορφος χείμαρρος συνειρμών, αλλιώς μιλάμε για αυτόματη γραφή.

Μπορεί η τέχνη να κλείσει τις πληγές των ανθρώπων μέσα στο πλαίσιο μιας ενδότερης υπαρξιακής διαλεκτικής;

Η τέχνη μας δίνει τη δυνατότητα να φτιάξουμε αφηγήσεις που επανανοηματοδοτούν την τραυματική εμπειρία,  κι έτσι μπορούμε, με κάποιον τρόπο, να την ελέγχουμε και να την αντέχουμε. Με άλλα λόγια, η τέχνη δεν με κάνει πιο ευτυχισμένο άνθρωπο, αλλά ευτυχισμένο Σίσυφο.

Πιστεύετε ότι ακολουθείτε τον δρόμο άλλων ποιητών, ή ακολουθείτε μια μοναχική πορεία μέσα στη γραφή σας;

Η επίδραση από κάποιους προγενέστερους ή σύγχρονους ομότεχνους, είναι αναπόφευκτη, αλλά η ποίηση είναι μια μοναχική διαδικασία. Μόνοι μας παλεύουμε με τις λέξεις και με τους δαίμονές μας. Δεν πιστεύω στην γενιά ως συνδετικό κρίκο, άσε που σήμερα δεν υπάρχουν ποιητικά ρεύματα που να επιτρέπουν την αίσθηση μιας συμπόρευσης.

Ποια ερωτήματα καλείται να απαντήσει ο ποιητής διαχρονικά αλλά και στο παρόν που ζούμε;

Η απάντηση σε όλα τα σημαντικά ερωτήματα είναι ο άνθρωπος. Ως εκ τούτου, ο ποιητής καλείται να φωτίσει την καρδιά του σκότους, δηλαδή την ανθρώπινη κατάσταση, διερευνώντας διαχρονικά θέματα, όπως είναι ο έρωτας, ο θάνατος, ο χρόνος και η πολιτική, αλλά και θέματα που προκύπτουν απ’ την ιστορικοκοινωνική συνθήκη μέσα στην οποία ζει και γράφει.

Ποιες εικόνες κρατάτε μέσα σας από τη ζωή σας; Ποιες εικόνες με άλλα λόγια εφορμούν στη γραφή σας;

Εικόνες από όνειρα, αναμνήσεις (δικές μου ή άλλων), από την τέχνη, από τα μίντια, απ’ το ατομικό και το συλλογικό ασυνείδητο.

Ποιο το νόημα της λέξης στην ποίηση, μια απλή μορφή έκφρασης ή ψυχικό αποτύπωμα;

Στην ποίηση είναι σημαντικό όχι μόνο το νόημα αλλά και ο ήχος της κάθε λέξης.  Επομένως δεν είναι μια απλή, αλλά μια πολύ ισχυρή μορφή έκφρασης· ένα ψυχικό, πολιτικό και πολιτισμικό αποτύπωμα, μια ταυτότητα, ένας καθρέφτης εμπειρίας, εαυτού και νοήματος. Πάνω απ’ όλα όμως, είναι η έκφραση και το αποτύπωμα μιας ανυπακοής, αφού η κάθε λέξη, στον ποιητικό λόγο, νοηματοδοτείται και χρησιμοποιείται διαφορετικά σε σχέση με άλλα είδη λόγου, όπως είναι ο μιντιακός, ο πολιτικός ή ο επιστημονικός λόγος.

Είναι η ποίηση καταφύγιο;

Για κάποιους, είναι το μοναδικό καταφύγιο, κάτι σαν “there is no alternative”, ή όπως εύστοχα το διατύπωσε ο Καρυωτάκης: «είναι το καταφύγιο που φθονούμε».

Εξαρτάται απ’ το τι ακριβώς σημαίνει αυτό. Οι περισσότεροι ταυτίζουν τον ποιητικό βίο με πόζες ποιητικότητας. Εγώ αντιλαμβάνομαι τον ποιητικό τρόπο ζωής ως ένα οξύ και μεταμορφωτικό βλέμμα στην πραγματικότητα, κάτι που προϋποθέτει έναν συδυασμό απλότητας και υπερβατικότητας.