Το νέο βιβλίο του Τάσου Παππά, που κυκλοφόρησε πρόσφατα απο τις Εκδόσεις Πόλις, δεν καταπιάνεται με ανομολόγητα μυστικά για τη σωτηρία του τόπου. Ο γνωστός αρθογράφος της Ελευθεροτυπίας διερευνά ψύχραιμα τα πολιτικά και κοινωνικά φαινόμενα των τελευταίων ετών, ανασύρει χρήσιμες πληροφορίες και απόψεις, ασκεί κριτική σε όλους τους χώρους μέσα από το πρίσμα μιας ευρύτερης κεντροαριστερής λογικής. Αντιμετωπίζει το θέμα του με μετριοπάθεια και προσοχή, αποφεύγοντας τα εύκολα φάουλ κοντά στις «περιοχές κινδύνου», επιτυγχάνοντας να χαρτογραφήσει το κοινωνικοπολιτικό και οικονομικό γίγνεσθαι.

Ads

 

Ο αναγνώστης, είτε ταυτίζεται με τη γάτα, τα ποντίκια, το τυρί, τη φάκα ή το ψαροκόκαλο, πλοηγείται εύκολα, καθώς το βιβλίο είναι χωρισμένο σε κεφάλαια με συγκεκριμένο θεματικό πυρήνα, τα ζητήματα αντιμετωπίζονται σφαιρικά, ενώ η γλώσσα ρέει αβίαστα.

Αρχικά ο συγγραφέας καταπιάνεται με το στοίχημα για έναν άλλο κόσμο. Παραθέτει απόψεις και τάσεις, σχολιάζει και αποκαλύπτει πως οι «κωλοτούμπες» δεν είναι προνόμιο μόνο ακροδεξιών ηγετών, μα και των γκουρού του νεοφιλελευθερισμού. Αρκετοί εξ αυτών δήλωσαν μετάνοια στο ξέσπασμα της κρίσης, όταν όμως οι κυβερνήσεις υποτάχθηκαν, άλλαξαν τροπάρι και θυμήθηκαν πως δεν υπάρχει άλλος δρόμος από τον νεοφιλελευθερισμό (παρότι αυτός μας οδήγησε στο σημερινό αδιέξοδο).  Ο Παππάς είναι άμεμπτος με την επιλογή της λιτότητας που μας σπρώχνει όλο και πιο βαθιά στην ύφεση, ανασύρει επιχειρήματα εναντίον της και προκρίνει μια συντονισμένη διεθνή αριστερόστροφη απάντηση, χωρίς όμως να δίνει ιδιαίτερες διευκρινίσεις. Βλέπει πάντως πως το στοίχημα είναι ακόμα ανοικτό.  

Ads

Στη συνέχεια αναζητά τα αίτια της εδώ καταστροφής, παρουσιάζει τις σκοτεινές και τις φωτεινές ζώνες της μεταπολίτευσης. Δεν είναι για πέταμα η μεταπολίτευση, υποστηρίζει ο Παππάς και μας βρίσκει σύμφωνους. Για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της η Ελλάδα έζησε την καλύτερη δημοκρατία της, γράφει. Δεν ξεχνά όμως να θυμίσει πως η μεταπολίτευση γέννησε το αβάστακτο βάρος των δανείων που πληρώνουμε, καθώς, οι κοινωνικές παροχές δεν στηρίχθηκαν στην ενίσχυση της παράγωγης, αλλά στον εύκολο δανεισμό. Κάτι το οποίο είναι σωστό. Στο σημείο όμως αυτό, κάποιος δημόσιος υπάλληλος, που βρίσκεται ένα βήμα πριν από την απόλυση, θα παρατηρούσε πως ο συγγραφέας  δεν  τόνισε με την ίδια έμφαση το πάρτι των μεγαλοεργολάβων στα δημόσια έργα, όσο τόνισε τις κοινωνικές παροχές.

image

Κι έτσι κάπως φτάσαμε στον άβουλο Κώστα Καραμανλή που λειτούργησε αναλόγως και σκούπισε τα προβλήματα κάτω από το χαλί, τα οποία παραδόθηκαν σε συσκευασία δώρου-βόμβας στα χέρια ενός άλλου γόνου γνωστής πολιτικής δυναστείας του Γιώργου Παπανδρέου του B΄ (ειδικό κεφάλαιο αφιερώνει ο συγγραφέας στα πολιτικά τζάκια). Όχι ότι ο Παππάς αθωώνει τον Γιώργο Παπανδρέου, κάθε άλλο, μας θυμίζει πώς λειτουργούσε η κυβέρνηση πριν από το Καστελόριζο και το γραφικό του διάγγελμα. Πέρασαν αρκετοί μήνες μέχρι να επιλεγούν οι διοικητές στο ΙΚΑ, που εναγωνίως αναζητούσε έσοδα, όπως και στα νοσοκομεία όπου το γαϊτανάκι με τις μίζες συνεχιζόταν.

Τι κρύβεται, λοιπόν, πίσω απ’ όλα αυτά; Ο συγγραφέας δεν βρίσκει αποκούμπι στις θεωρίες συνωμοσίας, τις κατακεραυνώνει με επιχειρήματα, και μας θυμίζει πολύ σημαντικά ζητήματα που έχουν ξεχαστεί, όπως για παράδειγμα ότι η Ελλάδα έχει εκχωρήσει μεγάλο μέρος της εθνικής της κυριαρχίας, πολύ πριν από το μνημόνιο, πολύ πριν μας βάλουν το  πιστόλι στον κρόταφο. Το 65% των αποφάσεων για την κοινωνία μας παίρνονται από όργανα της Ένωσης εδώ και αρκετά χρόνια, και μόνο το 35% από το εθνικό κοινοβούλιο. Μήπως, λοιπόν, φταίει και η Ε.Ε. κατά 65% για την κατάντια μας, αναρωτιέται ο αναγνώστης, αλλά ο συγγραφέας δεν παίρνει ξεκάθαρη θέση στο ζήτημα.

Βλέπει με συμπάθεια τους Αγανακτισμένους, ένα ολόκληρο κεφάλαιο αφιερώνει στο κίνημά τους. Αναζητά τις αναλογίες με άλλα κινήματα της ιστορίας και εντοπίζει την αδυναμία του κινήματος να μετουσιωθεί σε υποκείμενο με προτάσεις που θα μας βγάλει από το αδιέξοδο.

Ο Τάσος Παππάς δεν πέφτει σε ευκολίες, δεν έχει αυτοσκοπό να προτείνει λύσεις. Ερευνά, καταγράφει και σχολιάζει, παρουσιάζει τα πιθανά σενάρια για το μέλλον, επιχειρεί να βάλει το χάος γύρω μας σε τάξη, ελπίζοντας πως θα μας βοηθήσει να δούμε τα πράγματα πιο καθαρά.

Βαγγέλης Μπέκας

https://fairbooks.gr/