Η έμπνευση ενός ποιητή ενυπάρχει στον κόσμο γύρω του. Κρύβεται στις λαϊκές δοξασίες, σε στερεοτυπικές θέσεις, στα  προβλήματα επιβίωσης. Ο ποιητής καλείται να μεταφέρει με εργαλείο τη γλώσσα και το συναίσθημα, τις εικόνες και τις ιδέες που εισπράττει προκαλώντας τον αναγνώστη να στοχαστεί και να αισθανθεί.

Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της νέας χιλιετίας (αρχής γενομένης από την τελευταία δεκαετία του προηγούμενου αιώνα) είναι η αναζήτηση ιδεολογιών και ταυτότητας (εθνικής ή ατομικής). Οι ταχύτατες εξελίξεις και το «τέλος των ιδεολογιών» (κατά Φουκιγιάμα που αντικαταστάθηκε από την κατανάλωση) έφεραν σημαντικές ανακατατάξεις στις πεποιθήσεις και τις αναζητήσεις των ατόμων. Γέννημα τέτοιας επιζήτησης -και πάντα υπό τη σκιά άρνησης των παραδομένων αρχών και της ευρείας αμφισβήτησης- είναι και η αναδίφηση των θρησκειών που γέννησαν ένα νέο θρησκευτικό συγκρητισμό.

Αυτή την αναζήτηση αγγίζει ποιητικά στη συλλογή «anima» (vakxikon, 2015) και η Μαρία Κατσοπούλου. Ο ίδιος τίτλος της συλλογής δηλώνει ακριβώς αυτή την αναζήτηση της Αλήθειας. Παραπέμπει άμεσα στην ψυχή (λατινικός όρος) και στην εκλατινισμένη πραγματεία του Αριστοτέλη για την ψυχή (“de anima”). Είναι μια προσπάθεια εσωτερικής εμψύχωσης κι αναζήτησης του ασυνειδήτου ή του εσώτερου εαυτού.

Η συλλογή αποτελεί έναν διάλογο (της ποιήτριας πρωτίστως και του αναγνώστη δευτερευόντως) με τις θρησκείες του κόσμου, με το θείο ανεξάρτητα από τον πολιτισμό που το γέννησε. Είναι η ποιητική έκφραση του σύγχρονου θρησκευτικού συγκρητισμού. Η δημιουργός συνδέει άσχετα θρησκευτικά στοιχεία, απόμακρων και ασύνδετων πολιτών (από τους Μάγια μέχρι την αρχαία Αίγυπτο και το Χριστιανισμό και από τον Ειρηνικό μέχρι την Ινδία), σε μία συλλογή ως μία άλλη εκδοχή της θρησκευτικής παγκοσμιοποίησης.

Στόχος της ποιήτριας δεν είναι κάποια ζηλωτική διάσταση στην ποιητική της, αλλά ο μεταμοντέρνος συγκερασμός. Και τούτος αποδίδεται με την εκφραστική λιτότητα που δημιουργεί αφαιρετικές εικόνες και αποκτά αποφθεγματικό χαρακτήρα. Αλχημικά συνενώνει την ποίηση με βάση λέξεις ιδιαίτερου θρησκευτικού περιεχομένου, αναζητώντας την ένωση της Ύλης και του Πνεύματος, της Ψυχής και της Ποίησης.

Η συλλογή είναι ένας ύμνος στο θείο, στην αναζήτηση της αθανασίας και του θαύματος. Μέσα από τις συνθέσεις της αναγεννιούνται θρησκευτικές δοξασίες από όλο τον κόσμο. Πραγματεύεται δοξαστικούς θρύλους όλης της υφηλίου σε μία μυστικιστική ποιητική ιεροτελεστία. Μύθοι και τελετές αναπαρίστανται σε μία καινοφανή ραψωδική προσέγγιση στο πλαίσιο της αναζήτησης της Αλήθειας.

Οι συνθέσεις της δομούνται πάνω σε έναν ιδιαίτερο λυρισμό, άλλοτε εμφανή και πλούσιο κι άλλες φορές σε λανθάνουσα μορφή. Η έκφρασή της ενίοτε ελεγειακή, μερικές φορές σε πρόζα, διακρίνεται από μία λιτότητα φιλοσοφικής αποφθεγματικότητας. Κυρίαρχα είναι τα ρήματα και τα ουσιαστικά, οι βασικές μονάδες της ελληνικής γλώσσας που δύνανται να διατυπώσουν πλήρη νοήματα χωρίς τον εξωραϊσμό με επιθετικούς προσδιορισμούς (συχνά αρκεί ένας ετερόπτωτος προσδιορισμός). Την ίδια στιγμή το πλούσιο θρησκειολογικό υλικό μεταβάλλεται σε ωδή. Παγκόσμιες θεότητες και τελετουργικές τυπικότητες συνδέονται στο πύρινο πέρασμα της ποίησης.

Οι συνθέσεις της συχνά αγγίζουν τα όρια της φιλοσοφίας. Αλλά η φιλοσοφική διάσταση εξάγεται αβίαστα χωρίς να βιάζει τον αναγνώστη σε συμπέρασμα, αλλά οδηγώντας τον με ποιητική ιεροτελεστία. Φιλοσοφεί για το θείο και την κοινή αναζήτηση όλων των θρησκειών να αντιληφθεί ο Άνθρωπος το υπερανθρώπινο. Με σαφήνεια αποφεύγει να πλησιάζει κάποια θρησκευτική δοξασία. Όλες αποτελούν ένα ποιητικό αντικείμενο υπό το κοινό τους φιλοσοφικό πρίσμα.

Η δημιουργός προτιμά να υποβαθμίσει την εικονοπλαστική δύναμη του στίχου της ευνοώντας το μήνυμά της για έναν πολυδαίδαλο υλικό κόσμο που αναζητά στο άυλο την ταυτότητά του, τον Άνθρωπο επιζητεί να βρει το μήνυμα της δημιουργίας μακριά από τον κόσμο τούτο.

Η ποίηση της Κατσοπούλου είναι παγκόσμια. Ξεπερνά τα θρησκευτικά σύνορα, προσπερνά τις αγκυλώσεις της παράδοσης, τόσο με την σύγχρονη ελευθεροστιχία όσο και με την ισχύ του θέματός της. Κυρίαρχο ζητούμενο πάντα η Ψυχή και η Αλήθεια. Με τη χρήση συμβόλων, αρχέτυπων θρύλων και πεποιθήσεων πραγματοποιεί μία αλχημική μετάβαση στον κόσμο των θεών.

Σημειώσεις:

Η Μαρία Κατσοπούλου έχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές: «τα ποιήματα της τρελής» (Γαβριηλίδης, 2009), τα «Ποιήματα για τσακισμένες καρδιές και σαλεμένα μυαλά» (Γαβριηλίδης, 2012) και το «Anima» (Vakxikon.gr, 2015). Παράλληλα, έχει συμμετοχές σε ομαδικές συλλογές (30 έως 30: Τριάντα ποιητές έως τριάντα ετών, Ποιητές στη σκιά, Ομάδα από ποίηση: Υπέρ ονειρίας ΙΙ, Εικονοποίηση, Αμ’ έπος ανέργων και Via dolorosa). 

το βιβλίο

“κατεβάστε” τη νέα ποιητική συλλογή του Δήμου Χλωπτσιούδη, «κατάστιχα»
από την cosmotebooks ή από το myebooks.gr