«Ο νέος χάρτης του κόσμου χαράσσεται πέρα από το διεθνές δίκαιο, με βάση τους διμερείς συσχετισμούς ισχύος. Το 2017 θα αποδειχθεί, άραγε, το μοιραίο έτος όλων των κινδύνων;»
Είναι ένα από τα ερωτήματα που θέτει και συγχρόνως προσπαθεί να απαντήσει, ο καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο VIII του Παρισιού, Κώστας Βεργόπουλος, στο νέο του βιβλίο Η νέα παγκόσμια αναταραχή, το οποίο κλείνει με το εξής επίμετρο:

Η σύγχρονη ελληνική τραγωδία, με τις εφιαλτικές διαστάσεις της τελευταίας επταετίας, μπορεί να παρηγορείται με το αξιοθρήνητο σημερινό θέαμα του υπόλοιπου κόσμου, ιδίως με αυτό της υπόλοιπης Ευρώπης και με την ακαταμάχητη εμμονή της στον δρόμο για το αδιέξοδό της. Σε κάθε περίπτωση, είτε ευρωπαϊκή και παγκόσμια είτε ελληνική, το αδιέξοδο δεν ήταν αναγκαίο και πάντως δεν χρησιμεύει σε τίποτα ούτε κατ’ ανάγκην ωφελεί κανέναν εξ αυτών που λαμβάνουν τις αποφάσεις για την τύχη του κόσμου.
 
Στη χώρα μας, με την παράδοσή της στην αδιάλλακτη διαχείριση των δανειστών και εταίρων μας στο ευρωπαϊκό εγχείρημα, όλα τα πρό του 2010 προβλήματα, αντί να ελαφρύνονται, δεν παύουν να επιδεινώνονται και να αποβαίνουν όλο και πιο δυσεπίλυτα. Όλες οι γνωστές από το παρελθόν ελληνικές παθογένειες ωχριούν σε σχέση με αυτές που έχουν προσθέσει τα ευρωπαϊκά προγράμματα «διάσωσης».
 
Μέχρι και ο Γερμανός υπουργός Σόιμπλε παραδέχθηκε ότι η παραμονή της χώρας στο ευρωσύστημα συνιστά παράγοντα περαιτέρω περιπλοκής των προβλημάτων της, ενώ εάν η χώρα βρισκόταν εκτός του ευρώ, η διαχείρισή τους θα ήταν ευκολότερη. Αυτό βέβαια, υπό την αυθαίρετη προεξόφληση της εύρυθμης λειτουργίας του ευρωσυστήματος, πράγμα που δεν είναι διόλου αυτονόητο.
 
Ιδίως στις μέρες μας, που πολλαπλασιάζονται οι φωνές και προειδοποιήσεις, ακόμη και από το εσωτερικό της Γερμανίας, ακόμη και από υπουργούς και εμπειρογνώμονες της γερμανικής κυβέρνησης, ότι οι σημερινοί κανόνες λειτουργίας του ευρώ δεν του εξασφαλίζουν επιτυχία, αλλά αντίθετα οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην αποτυχία του. Σε αυτή την περίπτωση, η Γερμανία, η εξ αυτού κυρίως επωφελούμενη, θα κινδύνευε με την πιστοποίηση της αποτυχίας του να υποστεί επίσης το υψηλότερο κόστος για την ίδια.
 
Οικτρό θέαμα εμφανίζει η ιστορία στο παρόν, αφού οι πρώτοι που την έχουν εξωθήσει στο σημερινό αδιέξοδο είναι επίσης οι ίδιοι πρώτοι που σπεύδουν να δίδουν το σήμα της δικής τους απεμπλοκής από τα νοσηρά και απερίγραπτα αποτελέσματα των μέχρι χθες επιλογών τους.
 
Στην νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται με την απόσυρση της Αμερικής και της Βρετανίας, όχι μόνον από την Ευρώπη, αλλά και γενικότερα από το οικονομικό μέρος της παγκοσμιοποίησης, η διεθνής πραγματικότητα δεν αποβαίνει πιο εύκαμπτη και πιο επιεικής, ιδίως για τις μικρές χώρες, αλλά οπωσδήποτε σκληραίνει και γίνεται ασύγκριτα περισσότερο απαιτητική για κάθε χώρα.
 
Οι οικονομικές αντιπαλότητες ίσως απελευθερώνονται από δογματικές προσεγγίσεις, αλλά μεταφέρονται στο γεωπολιτικό πεδίο με οπωσδήποτε μεγαλύτερη ένταση. Ο νέος χάρτης του κόσμου απομακρύνεται πλέον από τα τεχνοκρατικά κριτήρια και παραδίδεται προς χάραξη στους συσχετισμούς ισχύος μεταξύ των χωρών. Η έννοια της παγκόσμιας ηγεμονίας επιστρέφει ακάθεκτη και αδιάλλακτη, αντί της συνύπαρξης με όλους μέσω αμοιβαίων συμβιβασμών.
 
Το έτος 2017 κινδυνεύει ίσως να αποδειχθεί μοιραίο για την παγκόσμια στροφή με την επικαιροποίηση όλων των κινδύνων. Ακόμη μια φορά, η ανθρωπότητα κινδυνεύει να εμπλακεί σε ακατανόητο παιχνίδι με υπέρογκο και εξοντωτικό τίμημα, όμως όχι επειδή οι ιθύνουσες τάξεις γνωρίζουν πού την οδηγούν, αλλά αντίθετα επειδή διακατέχονται από τη μέγιστη άγνοια για τον τελικό σκοπό και το μόνο που τις ενδιαφέρει είναι κατά τις ενδιάμεσες στάσεις να επιρρίπτουν το δυσβάστακτο κόστος της άγνοιάς τους σε όσους δεν φέρουν την παραμικρή ευθύνη γι’ αυτό.
 
Σε κάθε περίπτωση, ενώ η παγκοσμιοποίηση οδήγησε σε εκτεινόμενη παγκόσμια αταξία με αύξηση της τοπικής και περιφερειακής ισχύος και κατά συνέπεια των τοπικών συγκρούσεων, η διαγραφόμενη απόσυρση από αυτήν και η επιβολή μιας νέας ηγεμονίας κινδυνεύει στις νέες συνθήκες, να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε ακόμη μεγαλύτερη αταξία και με συγκρούσεις οπωσδήποτε υψηλότερου επιπέδου και βεληνεκούς.

Κώστας Βεργόπουλος, Η νέα παγκόσμια αναταραχή, Εκδόσεις Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός, 2017