O Taavi Vartia γεννήθηκε το 1965 στο Όσλο της Φινλανδίας. Η τροχιά του έμελλε να διασταυρωθεί με την σύγχρονη, ελληνική φιλμογραφία. Περιπέτεια στο Αιγαίο τιτλοφορείται η ταινία που σκηνοθέτησε ο ίδιος αποδίδοντας με τρόπο κωμικό και συναρπαστικό μαζί την ιστορία ενός κρυμμένου θησαυρού και ενός έρωτα.

Ads

Σήμερα επανεμφανίζεται από τις εκδόσεις Βακχικόν με την μετάφραση του πρώτου του μυθιστορήματος, Κλεμμένη Νύφη, σε μετάφραση Γιάννας Οικάρινεν -Βασιλοπούλου. Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου που αφιερώνεται από τον συγγραφέα σε εκείνον που το υποσχέθηκε αφήνοντας μας έρμαιο ενός τόσο τρυφερού μυστηρίου, ο εκδότης επισημαίνει.

Η Κλεμμένη Νύφη είναι ένα μυθιστόρημα που μας ταξιδεύει στην εποχή των Βίκινγκς. Μέσα από μια συναρπαστική ιστορία, φορτισμένη με έντονα συναισθήματα, εξερευνά την δυνατότητα του ανθρώπου να προσαρμόζεται και την δύναμη της ερωτικής φόρτισης. Το μυθιστόρημα περιλαμβάνει πολλές δυναμικές περιγραφές τοπίων από τις άκρες της Ευρώπης και ο αναγνώστης θα μεταφερθεί από τον καυτό ήλιο της Μεσογείου στον παγωμένο και χιονισμένο Βορρά.

Ούτε λέξη στην σύνοψη του μυθιστορήματος για την λεπτουργημένη εξιστόρηση των ανθρώπινων ιστοριών που συνδέονται με τα νήματα της μοίρας. Για την βαθιά κατανόηση του έρωτα που ξεπερνά κοινωνικές συμβάσεις και διαθέτει την ικανή ένταση να γράψει εκείνος ολομόναχος τις πιο μαγικές σελίδες αυτού του συναρπαστικού μυθιστορήματος. Μόνον μερικοί φωτισμοί που επιβεβαιώνουν την εξαίσια παράθεση των τοπίων και των ιστορικών ακριβειών που οφείλουν να πλουτίζουν μια ιστορία και στέκουν ως υπαινιγμοί εκείνης της περίληψης. Στοιχεία που με την επιδέξια γραφή του Taani Vartia προσθέτουν στην ξεχωριστή αξία του βιβλίου όσα χρειάζεται για να σταθεί στο ύψος της ιστορικής κυριολεξίας.

Ads

Άνδρες κτηνώδεις που οργώνουν τον κόσμο, μορφές εξοικειωμένες με την ελληνική ψυχή, διαμορφωμένες μέσα από τα χρόνια και τις αρχαίες συμβατικότητες. Στο μέσον η μορφή της γυναίκας, καταλύτης και φορέας του ανθρώπινου πολιτισμού. Η Χριστίνα του μυθιστορήματος, εμποτισμένη με τα χαρακτηριστικά της φυλής της, μια ιδέα της Μεσογείου μες στην παγωνιά της αρχαίας Φινλανδίας. Τα πρόσωπα περνούν και χάνονται μες στις σελίδες του βιβλίου των εκδόσεων Βακχικόν, σέρνοντας πίσω τα στοιχεία της δικής τους μυθολογίας. Μισή ιερή, μισή ανθρώπινη, σκληρή ζωή γεμάτη από την πορνογραφία της ανθρώπινης δραστηριότητας που κατακτά, που κυβερνά και κάποτε παλιώνει κάτω από την σκόνη της ιστορίας. Σχολές που σβήστηκαν από τον χάρτη της ανθρώπινης καταγραφής, μορφές μπολιασμένες με το μεταφυσικό, το σιωπηρό πνεύμα του παγωμένου Βορρά, την ώρα που στην Μεσόγειο το λαμπρό Βυζάντιο υφαίνει το τραγούδι της αυτοκρατορίας του. Μες στις σελίδες της Κλεμμένης Νύφης, κατοικούν καρδιές τρελές από πόνο, που΄χουν την ψυχή τους κρατημένη από την μια χαμένη ζωντάνια. Καρδιές που διαβαίνουν τον κόσμο κουβαλώντας τα πάθη τους και την ανάμνηση της Περγάμου ή κάθε άλλης βυθισμένης πολιτείας.

Την θλίψη αυτών των ανθρώπων ποτέ δεν θα την σβήσουν οι πατρίδες που χαθήκανε, οι ζωές που συλήθηκαν από ορδές σκοτεινές, φορείς ενός άλλου πολιτισμού. Ο συγγραφέας ξεφλουδίζει αργά τα ζωηρά χρώματα, αφήνει τα αρώματα και τις συνήθειες να αποδώσουν στο μυθιστόρημά μου εκείνη την αίσθηση που σήμερα αναδύουν δοχεία με ακριβά υγρά, καθρέφτες, τρόπαια με έντονες αποχρώσεις, των τάφων ευρήματα. Οι δεινοί θαλασσοπόροι των βόρειων θαλασσών, ανίδεοι από τις επιστήμες και τις δημοκρατίες και την αγνότερη ομορφιά, δεμένη αιώνια με αδυσώπητους θεούς έρχονται να πλατύνουν την μαγεία αυτού του κόσμου που καταστρέφεται και παραδίνεται και πάλι ακμάζει. Μες στην ομίχλη της κουρσάρικης ναυτοσύνης οι ζωές και τα πορτραίτα του εξαιρετικού μυθιστορήματος παίρνουν άλλες διαστάσεις, πιο ανθρώπινες και κάπως πικρές. Δούλοι, εραστές, Ερωτόκριτοι που σωθήκαν από κάποιο θαύμα μόνο και μόνο για να πουν την ιστορία τους σμίγουν μες στις σελίδες της Κλεμμένης Νύφης.

Και εκείνη καθοδηγείται από τον άγγελό της, και όταν πεθαίνει και όταν ταξιδεύει γυμνή και απέραντη στην πλώρη του ιστιοφόρου, κόντρα στους παγωμένους ανέμους που στοιχειώνουν απ΄άκρη σε άκρη την γενέθλια γη του Vartia. Μια σπάνια regatta storica με μαρτυρίες από τόπους και ιστορίες ανθρώπινες διατρέχει με αλμύρα ζωντανή τις σελίδες της Κλεμμένης Νύφης. Μες στην αέναη μεταβατικότητα των πραγμάτων ο Taani Vartia αφηγείται με τρόπο φυσικό και ανόθευτο αυτό το σκληρό ταξίδι. Και όταν σπάνε οι δεσμοί και όταν το θέαμα μιας πράξης ανθρώπινης σου σπαράζει την καρδιά, ο συγγραφέας δεν χάνει τίποτε από εκείνον τον ρυθμό που συνιστά ίσως, το ισοδύναμο μιας γρήγορης πλεύσης.

Η Κλεμμένη Νύφη των εκδόσεων Βακχικόν πραγματεύεται την ιστορία της Χριστίνας. Της μικρής αρχοντοπούλας που κατακτήθηκε από τους Βίκινγκς αντικρίζοντας όλη εκείνη την καταστροφή που γεννά η ιστορία πριν τον θάνατό της. Αυτήν την Χριστίνα συγκρατώ από τις σελίδες της έκδοσης του Βακχικόν, όταν με βλέμμα ευθύ και άτεγκτο μετράει το μήκος της δελφινιέρας. Είναι η γύμνια της ένα ολόκληρο γεγονός που αλλάζει τα ρεύματα του σύμπαντος. Είναι η πίστη της που βάφει κόκκινα τα νερά της φανταστικής της νήσου. Είναι ο πάταγος των μαλλιών της που μεταβάλλει ανά πάσα στιγμή την σκηνογραφία ετούτου του έξοχου μυθιστορήματος, προορισμένου να μεταδώσει στο έπακρο την αίσθηση της κινηματογραφικής πληρότητας. Αυτήν την Χριστίνα συγκρατώ, μια Ελλάδα που κατακρημνίζεται και όμως αντέχει, τόσο όσο απαιτεί μια επιστροφή. Το βήμα της μες στην ιστορία δεν είναι ελαφρύ. Ένα κορίτσι κυμαίνεται στην άβυσσο και είναι τα πεθαμένα της μάτια που λένε την ιστορία της. Είναι οι ουρανοί της παλιάς ναυσιπλοΐας και οι λαοί της θάλασσας που αγαπούν και ζουν και σκοτώνονται στο όνομα μιας άλλης, άπιαστης διάστασης, ολότελα φευγάτης από το κοσμικό πια περίγραμμα του λογικού ματιού μας. Όλα ετούτα προορίζεται να ζήσουν μες στα βιβλία, να εισχωρήσουν στα νοήματα και τους συνειρμούς.

Η Κλεμμένη Νύφη συνιστά ένα πρώτης τάξεως ιστορικό μυθιστόρημα. Η ζωή των θαλασσινών λαών, οι αρχές και οι κανόνες της κοινωνικής ζωής, η ιστορία των νικημένων που πήγε πάντα ετούτο τον κόσμο λίγο πιο μπροστά, ο δίχως έθνος έρωτας και οι θύελλες που μας ζητούν όρθιους και ανίκητους, η Ελλάδα που ταξιδεύει και επιστρέφει για να σκοτωθεί, συνθέτουν με άλλη βαρύτητα το καθένα, στοιχεία ενός υπέροχου μυθιστορήματος που σέβεται και τιμά την τέχνη της ανάγνωσης. Η αδιάκοπη κίνηση, τα αρχέτυπα του κόσμου που χάνουν στα σημεία αναδεικνύουν το μυθιστόρημα του Taavi Vartia σε μια σπάνια, όσο και εξαιρετική πρόταση για το ονειρικό μας καλοκαίρι. Οι εκδόσεις Βακχικόν φέρνουν στο φως μια μαγευτική ιστορία, ολότελα διαφορετική από όσα γνώριμα μας έχει συνηθίσει η θεματολογία της σύγχρονης βιβλιοπαραγωγής. Στο τέλος της ανάγνωσης φέγγει σαν ορόσημο αυτό το είδος του ανθρώπου που παραμένει πιστό στις αρχές του, το είδος του εξερευνητή που με μια αίσθηση οξυμένη για την αναζήτηση πυροδοτεί ετούτη την ιστορία και τις πτυχές της. Σε αυτό το πρόσωπο βασίζεται ετούτο το ταξίδι που αντιμάχεται πεισματικά την αστάθεια του κόσμου, διαγράφοντας τον δύσκολο δρόμο που έχει πάντα να διαβεί η αγάπη, από την ύβρη ως την κορύφωση.