Μαρτυρίες και γνώμες για τη ζωή και το θάνατο του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας, που δολοφονήθηκε από τους Μαυρομιχαλαίους έξω από το εκκλησάκι του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο, την Κυριακή της 27ης Σεπτεμβρίου του 1831, ενώ πήγαινε στη θεία λειτουργία, παρουσιάζει ο κοινωνιολόγος Γεώργιος Ι. Σκλαβούνος στο βιβλίο του “Ο Άγνωστος Καποδίστριας”, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Παπαζήση.

Ads

Ο συγγραφέας, απέναντι στα στερεότυπα μιας συμβατικής ιστοριογραφίας, που θέλει τον Καποδίστρια έναν απόκοσμο αυταρχικό ηγέτη, αντιπαραβάλει ένα απάνθισμα ντοκουμέντων που δείχνει έναν φιλελεύθερο Ευρωπαίο πολιτικό, ο οποίος συνεργάσθηκε με κλέφτες και αρματολούς και συνδέθηκε με την Φιλική Εταιρεία.

Στις 173 σελίδες του βιβλίου-μελέτη παρατίθενται ξεχωριστά στοιχεία από μεγάλα ονόματα, όπως: 

Ο θεωρητικός της Ιεράς Συμμαχίας Μέτερνιχ γράφει από τη Βιέννη το 1822 στον Άγγλο Αρμοστή των Ιονίων Νήσων Μαίτλαντ, ο οποίος είχε έρθει σε σύγκρουση με τον Καποδίστρια για το αποικιακό Σύνταγμα που επέβαλε η Αγγλία στην Ιόνια Πολιτεία: “Λοιπόν στρατηγέ μου, η αρχή του κακού εξεριζώθη. Ο κόμης Καποδίστριας ετάφη δια το υπόλοιπο της ζωής του. Θα ζήσετε ησύχως εν Επτανήσω και η Ευρώπη θα έχει απαλλαγεί των μεγάλων κινδύνων δι ΄ων την ηπείλει η επιρροή του ανδρός τούτου”.

Ο Αμερικανός πρώην υπουργός των Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ, που έγραψε τη διδακτορική διατριβή του το 1954 με τίτλο “Ένας αναδομημένος κόσμος: Μέτερνιχ, Κάσλριχ και τα προβλήματα της Ειρήνης 1812-1822″, δικαιολογώντας το μίσος του Μέτερνιχ για τον Καποδίστρια γράφει: ” Ο αυτοκράτορας Αλέξανδρος εξακολουθούσε να αποτελεί πηγή ανησυχίας για τους συμμάχους και αυτό οφειλόταν κατά κύριο λόγο στο νέο σύμβουλο απόλυτο μονάρχη και που ο δογματισμός και ο πανελληνισμός για τον οποίο τον υποπτευόταν πολλοί, του χάρισαν σύντομα τη μανιώδη σχεδόν αντιπάθεια του Μέτερνιχ”.

 Ο Κάρολος Μαρξ, σε γράμμα του προς τον σύντροφό του Φρίντριχ Ένγκλες στις 3-5-1854, αφού εκφράζει την εχθρότητά του προς τον ελληνικό αλυτρωτισμό, καθώς έβλεπε “μια παπαδίστικη κοινωνική οργάνωση του ελληνοσλαβικού πληθυσμού” ,τον ενημερώνει ότι “ο Μεταξάς, που ήταν ‘Ελληνας πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη συνωμοτούσε με τον διαβόητο Καποδίστρια”.

 Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και τα στοιχεία για τη δολοφονία του. Ο συγγραφέας υπογραμμίζει ότι, σε αντίθεση με την επικρατούσα θέση πως οι Μαυρομιχαλαίοι κινήθηκαν από πίστη στα έθιμα της Μάνης να εκδικηθούν την δίωξη του πατέρα τους Πετρόμπεη από τον Κυβερνήτη, το έγκλημα ήταν όχι μόνο προσχεδιασμένο, αλλά και προπληρωμένο , με διασφάλιση των υπαιτίων από τη Γαλλία και την Αγγλία. Ο ιστορικός Δημήτρης Φωτιάδης αποκαλύπτει ότι ο προεστός των Πατρών Ανδρέας Καλαμογδάρτης τους έδωσε 250 φλουριά “ειπών αυτοίς ότι κατόπιν θα στείλει και τα υπόλοιπα 1000″. Από τους δολοφόνους αδελφούς, ο Κωνσταντής συνελήφθη και λίγο πριν πεθάνει από τη πιστολιά του φρουρού του Καποδίστρια , ζητώντας έλεος είπε στους αστυνομικούς : ”Δεν φταίω εγώ στρατιώται, άλλοι με έβαλαν”. 

Όπως γράφει ο ιστορικός Κασομούλης, ο έτερος εκτελεστής Γεώργιος κατέφυγε στο σπίτι του αντιπρεσβευτή της Γαλλίας βαρώνου Ρουάν ,δηλώνοντας του : “Σκοτώσαμε τον τύραννο. Μπιστευόμαστε την τιμή της Γαλλίας. Να τα άρματά μας”. 

Το βιβλίο αναφέρεται επίσης στην πολιτισμική και πολιτική ταυτότητα του Κυβερνήτη, στο ενδιαφέρον του για την ελληνική αγωγή των ορφανών του αγώνα, στη συνεισφορά του για την συγκρότηση του ελβετικού κράτους, στην οργάνωση της άμυνας στη Λευκάδα, στον κατάλογο των αρματολών και κλεφτών που υπηρέτησαν υπό τον Καποδίστρια, στη σχέση που είχε η Φιλόμουσος Εταιρεία του Καποδίστρια με την Φιλική Εταιρεία, στο χαρακτήρα του και την προσπάθειά του για συγκρότηση κράτους εκ του μη όντος.

Ένα βιβλίο τιμής για τον μεγάλο έλληνα Ευρωπαίο που διακήρυττε: “θέλω την Ελλάδα Δελφούς της Οικουμένης”.