[…] Σκοπός μου ήταν να μοιραστώ με τους αναγνώστες την αισιοδοξία της ιστορίας που προχωράει, με αγώνες και πολλές θυσίες, αργά και βασανιστικά, αλλά προχωράει από το χθες προς το αύριο, από το απλό στο σύνθετο, από το κακό στο καλό και από το καλό στο καλύτερο, με στόχο την Κοινωνική Ισότητα στη θέση της κοινωνικής ανισότητας και αδικίας και τον Ανθρωπισμό στη θέση της καπιταλιστικής βαρβαρότητας» ο οικονομικός επιστήμονας και συγγραφέας Κώστας Λάμπος, αφηγείται στην Κρυσταλία Πατούλη το λόγο που έγραψε το βιβλίο Άμεση δημοκρατία και αταξική κοινωνία – Η μεγάλη πορεία της ανθρωπότητας προς την κοινωνική ισότητα και τον ουμανισμό, των εκδόσεων Νησίδες.

Ads

Το προτελευταίο βιβλίο μου, Αμερικανισμός και παγκοσμιοποίηση, έβγαλε στην επιφάνεια τη σχέση του Φόβου και της εξουσίας, δηλαδή του εξουσιαστικού φόβου που σε συνεργασία με την άγνοια που παράγει και αναπαράγει το εκπαιδευτικό μας σύστημα, συνεπικουρούμενο από το αστικό σκοταδιστικό πνευματικό και θρησκευτικό ιερατείο, οδηγεί τον κόσμο στην άρνηση, στην παραίτηση, στη μοιρολατρία και στην υποταγή.

Η αμφιβολία, όμως, πολλών για τη δυνατότητα να βγούμε από αυτή την καπιταλιστική βαρβαρότητα και όλοι μαζί να χτίσουμε με τη βοήθεια των επιστημών, της σημερινής ασύλληπτης τεχνολογίας και με τον ώριμο πολιτισμό μας ένα καλύτερο κόσμο χωρίς αφέντες και δούλους, βάρυνε ακόμα πολύ και γι’ αυτό αποφάσισα να απαντήσω στην πρόκληση με ένα καινούργιο βιβλίο, που θα αναζητά την απάντηση όχι στο μέλλον, όπως κάνουν οι εξουσιαστικές ιδεολογίες και οι εσχατολογικές θρησκείες, αλλά στο παρελθόν:

Αναδείχνοντας το ιστορικό παράδειγμα, όχι όπως μας το παρουσιάζει η, ως προς αυτό τσιγκούνα, ιστοριογραφία, στο βαθμό που παρακάμπτει την ιστορία ως υπόθεση των βασιλιάδων, αλλά ως εκείνο που καταγράφει τους αγώνες όλων των αδικημένων και κατατρεγμένων γενιών, από καταβολής της ανθρώπινης κοινωνίας για ένα κάθε φορά καλύτερο κόσμο.

Ads

Γι’ αυτό το λόγο προέκυψε το βιβλίο: Άμεση δημοκρατία και αταξική κοινωνία. Η μεγάλη πορεία της ανθρωπότητας προς την κοινωνική ισότητα και τον ουμανισμό, (Εκδόσεις Νησίδες), το οποίο είχε την καλοσύνη να το προλογίσει ο μεγάλος Έλληνας και σεμνός αγωνιστής Μανώλης Γλέζος. 

Σκοπός μου ήταν να μοιραστώ με τους αναγνώστες την αισιοδοξία της ιστορίας που προχωράει, με αγώνες και πολλές θυσίες, αργά και βασανιστικά, αλλά προχωράει από το χθες προς το αύριο, από το απλό στο σύνθετο, από το κακό στο καλό και από το καλό στο καλύτερο, με στόχο την Κοινωνική Ισότητα στη θέση της κοινωνικής ανισότητας και αδικίας και τον Ανθρωπισμό στη θέση της καπιταλιστικής βαρβαρότητας. 

Για τον σκοπό αυτό χρειάστηκε να πάρω τα πράγματα από την αρχή και να ξαναδιατρέξω την πορεία της ανθρωπότητας, καταγράφοντας τους σημαντικότερους σταθμούς της ιστορίας, όχι των κάθε φορά νικητών-εξουσιαστών που τελικά ηττήθηκαν, αλλά των διαχρονικά αήττητων και μόνο πρόσκαιρα ηττημένων που συνεχίζουν τον αγώνα τους για μια κοινωνία των ίσων και ελεύθερων ανθρώπων, για μια κοινωνία χωρίς νικητές και ηττημένους, και τελικά για μια κοινωνία χωρίς αφεντικά και δούλους. 

Ξεκίνησα αυτό το οδοιπορικό από τα θεμέλια, από τη νηπιακή ηλικία, την αφετηρία της ανθρωπότητας, από τις εξισωτικές κοινωνίες της αθώας αγριότητας, οι οποίες καταχωρήθηκαν στην ιστορία ως ‘πρωτόγονος κομμουνισμός’ και μας κληροδότησαν την έννοια της κοινωνικής ισότητας.

Πέρασα στην αεί ανατέλλουσα αρχαία Αθηναϊκή Δημοκρατία, η οποία κληροδότησε στην ανθρωπότητα την έννοια του Κράτους του Δήμου, δηλαδή της Άμεσης Δημοκρατίας.

Έκανα μια στάση στην ‘Ιδανική Πολιτεία’ του Πλάτωνα και στην ‘Άριστη Πόλη’ του Αριστοτέλη και συνέχισα με την Πολιτεία του Αριστόνικου που έκανε πράξη την Ουτοπία του Ιάμβουλου, με επόμενους σταθμούς τα ‘Πρωτοχριστιανικά Κοινόβια’, την ‘Πολιτεία του Θεού’ και την ‘Πολιτεία του Ήλιου’.

Πήρα μια ανάσα και συνέχισα με την ‘Κομμούνα της Θεσσαλονίκης’, τη ‘Λαϊκή Επανάσταση της Αγγλίας’ για να σταματήσω στην ‘Ουτοπία’ του Τόμας Μωρ. Το νέο ξεκίνημα οδηγεί στο ρωσικό ‘Αγροτικό Κοινόβιο’ Μιρ και στην ‘Κομμούνα της Άνδρου’, κι από εκεί πήγα μέχρι το ‘Συνεταιριστικό Ιδεώδες στη Θεωρία και στην Πράξη’ με μια στάση στο Μοντραγκόν, για να συνεχίσω μέχρι το αιχμάλωτο ‘Κιμπούτς’ στο Ισραήλ και την ‘Κομμούνα της Μπάχα-Καλιφόρνια και της Μορέλος’ στο Μεξικό.
 
Μακρύ το ταξίδι, αλλά τόσο συναρπαστικό,
που με οδήγησε στο ‘πρόταγμα του Σοσιαλισμού’ και στην ‘Παρισινή Κομμούνα’, στη ‘Ρωσική Επανάσταση του 1905’ και στην ‘Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917’.
 
Η επόμενη διαδρομή, ήταν προς την προσέγγιση της απόπειρας σύνθεσης των προταγμάτων της ‘Άμεσης Δημοκρατίας και του Σοσιαλισμού’, με σταθμούς τη ‘Συμβουλιακή Δημοκρατία της Γερμανίας’, τη ‘Συμβουλιακή Δημοκρατία της Ιταλίας’ και την ‘Κομμούνα της Κρονστάνδης’, για να καταλήξω στον αντίλογο και στις μετασεισμικές δονήσεις της ‘Δικτατορίας του προλεταριάτου’ που ήρθε ως δήθεν ‘υπαρκτός σοσιαλισμός’ και έφυγε ως αυτό που ήταν, δηλαδή, ως υπαρκτός κρατικο-καπιταλισμός. 

Φυσικά, ανέτρεξα στην Ανατολή και στις ‘Κινέζικες Κομμούνες’ και τον αγροτικό κομμουνισμό τους. 

Επιστρέφοντας στη Δύση ήρθα αντιμέτωπος με τις απόπειρες ‘Αυτοδιαχείρισης’, ξεκινώντας από το ‘Παράδειγμα του Σάμμερχιλ’, περνώντας στην ‘Ισπανική επανάσταση για την Αυτοδιαχείριση’, έκανα μία στάση στον Ελληνικό Κοινοτισμό και στη Λαϊκή Εξουσία / Λαϊκή Δικαιοσύνη του ΕΑΜ, για να φτάσω μέχρι την ‘Άμεση Δημοκρατία της Μαριναλέντας’, και να καταλήξω, παρακάμπτοντας για μια σύντομη αναφορά στον ‘Γαλλικό Μάη’, στο μεγάλο αυτοδιαχειριστικό πείραμα που συντελείται στις μέρες μας στη Λατινική Αμερική.
 
Στο μεταξύ σε αυτήν τη διαδρομή, συνάντησα την επιστήμη των ‘Δικτύων’ και με αυτή την αφορμή και τα ‘Εναλλακτικά Κοινωνικά Δίκτυα’, όπως: τα ‘Δίκτυα Ανταλλαγής’ αγαθών και υπηρεσιών χωρίς τη μεσολάβηση χρήματος, τις ‘Τράπεζες Χρόνου’ και τις ‘Τράπεζες Ενέργειας’.

Λίγο πριν το τέλος του οδοιπορικού μου, δέχτηκα και αποδέχτηκα την πρόσκληση για συμμετοχή στη συζήτηση ενός κύκλου εξακοσίων (600) Νέων, Γάλλων και Γερμανών, με αντικείμενο την ‘Αχρήματη Κοινωνία’, απ’ όπου βγήκα δυνατότερος για να αντιμετωπίσω την απόπειρα πλαστογράφησης της ρεαλιστικής Ουτοπίας, που επιχειρείται με τον ελβετικό μύθο περί Άμεσης Δημοκρατίας, αλλά και το λεγόμενο ‘Κίνημα Zeitgeist’ / Venus Project για να τερματίσω με μια σύντομη επίσκεψη στη ρομαντική, όσο και οραματική ‘Όλβια Πολιτεία των Ρόδων’.

Συνοψίζοντας τις εμπειρίες μου από αυτό το οδοιπορικό, καταλήγω σε τρία συμπέρασματα:

 – Το πρώτο συμπέρασμα είναι πως η ανθρωπότητα παλεύει από τα γεννοφάσκια της για Κοινοκτημοσύνη και Ισότητα, για Ισότητα και Δικαιοσύνη, για Άμεση Δημοκρατία και Ελευθερία, για Συνεργασία και Ειρήνη, για απελευθέρωση του Ανθρώπου από κάθε μορφή εξουσίας.

– Το δεύτερο συμπέρασμα είναι πως η εργαζόμενη ανθρωπότητα εμποδίστηκε συστηματικά  από όλα τα εκμεταλλευτικά κοινωνικο-οικονομικά συστήματα που επέβαλλαν την κυριαρχία τους με τη βία των ιδεολογιών, των θεσμών, των διάφορων σκοταδισμών, του ταξικού κράτους και των όπλων. Βέβαια, η ανθρωπότητα κατάφερνε πάντα κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες να κλείνει τον κύκλο αυτών των ενοχλητικών παρασιτικών μορφωμάτων και να δημιουργεί με υπομονή και επιμονή τους όρους της απελευθέρωσής της, από το ένα μετά το άλλο εξουσιαστικό-εκμεταλλευτικό σύστημα, μέχρι που φτάσαμε στον 21ο αιώνα, όπου η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με την καπιταλιστική βαρβαρότητα.

– Το τρίτο συμπέρασμα είναι πως η ανθρωπότητα συνειδητοποιεί σταδιακά, όπως αποκαλύπτεται και στο οδοιπορικό μας, πως δεν έχει να επιλέξει μεταξύ του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού και του κρατικού καπιταλισμού ή του τριτοτεταρτοδιεθνιστικού ψευτοσοσιαλισμού, αλλά είναι εκ των πραγμάτων αναγκασμένη και αποφασισμένη να αναδείξει την μακραίωνη αγωνιστική προσπάθειά της σε σύγχρονη επιλογή της. Γι’ αυτό θα χρειαστεί οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού να αυτονομηθούν πνευματικά, ιδεολογικά, πολιτικά και οργανωτικά από την κηδεμονία της άρχουσας τάξης και να επεξεργαστούν το δικό τους σύγχρονο Σχέδιο για το Μέλλον της Ανθρωπότητας.

Ένα σχέδιο που θα αναπτύσσεται παράλληλα με τη ριζική αποκαπιταλιστικοποίηση της κοινωνίας-ανθρωπότητας με την οικοδόμηση του Κοινωνικοοικονομικού Συστήματος του Ουμανισμού, συστατικά στοιχεία του οποίου θα είναι η κοινοκτημοσύνη και η Άμεση Δημοκρατία με στόχο τη δημιουργία της Αταξικής Κοινωνίας και του Οικουμενικού Ουμανιστικού Πολιτισμού.

Η ανθρωπότητα βρέθηκε, στην αργόσυρτη και βασανιστική διαδρομή της, πολλές φορές μπροστά σε τέτοια διλήμματα και πάντα στην ώρα της κατάφερνε να πετάει από πάνω της κάθε τι το παρακμασμένο και το σάπιο και να ανοίγει τον δρόμο για τον εκάστοτε δυνατό και αναγκαίο καλύτερο κόσμο.

Οι επιστήμες και οι τεχνολογίες του 21ου αιώνα, που συνθέτουν την αντικειμενική δυνατότητα, σε συνεργασία με την κατασταλαγμένη εμπειρία και την απελευθερωτική ιστορική συνείδηση της σύγχρονης εργαζόμενης κοινωνίας, που συνθέτουν τη συλλογική υποκειμενική παράμετρο της αντικαπιταλιστικής-ουμανιστικής επανάστασης, θα γυρίσουν κάποια στιγμή τη σελίδα της ιστορίας και θα διευρύνουν τους ορίζοντες του ανθρώπινου πολιτισμού.

Το πολύ πρόσφατο ‘Κίνημα των Αγανακτισμένων’ που έβαλε στην Ημερήσια Διάταξη ολόκληρης της Ανθρωπότητας το πρόταγμα ‘Άμεση Δημοκρατία Τώρα και Παντού’ δεν είναι παρά ο σταθμός που οριοθετεί τη νέα πορεία και τη νέα ποιότητα του αγώνα της εργαζόμενης ανθρωπότητας για την κοινωνική απελευθέρωσή της.
Θα μπορούσα να ισχυριστώ πως αυτό το κίνημα επιβεβαίωσε, στην κρίσιμη ώρα της κατάρρευσης της ιδεολογίας του νεοφιλελευθερισμού, την ιστορική διαδρομή και την τεκμηρίωση της Άμεσης Δημοκρατίας με στόχο την κοινωνική ισότητα και την Αταξική Κοινωνία και απάντησε σε όσους ακόμα διαβάζουν την ιστορία από τη σκοπιά της ‘νεοφιλελεύθερης αστικής δημοκρατίας’, της σοσιαλδημοκρατίας και του τριτο-τεταρτοδιεθνιστικού κρατικοκαπιταλιστικού δογματισμού. 

Η κυρίαρχη ιδεολογία των νικητών-εξουσιαστών, που γράφουν, ξαναγράφουν και φυσικά πλαστογραφούν την ιστορία, αντιμετώπιζε πάντα και συνεχίζει να αντιμετωπίζει εχθρικά και από ιστοριογραφική πλευρά αυτή την άσβεστη, διαρκή και μακραίωνη ουμανιστική επανάσταση της ανθρωπότητας, με αποτέλεσμα οι επίσημες πηγές να είναι περιορισμένες, πράγμα που κάνει αρκετά δύσκολη την απόπειρα καταγραφής της.

Από την πλευρά της η εργαζόμενη ανθρωπότητα κατάφερνε πάντα, κύρια χάρη σε γενναίες ατομικές και συλλογικές προσπάθειες κάποιων ανυπότακτων, ‘περιθωριακών’, καρμπονάρων και ‘αναρχικών’, να περισώζει σημαντικές πληροφορίες για όλα όσα συνέβαιναν. Αυτές τις πληροφορίες που η σύγχρονη τεχνολογία του διαδικτύου επιτρέπει να βγουν από τις βιβλιοθήκες και τα διάφορα αρχεία και έτσι κοινωνικοποιώντας τες, τις ξαναζωντανεύει, τροφοδοτώντας ένα γόνιμο διάλογο που ρίχνει περισσότερο φως στο Χθες, αλλά και στο Αύριο της Ανθρωπότητας. Για να ξέρουμε πού πάμε, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε από πού ερχόμαστε. 

Το Φως της Γνώσης, που μας βοηθάει να δούμε πως η καπιταλιστική βαρβαρότητα δεν είναι η ‘μοίρα της ανθρωπότητας’, αλλά οι κοινωνίες εξελίσσονται, η ανθρωπότητα αλλάζει στον βαθμό που κάθε φορά απελευθερώνεται από τους εκάστοτε σκοταδιστικούς και εξουσιαστικούς μύθους και συνεπώς ένας καλύτερος κόσμος δεν είναι μόνο αναγκαίος, αλλά σήμερα στον 21ο αιώνα είναι και εφικτός. 

Ο ουμανισμός, ως κοινωνική ισότητα, ελευθερία, ευημερία, άμεση δημοκρατία, αταξική κοινωνία και οικουμενική ειρήνη (και όχι ως υποκριτική φιλανθρωπία των αρπακτικών σκοταδιστικών και εξουσιαστικών ιερατείων), αυτό το φωτεινό μονοπάτι της εκατομμυριόχρονης ανθρώπινης ιστορίας, μας δείχνει πως οι λύσεις δεν έρχονται από το μέλλον, αλλά έρχονται από το μακρινό παρελθόν και φέρνουν το μέλλον. Το μέλλον της ανθρωπότητας δεν μπορεί να είναι ο εφιάλτης του 1%, αλλά η ελπίδα, η απαίτηση και ο αγώνας του 99% του πληθυσμού του πλανήτη Γη, για άμεση δημοκρατία και αταξική κοινωνία.-
 
imageimage
Υγ. *Με την πεποίθηση πως όλα τα έργα και όλες οι δημιουργίες δεν επιτρέπουν κανένα εγωισμό γιατί είναι προϊόντα συλλογικά-κοινωνικά επειδή ακουμπάνε πάνω στα έργα και στις δημιουργίες των δημιουργών όλων των προηγούμενων γενιών που συνθέτουν το συλλογικό νου, την ιστορική μνήμη και την κοινωνική συνείδηση, γι’ αυτό οφείλω να ευχαριστήσω όλους όσοι, και είναι αρκετοί, συμμετέχουν με κείμενα στο διαδίκτυο, στα διάφορα περιοδικά, στις εφημερίδες, αλλά και με βιβλία, σ’ αυτό τον διάλογο από τον οποίο άντλησα πολλές σημαντικές πληροφορίες και χρήσιμες απόψεις, χωρίς τις οποίες αυτό το βιβλίο θα ήταν πολύ φτωχότερο.

Ελπίζω οι επόμενες προσπάθειες να αναδείξουν και άλλες χρήσιμες πληροφορίες και ακόμα πιο γόνιμες απόψεις, μέχρι να σπάσει το μονοπώλιο της κυρίαρχης, στην κοινωνία και στους διάφορους εξουσιαστικούς κομματικούς μηχανισμούς, ιδεολογίας και να ανατραπεί η συνωμοσία της σιωπής ή της απαξίωσης κάθε απόπειρας να δει και να ερμηνεύσει την ιστορία από τη σκοπιά των συμφερόντων της εργαζόμενης κοινωνίας.

Γράφω εδώ και σχεδόν μισό αιώνα. Εκατοντάδες κείμενά μου έχουν δημοσιευτεί μεταξύ αυτών και δεκατρία βιβλία. Είμαι οικονομολόγος και αντιμετωπίζω τα πράγματα όχι από τη σκοπιά του τεχνοκράτη, του οικονομέτρη ή του οικονομοτεχνικού, αλλά από τη σκοπιά της Σχολής της Πολιτικής Οικονομίας, η οποία προσπαθεί να συνδυάσει τον οικονομικό ορθολογισμό με τον ανθρωπισμό, δηλαδή, τη βελτιστοποίηση της παραγωγής αγαθών με τη μεγιστοποίηση της ανθρώπινης και της κοινωνικής ευτυχίας.

Γράφω κυρίως για οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά θέματα κρίνοντας, προτείνοντας και αναζητώντας πειστικές απαντήσεις και καλύτερες λύσεις για τον άνθρωπο, την κοινωνία του και τον πολιτισμό του. Τη χαρά μου μετά από κάθε δημοσίευση άρθρου και κύρια βιβλίου την κατασπαράζει μια μόνιμη επωδός, παράφωνη χορωδία βεβαιότητας αβέβαιων και τρομαγμένων υπάρξεων θα έλεγα: «καλά αυτά που γράφεις αλλά αυτά δεν γίνονται, είναι ουτοπίες, πρώτον γιατί δεν έγιναν ποτέ και δεύτερον γιατί ο κόσμος δεν διαβάζει».

Κάποιοι από τους συγγραφείς που ‘βάζουν το δάκτυλό τους στον τύπο των ήλων’ αποθαρρύνονται από αυτή η αντιμετώπισή και τα παρατάνε. Κάποιοι άλλοι πεισμώνουν και πάνε στο επόμενο άρθρο ή βιβλίο επιστρατεύοντας περισσότερα πειστικά επιχειρήματα και αραδιάζοντας όση περισσότερη ανθρώπινη γνώση μπορούν για να πείσουν για τη δυνατότητα πως τα πράγματα μπορούν να γίνουν καλύτερα. Κι’ εγώ ανήκω στους πεισματάρηδες. Δεν τα παρατάω και κάθε φορά επανέρχομαι με καινούργια γνώση και αναλυτικότερα επιχειρήματα για να ενισχύσω το διάλογο που αναζητά λύσεις και προοπτικές.
Κώστας Λάμπος