[…] Το κυριότερο είναι ότι έκανα και το χρέος μου. Να τιμήσω με αυτό τον τρόπο την μνήμη όλων αυτών των ανώνυμων άγνωστων που έγραψαν την ιστορία αλλά και τον θείο μου που χάθηκε και δεν πέρασε την ζωή του όπως εκείνος ήθελε και το κυριότερο δεν πρόλαβε να αγαπήσει και να σφίξει στην αγκαλιά του μια κοπέλα […] Ο συγγραφέας Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης αφηγείται στην Κρυσταλία Πατούλη την πορεία της συγγραφής –από την ιδέα μέχρι το τυπογραφείο– του Νταχάου, ενός ιστορικού – ερευνητικού βιβλίου που περιέχει προφορικές και επιστολικές μαρτυρίες για “το πρώτο στρατόπεδο συγκέντρωσης για πολιτικούς κρατουμένους”, το οποίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μένανδρος.

Πολλοί συγγραφείς έχουν αναφερθεί στα παιδικά βιώματα και την σημασία που καταλαμβάνουν στην συνέχεια της ζωής μας. Αυτά μας δίνουν και το κίνητρο ή το ερέθισμα για να δοκιμάσουμε να γράψουμε.

Στην δική μου περίπτωση η γνώμη των συγγραφέων μοιάζει να επιβεβαιώνεται γιατί ήμουν τυχερός που ο πατέρας μου και ο θείος μου τους άρεσε να μου αφηγούνται ιστορίες από την οικογένειά μας. Αφηγούνταν για τα μέλη της οικογένειας και πάντοτε σταματούσαν στο όνομα του θείου Παναγιώτη.

Έπαιρναν μια ανάσα και ξεκινούσαν από τα παιδικά του χρόνια τα χρόνια της φοίτησης στην σχολή ενωμοταρχών και έπειτα την δράση του στο να βοηθά τους κρατουμένους να δραπετεύουν.

Σε μια εποχή όπως ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και κάτω από τη Κατοχή των Γερμανών η πράξη του έπρεπε να καμφθεί. Τον τιμώρησαν με την πιο σκληρή ποινή. Την σύλληψη, την μεταφορά με τρένο και τον εγκλεισμό του σε στρατόπεδο συγκεντρώσεως.

Ξυλοδαρμοί, πείνα και εικονικές εκτελέσεις. Πολλές φορές νόμιζε ότι ο θάνατος θα τον ανακούφιζε από τον αβάστακτο πόνο. Και από θαύμα σώθηκε και μετά την απελευθέρωση γύρισε στην πατρίδα.

Βαθιά τραυματισμένος στην ψυχή  με κλονισμένη υγεία τον πήγαν στο Δαφνί. Εκεί τον επισκέπτονταν, ο πατέρας μου και ο άλλος θείος  και κάποτε μου πρότειναν να τον γνωρίσω. Απάντησα θετικά γιατί ήθελα να μάθω.

Στον δρόμο με ετοίμαζαν και μου έλεγαν για το θείο. Δεν ξέρω αν ήμουνα έτοιμος αλλά θυμάμαι το φοβισμένο ύφος του και τα μικρά γαλάζια μάτια του. Μιλούσε σιγά και έτρεμε. Μπορεί και να φοβήθηκα . Τώρα που το σκέπτομαι χαμογελώ από την άγνοιά μου.

Η μια επίσκεψη ήταν αρκετή. Αργότερα αρρώστησε και σύντομα πέθανε αφού δεν πρόλαβε να πατήσει τα εξήντα.

Μετά από είκοσι χρόνια το 1999 την Πρωτομαγιά επισκέφτηκα το στρατόπεδο συγκεντρώσεως του Νταχάου. Αυτά που είδα με συγκλόνισαν και μου έφεραν μια μεγάλη φόρτιση.

Έπειτα με την έρευνα  άρχισα να σχεδιάζω , να γράψω ένα βιβλίο για το Νταχάου.  Συνάντησα παλιούς κρατούμενους, συγγενείς τους που με βοήθησαν και μετέφρασα επιστολές από το Ελληνικό Αρχείο  του Νταχάου.

Ξόδεψα πολλά χρόνια, αλλά νομίζω άξιζε τον κόπο. Το βιβλίο εκδόθηκε και έφερε στο φως άγνωστα έγγραφα, μαρτυρίες και ντοκουμέντα. Η επιβράβευση από την κριτική και το κυριότερο από τους αναγνώστες με χαροποίησαν.

Το κυριότερο είναι ότι έκανα και το χρέος μου. Να τιμήσω με αυτό τον τρόπο την μνήμη όλων αυτών των ανώνυμων άγνωστων που έγραψαν την ιστορία αλλά και τον θείο μου που χάθηκε και δεν πέρασε την ζωή του όπως εκείνος ήθελε και  το κυριότερο δεν πρόλαβε να αγαπήσει και να σφίξει στην αγκαλιά του μια κοπέλα.
 

Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης «Νταχάου, προφορικές και επιστολικές μαρτυρίες», εκδόσεις Μένανδρος

Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1939-1945) η ανθρωπότητα δεν τόλμησε –έως σήμερα–  να κάνει έναν άλλον παγκόσμιο πόλεμο, γιατί ήταν τόσο μεγάλο το θανατικό που έσπειρε και τόση η φρίκη που προκάλεσε, που ίσως τρόμαξαν και οι ίδιοι οι δημιουργοί από τα έργα τους.

Στον πόλεμο των μετόπισθεν μπορούμε να εντάξουμε και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί. Το πρώτο από αυτά δημιουργήθηκε στην πόλη Νταχάου το 1933. Αποτέλεσε πρότυπο και για τα υπόλοιπα στρατόπεδα που φτιάχτηκαν στη συνέχεια, μάλιστα στη σχολή στελεχών του εκπαιδεύτηκαν πολλοί διοικητές ναζιστικών στρατοπέδων. Ιδρύθηκε από την Γκεστάπο (Κρατική Μυστική Αστυνομία) και βρισκόταν μόλις 20 χιλιόμετρα μακριά από το Μόναχο.

Δεν ήταν στρατόπεδο εξόντωσης (όπως το Άουσβιτς), παρόλο που είχε κρεματόριο και ειδικό κτίριο για «ιατρικά πειράματα», αλλά «το πρώτο στρατόπεδο συγκέντρωσης για πολιτικούς κρατουμένους», σύμφωνα με τον Χάινριχ Χίμλερ, αρχηγό της Αστυνομίας του Μονάχου. Εκεί οι ναζί συγκέντρωσαν τους «άλλους», όσους σκέφτονταν διαφορετικά από αυτούς: σοσιαλιστές, κομμουνιστές, θεολόγους και ιερείς, μάρτυρες του Ιεχωβά, Ρομά, ομοφυλόφιλους, αιχμαλώτους πολέμου ή Εβραίους.

Το παρόν βιβλίο χωρίζεται σε πέντε ενότητες. Η πρώτη περιέχει το ιστορικό του Νταχάου, η δεύτερη έγγραφα και ντοκουμέντα, η τρίτη προφορικές και επιστολικές μαρτυρίες, η τέταρτη τον Τύπο ως πηγή για το Νταχάου και η πέμπτη φωτογραφίες και υλικό από το στρατόπεδο την εποχή που λειτουργούσε αλλά και σημερινές.

Βασικός στόχος του βιβλίου είναι, εκτός από τη δημοσίευση των νέων στοιχείων και τη βοήθεια που αυτά θα προσφέρουν στους ερευνητές και στους αναγνώστες, οι νέοι άνθρωποι να γνωρίσουν τις θηριωδίες που μπορεί να γεννήσει η ανθρώπινη διαστροφή, τη φρίκη του πολέμου και την αβίωτη καθημερινότητα των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Εκεί που ένας αριθμός, το νούμερο, αντικαθιστούσε την προσωπικότητα του ανθρώπου. Τους χώρους εκείνους που μόνο θλίψη και ντροπή προκαλούν στην ανθρωπότητα…