Πῶς ἐπιζεῖ κανείς σέ μιά δύσκολη ἐποχή;  Τό ἐρώτημα εἶναι ἐπίκαιρο γιατί ἀναμφίβολα ἀντιμετωπίζουμε δύσκολες ἐποχές, πού δέν πρόκειται νά παρέλθουν ὡς διά μαγείας.». Η συγγραφέας Αθηνά Κακούρη μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη με αφορμή το φλέγον θέμα που πραγματεύεται στο νέο της βιβλίο Πασαδόροι και βαστάζοι που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη.

Ads

Ἡ δική  μου ἡ γεννεά, βέβαια, ἀπ’τήν ὁποίαν δέν μένουν πιά καί πολλοί ἐκπρόσωποι, θά ρίξουν ἕνα βλέμμα πρός τά πίσω, -στήν ἐποχή τοῦ πολέμου, τῆς Κατοχῆς καί τῶν χρόνων πού ἀκολούθησαν, ὅταν τό μόνο πού ὑπῆρχε μπόλικο ἦταν οἱ ἐλλείψεις,- καί θά χαμογελάσουν μέ συγκατάβαση. Δύσκολες οἱ σημερινές ἐποχές; Ὅσον ἀφορᾶ τίς ὑλικές δυσκολίες, εὐτυχῶς δέν ὑπάρχει καμιά σύγκριση. Εὐτυχῶς τά σημερινά εἶναι παιχνιδάκι ἐμπρός  στό  τί ὑπέστη ὀ τόπος μας καί οἱ ἄνθρωποι του τότε. Εὐτυχῶς.

Ὁπωσδήποτε, ἐκεῖνοι τῆς γεννεᾶς μου  πού ὑπάρχουν ἀκόμη, ξέρουν πώς γιά νά ἐπιζήσεις σέ μιά ἐποχή δύσκολη χρειάζεσαι εὐστροφία, προσαρμοστικότητα, ἀλληλεγγύη, εὐψυχία, ταπεινοφροσύνη καί διάφορα ἀλλά, χρειάζεσαι ὅμως ἀπαραιτήτως καί ψυχαγωγία. Ὄχι τά πολυέξοδα ξεφαντώματα μέ χιλιάρικα στό κούτελο τῆς τραγουδίστριας καί σμπάρα καί στίβες σπασμένα πιάτα καί ἐντυπωσιακές τουαλέττες καί άκριβά κρασιά. Αὐτό εἶναι τό εἶδος τῆς παθητικῆς ψυχαγωγίας πού σπανίως σέ χορταίνει. Ἐκεῖνο πού ἀπαραιτήτως χρειάζεται ὁ ἄνθρωπος εἶναι τό ἄλλο εἶδος τῆς  ψυχαγωγίας, αὐτήν πού πού δημιουργεῖς ὁ ἴδιος, ἤ ὅπου συμμετέχεις ἐνεργά. Αὐτή εἶναι πού λειτουργεῖ σά γεννήτρια ἀπ’τήν ὁποίαν γεμίζουν οἱ μπαταρίες σου, γιά νά ἀντλήσεις  τίς ὦρες τῆς ἀνάγκης σου.

Ἄν ἔστηνα λοιπόν ἕνα τέτοιο σκηνικό; Πές πώς, ἕνα ἀπό τά ἀγαθά -πού θεωροῦμε πιά δεδομένα καί ἀπ’τά ὁποία ἐξαρτᾶμαι τήν καθημερινή  μας ἄνεση- πές πώς ἕνα τέτοιο ἀγαθό ξαφνικά λείπει.

Τί θά γίνει ἄν, λόγου χάριν, κοπεῖ τό ἡλεκτρικό ρεῦμα;

Μιά τέτοια περίοδο τήν γνωρίσαμε κάποτε, μέσα στήν δεκαετία τοῦ 1990. Ποιά χρονιά ἦταν ἀκριβῶς δέν τό θυμᾶμαι κι οὔτε τούς λόγους πού ἔκαμαν τούς συνδικαλιστάς  τῆς ΔΕΗ νά ἀνεβοκατεβάζουν τούς διακόπτες τοῦ ρεύματος ἀπροειδοποίητα καί γιά ἀπρόβλεπα χρονικά διαστήματα. Ξέρω πάντως πώς ἦταν καλοκαίρι, πώς κράτησε πολλές βδομάδες καί πώς γιά χρόνια μετά παίζαμε μέ τά ἐγγόνια μου ἕνα παιχνίδι πού λεγόταν «Κόπηκε τό Λεχτρικό!!» Τό παιχνίδι συνίστατο στό νά παριστάνουμε ὅτι δέν ὑπῆρχε ἡλεκτρικό ρεῦμα στήν ἐξοχή ὅπου βρισκόμαστε, καί κάναμε ὅσο περισσότερες δουλειές μπορούσαμε στό σκοτάδι, μαγειρεύαμε χωρίς ἡλεκτρική ἐνέργεια, καί κινούμαστε παντοῦ ἀνάβοντας μόνον πότε πότε καί γιά λίγες στιγμές κανένα κλεφτοφάναρο. Τό Κόπηκε τό Λεχτρικό ἔμεινε στίς ἐγγονές μου ἀξέχαστο ὡς παιχνίδι, ἀλλά καί ὡς μύνημα ὅτι τίς δυσκολίες μπορεῖς  νά τίς παρακάμπτεις καί νά προχωρᾶς τή ζωή σου.

Αὐτή λοιπόν εἶναι τό ἕνα νῆμα τῆς ἱστορίας μου- ἡ ζωή δίχως μιά ἀπό τις εὐκολίες πού ἀπολαμβάνουμε σήμερα.

Τό ἄλλο εἶναι ὁ διαχωρισμός τοῦ ἀνθρωπίνου γένους σέ πασαδόρους καί βαστάζους. Δέν ξέρω τί ἀκριβῶς κάνουν οἱ ποδοσφαιρικοί πασαδόροι,  στή ζωή ὅμως συναντᾶς συχνά τύπους πού στό τοῦ Εὐαγγελίου ἀλλήλων τά βάρη βαστάζετε καταφέρνουν νά βρίσκονται πάντοτε ἀπό τήν ἄλλη μεριά – δηλαδή νά παραδίδουν τά βάρη τους στούς ἄλλους καί οἱ ἴδιοι μήν βαστάζουν ποτέ τίποτα. Ὥς ἄτομα εἶναι συχνά, κατά κανόνα θά ἔλεγα, ἀξιαγάπητοι, εὐχάριστοι, ἀφελέστατοι. ‘Υποψιάζομαι πώς αὐτός εἶναι ὁ τύπος τοῦ φοροφυγά – ὁ τέλειος πασαδόρος πού σοῦ χαμογελᾶ χωρίς τό παραμικρό ἴχνος συναίσθησης ἐνοχῆς, γιά τό γεγονός ὅτι   σέ ἔχει μετατρέψει σέ βαστάζο του.

Καί τί ἄλλο εἶναι τό «Πασαδόροι καί βαστάζοι»; Ἔ, εἶναι  ἕνα μυθιστόρημα ἀνατολίτικο. Εἶναι  δηλαδή σάν  τά γεμιστά μύδια, τά ὀρτύκια γεμιστά μέ συκωτάκια, τά ὑπέροχα λαβράκια τοῦ Βοσπόρου γεμισμένα  μέ κιμά ἀπό μπαρμπούνια καί κουκουνάρια, τά λογῆς λογῆς μπουρεκάκια, εἶναι κοντολογίς ἕνα μυθιστόρημα  μέ γεύσεις ποικίλλες καί ἐκλεκτές, κάθε μπουκιά καί ἔκπληξη, ἕνα μυθιστόρημα… παραγεμιστό!  Κι ἄν θέλετε νά καταλάβετε τί ἐννοῶ μ’αὐτό, θά πρέπει νά τό διαβάσετε.»

info:
Το μυθιστόρημα «Πασαδόροι καί βαστάζοι» πρόκειται να κυκλοφορήσει από τις Εκδόσεις Καστανιώτη το Νοέμβριο του 2011. Μην σπεύσετε στα βιβλιοπωλεία νωρίτερα…