«Η μουσική είναι η εμπειρία σου, οι σκέψεις σου, η σοφία σου, αν δεν τη ζήσεις, δεν θα βγει από το κόρνο σου», έλεγε ο Τσάρλι Πάρκερ. Δεν ξέρω πώς μου προέκυψε, αλλά οι περισσότερες ιστορίες σε αυτό το βιβλίο ακολουθούν την αντίστροφη φορά: η εμπειρία, οι σκέψεις, οι πράξεις των ανθρώπων που πρωταγωνιστούν, διαμορφώνονται, κατά έναν ανεξήγητο λόγο, μέσα από τις μουσικές. Μουσικές πολλών ειδών, που γίνονται αφηγηματικό πεδίο πάνω στο οποίο κυλούν ιστορίες ανθρώπων καθημερινών», o συγγραφέαςΓιάννης Ν. Μπασκόζος μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη για τη δημιουργική εμπειρία της συγγραφής -από την ιδέα μέχρι το τυπογραφείο- του βιβλίου Ποιοι ακούνε ακόμα τζαζ;των εκδόσεων Κέδρος.
 

Ads

Πώς προέκυψαν οι ιστορίες;
Και στην πρώτη συλλογή διηγημάτων μου (ΜΕΖ, Καστανιώτης) υπήρχε η μουσική σαν φόντο. Εδώ όμως η μουσική έχει οργανική σχέση με τη σύνθεση. Αν αφαιρέσεις τη μουσική π.χ. που συνδέει δύο ήρωες μου , αμέσως καταρρέει η ιστορία.

Ποιοι ακούνε, αλήθεια, ακόμα τζαζ;
Πολλοί λίγοι. Στη μουσική αυτοί  που τους αρέσει  ο αυτοσχεδιασμός, οι ξαφνικές ανατροπές, η μελαγχολία, το σαξόφωνο και το ποτό σε μικρά ήσυχα μέρη. Γενικότερα όσοι εμπνέονται από το διαφορετικό. Μιλάω για εκείνες τις ομάδες ανθρώπων που αναζητούν ανθρώπινες σχέσεις με  ποιότητα όχι μόνον στην τέχνη αλλά και στη ζωή.

Τι είναι η μουσική για σένα;
Θα έλεγα ότι είναι η  λύτρωση από μια μουντή πραγματικότητα ( σκληρή μέσα στην άπνοια της, οχληρή μέσα στις φωνές της), αλλά όπως έγραψε ο Βαγγέλης Χατζηβασιλείου είναι κι «ένας τρόπος να διευρυνθεί η συνείδηση και να πάρει φωτιά το κορμί των ανθρώπων, που θα ανακαλέσουν μέσα από τα χρώματα των φράσεών της το παρόν και το παρελθόν του βίου τους, κρατώντας ό,τι καλύτερο μπορούν από τη στόφα του».

Υπάρχει μια αίσθηση αποτυχίας στη ζωή των ηρώων σου;
Πράγματι η αίσθηση της αποτυχίας είναι ένας κοινός τόπος των ιστοριών μου αλλά την αποτυχία τη βλέπω κατά ένα περίεργο  τρόπο να είναι και μια συμφιλίωση μαζί. Είναι μια  νίκη του αποτυχημένου όταν  δεν πτοείται αλλά εκλαμβάνει την αποτυχία ως ένα αναπόφευκτο και σημαντικό τμήμα της ζωής του.

Υπάρχει ένα διήγημα διαφορετικό από τα άλλα, αυτό για τον Πέτρο Πικρό…
Τιτλοφορείται «Σκηνές από το βίο του Πέτρου Πικρού». Ήταν μια προσπάθεια να ξαναδώ την αμφίσημη προσωπικότητα του διανοούμενου Πέτρου Πικρού, που πάντα με γοήτευε. Συγγραφέας σκληρός κομματικός, ο οποίος όμως έγραφε «μη εγκεκριμένα» θέματα, για πουτάνες, κλέφτες και μικροαπατεώνες. Από την άλλη, για να βιοποριστεί, έγραφε σε περιοδικά ιστορίες για παιδιά, όπου πρωταγωνιστούσαν ζώα, παιδιά στο Διάστημα, ο Καραγκιόζης και ο Μίκυ Μάους μαζί κ.ά. Τι σχέση είχαν αυτά με την προλεταριακή τέχνη που ευαγγελιζόταν, κανείς δεν ξέρει. Το τέλος της ζωής του χάνεται στην αχλύ της μετα-εμφυλιακής εποχής, αφήνοντας πίσω του ένα τελευταίο, καθαρά ψυχολογικό μυθιστόρημα.

Μπορείς να δώσεις ένα χαρακτηρισμό στη συλλογή σου;
Ίσως τελικά τα διηγήματά μου αυτά να είναι ένα υλικό για ένα δοκίμιο με τίτλο «η τέχνη να ζεις με τη μουσική».