Η θρησκευτική παράδοση αποτελεί έναν ανεξέλεγκτο πόντο πλεύσης της ποίησης, ο οποίος προσφέρει όλο τον αναγκαίο γλωσσικό πλούτο ώστε να κωπηλατούν οι ποιητές με οδηγό τον πειραματισμό αξιοποιώντας το έτοιμο και άμεσα εισπράξιμο από το κοινό συναισθηματικό φορτίο. Ύφος και εκφραστικότητα, πρόσωπα και χώροι, όλα δύναται να υποστηρίξουν με το αισθητικό και συναισθηματικό βάρος τους, το σύγχρονο ποίημα.
 

Ads

Ο Αϊναλής («η σιωπή της Σίβας», Vakxikon.gr, 2016, α΄ 2011) αξιοποιεί το πρωτοπρόσωπο ύφος και την εκφραστική δυναμική της Βίβλου μέσα σε μία προσέγγιση του παρόντος. Η πολιτική ποίηση συνδέεται με ένα αποκαλυπτικό ύφος, η ποιητική και η κοινωνιοϋπαρξιακή αγωνία αναζητούν βρίσκουν διέξοδο στην παλαιοδιαθηκολογική εκφραστική.
 

Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση με τη δευτεροενική απεύθυνση διαμορφώνει ένα εξόχως ενδιαφέρον σκηνικό περιβάλλον, καθώς ο ήρωας μοιάζει να απευθύνεται -με αλληγορικό τρόπο- σ’ ένα βουβό β΄ γραμματικό πρόσωπο, που στην πραγματικότητα αποτελεί μία ολόκληρη γενιά ανθρώπων που βασανίζεται. Την ίδια στιγμή, στοιχεία προφορικότητας ενσωματώνονται στη στιχουργική του απεμπολώντας τη χυδαιότητα που κρύβουν στον καθημερινό λόγο και προάγοντας το κοινωνικό βίωμα ευτελισμού της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα στην εκφραστική απελευθέρωση.
 

Ωστόσο, η υιοθέτηση του βιβλικού ύφους δεν υποδηλώνει μία τυφλή μιμητική μίμηση. Ο ποιητής στην παλαιοδιαθηκολογική έκφραση ενσωματώνει στοιχεία του σύγχρονου ρομαντικού λόγου που υποστηρίζονται από έναν επικολυρικό υπερρεαλισμό. Στη σύνθεση το παράλογο κάνει συχνά την εμφάνισή του με μεταφορές ή μετωνυμία, όπως ακριβώς αποδίδεται το εξωλογικό θρησκευτικό περιεχόμενο.
 

Ads

Με την υιοθέτηση του ύφους από το Άσμα Ασμάτων, μέσα από τον θρησκευτικού τύπου λόγο ελέγχει τη συναισθηματική ένταση του ποιήματος που ξεσπά ως κατακλυσμιαία αγανάκτηση με εικόνες εσχατολογικές, συνδέοντας τα μυθικά τέρατα της αποκαλυπτικής παράδοσης με το σουρεαλιστικό υπόβαθρο της ποιητικής του και την υποβόσκουσα πολιτική οργή.
 

Αν και οι συνειρμοί κατέχουν κεντρική θέση στην κίνηση του επικοαφηγηματικού ύφους του, τίποτα δεν είναι τυχαίο· ούτε τα σημεία στίξης, ούτε οι παύσεις ή ο χωρισμός των στροφικών συμπλεγμάτων -ή ακόμα και των μονόστιχων στροφών που μοιάζουν να μετέωρες μέσα στη σύνθεση· οι αγκύλες κατά το πρότυπο της φιλολογικής παρέμβασης-συμπλήρωσης κατεστραμμένου παπύρου και οι “μεταφραστικές” ασυνταξίες-αστοχίες. Όλα παίζουν το δικό τους ιδιαίτερο ρόλο στη γλωσσική ορχήστρα που διευθύνει ο Αϊναλής σε έναν πολιτικό παιάνα εξέγερσης με καταγωγή στην επική ποίηση της γενιάς του ’30.
 

Εικόνες αστέγων, ενδεών και περιθωριοποιημένων ατόμων αναδύονται από τον οργισμένο μονόλογο του Σολομώντος και τις αποκαλυπτικές πτυχές που τον ακολουθούν μέσα σε μία εκστατική αλληγορία που συνδέει την εσχατολογική παράδοση και την αγριότητα των παλαιοδιαθηκολογικών κειμένων με την κοινωνική κατάρρευση της σύγχρονης κρίσης.
 

Για να καταλήξει σε μία ηχηρή άρνηση και μία αγανάκτηση που αφυπνίζει με κραυγές συνειδήσεις. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα ποιητικό σάλπισμα σύγκρουσης μετά το σπάσιμο της σφραγίδας της κοινωνικής ειρήνης, όπως τη βλέπει ο καινοτόμος δημιουργός. Η αγανάκτηση όμως δεν είναι ατομική· διαφαίνεται μία συλλογική ανάγκη αντίδρασης ενάντια  στη σαπίλα της Σιών / τη φτήνια τις πομπές τις μηχανορραφίες και την ενοχή της Ιερουσαλήμ. Εκφράζεται μία ανάγκη αναζήτησης συμμαχιών και αλληλεγγύης γιατί έφτασε ο καιρός του μισήσαι/ καιρός πολέμου.

Η ποιητική σύνθεση διατηρεί όλα τα επικά χαρακτηριστικά ενός ηρωικού και θρησκευτικού άσματος με αλληγορικές καταβολές στο πολιτικό παρόν του 2011. Η ποίηση, άλλωστε, του Αϊναλή είναι βαθιά πολιτική. Η αγανάκτηση ξεχειλίζει από κάθε ρωγμή που δημιουργεί στις στέρεες συνειδήσεις με τη βιβλική εικαστική έκφρασή του.

1. βλ. σχετικά Δήμος Χλωπτσιούδης, το θρησκευτικό στοιχείο ως μέσο ποιητικής έκφρασης, vakxikon.gr, τεύχ. 32 (Δεκέμβριος 2015).
 

τοβιβλίο