Ο Θεοχάρης Παπαδόπουλος αποτελεί μία από τις πιο πολυγραφικές φωνές της «ποίησης της αγανάκτησης».  Μολονότι βέβαια τυπικά εντάσσεται στη λεγόμενη «αθέατη γενιά του ‘90», εμείς θα τον εντάξουμε στην πολύπλευρη ομάδα των πρώτων δεκαετιών της νέας χιλιετίας, λόγω των ποιοτικών στοιχείων της ποιητικής του.

Ads

Κυριότερο χαρακτηριστικό της στιχουργικής του είναι η σταθεροποίηση του στο κοινωνικό στιγμιότυπο και στην προσωποποίηση. Με γλώσσα απλή και λιτή ο δημιουργός εκθέτει στο κάδρο του εκείνο που συχνά προσπερνάμε, εκείνο που μόνο η ποιητική ευαισθησία ως μοναχικό αντιληπτικό όργανο μετατρέπει σε φθόγγους.

Στη νέα του ποιητική συλλογή, «ζηλεύω τα βράχια» (Μανδραγόρας, 2018) άψυχα αντικείμενα προσωποποιούνται και εκτίθενται όπως τα κοινωνικά στιγμιότυπα στη στιχουργική του∙ μετατρέπονται σε εύληπτα σύμβολα, ως ποιητικό σχήμα, που με οδηγό την προφορικότητα αποκαλύπτουν τις συναισθηματικές μεταμορφώσεις και μεταπτώσεις του ποιητή.
Με μία γλώσσα απέριττη -δίχως άλλα λογοτεχνικά στολίδια- μιλάει για τις αστοχίες της ζωής και τις απογοητεύσεις. Χαρακτηριστικό είναι το σταθερό -ως μοτίβο- απαισιόδοξο τέλος των συνθέσεων. Ενώ τα ποιήματα ξεκινούν ως μία ολιγόστιχη εικονοπλαστική περιγραφή ή αφήγηση, πάντα οδηγούνται σε μία απογοήτευση, σε μία ανατροπή.

Ας σημειώσουμε δε πως με την ήπια αποκάλυψη της απογοήτευσης ο ακροατής/αναγνώστης δεν ξαφνιάζεται. Δεν προκαλεί με κάποια ανοικειωτική τεχνική, αλλά εισάγεται με φυσικότητα. Τόσο ώστε να δείξει την άλλη οπτική, που στον μικρόκοσμό μας δεν βλέπουμε συχνά∙ απλά για να μη συνηθίσουμε την άρνηση ακόμα και αν ο ποιητής μας οδηγεί σε έναν πεσιμιστικό υπαρξιακό μηδενισμό. Αν και σε τούτο τον ψόγο απαντά ο ίδιος ο ποιητής με την ελπίδα/ζήλια να μπορέσει να γίνει βράχος στις ανατροπές της ζωής∙ αφήνει μία ακτίνα ελπίδας, κάτι για να πιαστεί, μα μένει στο αόριστο “ζηλεύω”, ίσα για να αποφύγει έναν σοπενχαουρικό χαρακτηρισμό.

Ads

Χωρίς να βλέπουμε κάποια “μελαγχολία αριστερή”, είναι σαφής σε συναισθηματικό και συμβολικό επίπεδο η καταβύθιση των ελπίδων -ή έστω ο μετασχηματισμός τους. Μολονότι τούτο δε συνδέεται άμεσα με την ποιητική του Θεοχάρη Παπαδόπουλου, η οικονομική κατάσταση, οι πολεμικές συγκρούσεις και η άνοδος της ακροδεξιάς και των ανέξοδων διαδικτυακών συγκρούσεων και των εύκολων σχέσεων δίχως ουσιαστική επικοινωνία, χαράσσονται με οδύνη στον μελαγχολικό χάρτη του Παπαδόπουλου.

Και αυτή είναι η ξεχωριστή αξία της ποιητικής του: δεν μιλά άμεσα για την πολιτική και κοινωνική κρίση (πλην ενός προσφυγικού ποιήματος), μα αφήνει το ψυχικό τους αποτύπωμα στη στιχουργική του. Έτσι όμως κάθε ποιητικό υποκείμενο λειτουργεί ως σύμβολο∙ όχι με την έννοια του κλασικού συμβολισμού, αλλά σε ένα πιο συναισθηματικό επίπεδο, κατά το μεταμοντέρνο πρότυπο.

Ο Θεοχάρης Παπαδόπουλος είναι ένας άξιος χειριστής του λόγου. Ανεξάρτητα από τη χρήση άλλοτε της ελευθεροστιχίας και άλλοτε του έμμετρου στίχου, κάθε λέξη έχει τη δική της καίρια θέση στον στίχο. Όλα είναι τοποθετημένα σε θέση τέτοια ώστε να ρέει ο ποιητικός ρυθμός. Ακόμα και η κατάληξη με τον τρόπο που εισέρχεται λειτουργεί προς όφελος της συναισθηματικής έντασης.

1)βλ. επίσης Δήμου Χλωπτσιούδη, Θεοχάρης Παπαδόπουλος: στην πρωτοπορία της ποίησης της αγανάκτησης, τοβιβλίο.net (23.06.2014) και «χαϊκού ακριβείας από το Θεοχάρη Παπαδόπουλο», κριτική στην ποιητική συλλογή «έξυπνες βόμβες», τοβιβλίο.net (5.06.2016).