Η αρχαιοελληνική μυθολογία αποτελεί έναν κρυμμένο θησαυρό, ανεξάντλητο, ιδεών και ποιητικών υποκειμένων, που με το συμβολικό και συναισθηματικό τους βάρος αποτελούν πηγή έμπνευσης για κάθε μορφή τέχνης. Ένα μυθικό πρόσωπο μόνο του ως λέξη σε ένα ποίημα ακροπατώντας στη γνώση του μύθου προσφέρει ένα έτοιμο συναισθηματικό υπόβαθρο που καλλιεργήθηκε επί χρόνια στο κοινό.

Ads

Έτσι, δεν είναι καθόλου τυχαία η συχνή επιστροφή των ποιητών στη μυθολογία, καθώς η έμμεση ή άμεση αναφορά σε μυθικά συμβάντα και πρόσωπα προσφέρει ένα έτοιμο – γνωστικό και συναισθηματικό- υλικό που με απόλυτη λιτότητα επεξεργάζεται ένας δημιουργός. Ειδικά η ποίηση πολύ συχνά επιστρέφει στο μυθικό παρελθόν ανακαλώντας ολόκληρους μύθους και πληθαίνοντας νέα μηνύματα που εκφράζουν τις αγωνίες του δημιουργού.

Αυτή τη λογοτεχνική παράδοση ακολουθεί και η Κωνσταντίνα Κορρυβάντη με τη «Μυθογονία» (Μανδραγόρας, 2015) προχωρώντας ακόμα μακρύτερα την ποιητική αξιοποίηση του μύθου. Και είναι εντυπωσιακή η ωριμότητα με την οποία η πρωτοεμφανιζόμενη δημιουργός αξιοποιεί τη μυθολογία μέσα σε ένα ενιαίο ποιητικό πλαίσιο.

image

Ads

Με μία ιδιαίτερη ελλειπτική γραφή που στηρίζεται σε πτυχές του μύθου και λόγο ευθύ κι άμεσο, η Κορρυβάντη αποδεικνύει την ωριμότητα με την οποία πολλοί νέοι ποιητές προσεγγίζουν την τέχνη του λόγου. Η εκφραστική της παραμένει οικεία και καθημερινή μέσα στις ολιγόστιχες συνθέσεις. Απεμπολεί κάθε λογοτεχνικό σχήμα και στολίδι.

Απογυμνώνει την ποίηση από τα στολίδια και με μόνο όχημα το μύθο αφήνει τα συναισθήματα και το μήνυμα να αγκαλιάσουν το κοινό. Η αφηγηματική ροή εμπλουτίζεται από ένα (ψευδο)διαλογικό ύφος που καλλιεργείται με την αξιοποίηση του β’ προσώπου (Λήδα, Ρέα, Αθηνά Μέδουσα, Αφροδίτη, Ελένη, Αριάδνη) και διαλόγων (Μήδεια, Σεμέλη, Λητώ), ενώ ή μονολογική πρωτοενική προσέγγιση ενισχύει την θεατρικότητα (Άλκηστις, Τρίτων, Ελένη).

Οφείλουμε, βέβαια, να υπογραμμίσουμε την καινοτομία της σύλληψης ενός ποιητικού έργου, που στην πραγματικότητα λειτουργεί ως ποιητική σύνθεση, αναφερόμενου όλου σε ένα και μόνο θέμα. Η ποιήτρια αξιοποιεί δεκάδες τοπικούς ή πανελλήνιους μύθους της αρχαιότητας με πυρήνα πάντα γυναικείες μορφές της αρχαιοελληνικής λαϊκής λατρείας. Έτσι, δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι όλα τα ποιήματα αναφέρονται σε γυναικείες μορφές (θεές, μούσες, νύμφες και ηρωίδες), ένα – θηλυκού γένους – νησί (Ανάφη), και μόνο ένα -αφιερωμένο- σε άνδρα (Τρίτων).

Στην πραγματικότητα η συλλογική όλη είναι αφιερωμένη στη γυναίκα σε διάφορες εκφάνσεις της. Η Κορρυβάντη με τη μυθολογική της γκραβούρα προσεγγίζει τη γυναικεία ψυχολογία. Οι περισσότερες γυναικείες μορφές τέμνονται από μία κοινή συνισταμένη: τις διαφορετικές όψεις του γυναικείου έρωτα. Είναι η γυναίκα ως ερωμένη  κι αντικείμενο πόθου (Αφροδίτη, Αφροδίτη ΙΙ, Σελήνη, Ερμοδίκη), η γυναίκα που εκδικείται ή τιμωρεί (Αφροδίτη ΙΙ, Ανάφη, Σεμέλη), η μητέρα (Αθηνά Μέδουσα) και η σύζυγος (Άλκηστις, Σελήνη, Νέδα, Ερμοδίκη)· θίγει την έπαρση και την ύβρη (Σεμέλη), την απιστία και τη ζήλεια (Λητώ, Λήδα), τη λαγνεία της.

Η προτελευταία σύνθεση (Ανάφη), γίνεται το σύμβολο για το νησί που αναδύεται μέσα από την αγριότητα της θάλασσας, την γυναικεία αγκαλιά που αποζητά κάθε άνδρας στη μητέρα – ερωμένη -σύζυγο. Ενώ το επιλογικό ποίημα (Τρίτων), το μόνο με ανδρικό τιτλικό μυθικό πρόσωπο, με το εξομολογητικό του ύφος εκφράζει ακριβώς την ίδια την ποιήτρια, ως μία άλλη όψη του γυναικείου έρωτα.

Μακριά από τη στείρα ποιητική αντιγραφή, όμως, οι συνθέσεις της συλλογής προσεγγίζουν τους μύθους άλλες φορές μέσα την καλλιτεχνική αποτύπωσή τους στους αιώνες (Καλλιστώ, Τρίτων) και άλλοτε σε μία σύγχρονη/προσωπική έκθεση υπαρξιακών αγωνιών (Σεμέλη, Μέλισσα, Άλκηστις, Νέδα, Ερμοδίκη), παρά την δυσκολία του αμύητου αναγνώστη/ακροατή απέναντι σε ορισμένους μύθους που πιθανώς δεν γνωρίζει.

Η Κορρυβάντη υμνεί ποιητικά τη γυναίκα όπως τιμήθηκε μέσα στους αιώνες από τη μυθολογία. Με καινοφανή πνευματική συγκρότηση προσφέρει στα ελληνικά γράμματα ένα ιδιαίτερης σύλληψης έργο. Και για αυτό δεν είναι καθόλου τυχαία ούτε η διακρισή της με το βραβείο ποίησης «Μαρία Πολυδούρη» για το 2016 (εξ ημισείας με το Δημοσθένη Μιχαλακόπουλο) και την ένταξή της στη βραχεία λίστα υποψηφίων για το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου ποιητή «Γιάννης Βαρβέρης».

Το βιβλίο