Σήμερα γίνεται γνωστός στο γκαλά της Ζυρίχης ο νικητής της Χρυσής Μπάλας για το 2012 και το Sport24.gr σας παρουσιάζει την ιστορία του κορυφαίου ατομικού ποδοσφαιρικού βραβείου στον κόσμο.
Η μεγάλη στιγμή για τους τρεις υποψήφιους έφτασε. Απόψε θα ανακοινωθεί από το France Football και την FIFA ο νικητής της Χρυσής Μπάλας για το 2012, για να μάθουμε ποιος από τους Μέσι, Κριστιάνο ή Ινιέστα θα τιμηθεί με την κορυφαία ατομική ποδοσφαιρική διάκριση. Το Sport24.gr σας παρουσιάζει την ιστορία του θεσμού που φέτος συμπληρώνει 57 χρόνια ζωής.
FRANCE FOOTBALL & FIFA
Το France Football είναι ένα δεκαπενθήμερο αθλητικό περιοδικό που εκδίδεται στη Γαλλία από το 1946 και ασχολείται αποκλειστικά με ποδοσφαιρικά θέματα. Είναι παγκοσμίως γνωστό για τα βραβεία που απονέμει κάθε χρόνο (όπως η Χρυσή Μπάλα και αυτά των κορυφαίων Γάλλων ποδοσφαιριστών και προπονητών). Η Χρυσή Μπάλα (Ballon d’Or) γεννήθηκε το 1956 από την ιδέα του αρχισυντάκτη του περιοδικού, Gabriel Hanot, να ζητήσει από συναδέλφους του δημοσιογράφους να ψηφίσουν τον κορυφαίο Ευρωπαίο ποδοσφαιριστή. Η ανταπόκριση υπήρξε καθολική και ο Βρετανός Στάνλεϊ Μάθιους της Μπλάκπουλ κέρδισε το πρώτο βραβείο.
Ο Σεπ Μπλάτερ επιδεικνύει τη συμφωνία ανάμεσα στη FIFA και το France Football για το κοινό βραβείο (2010)
Το βραβείο απονέμεται στον ποδοσφαιριστή εκείνο που είχε την κορυφαία απόδοση και παρουσία κατά τη διάρκεια του τελευταίου ημερολογιακού έτους (και όχι της ποδοσφαιρικής σεζόν). Μέχρι το 1995 υποψήφιοι ήταν αποκλειστικά Ευρωπαίοι στην εθνικότητα παίκτες που αγωνίζονταν στα πρωταθλήματα των χωρών της UEFA. Εκείνη τη χρονιά άλλαξε ο κανονισμός και πλέον υποψήφιοι ήταν όλοι οι παίκτες ανεξαρτήτως εθνικότητας, αρκεί να αγωνίζονταν στα πρωταθλήματα των χωρών της UEFA. Το 2007 είχαμε ακόμα μια αλλαγή, αφού αποφασίστηκε ότι το βραβείο θα δινόταν στον κορυφαίο ποδοσφαιριστή του κόσμου, ανεξαρτήτως εθνικότητας και ομάδας.
Το 2010, στο περιθώριο του Παγκοσμίου Κυπέλλου, η FIFA και η συντακτική επιτροπή του France Football αποφάσισαν να ενώσουν τα δυο διαφορετικά βραβεία τους (Χρυσή Μπάλα & FIFA World Player of the Year) σε ένα, δίνοντας έτσι το μεγαλύτερο δυνατό κύρος στην ετήσια διάκριση. Έτσι πλέον το βραβείο έχει την ονομασία FIFA Ballon d’Or. Για την ανάδειξη του νικητή ψηφίζουν οι ομοσπονδιακοί προπονητές και οι αρχηγοί των εθνικών ομάδων των 209 αναγνωρισμένων από την FIFA ποδοσφαιρικών Ομοσπονδιών, καθώς και οι 47 δημοσιογράφοι του «France Football».
ΟΙ ΠΑΙΚΤΕΣ
12 Χρυσές Μπάλες σε 4 παίκτες. Κρόιφ, Πλατινί, Φαν Μπάστεν και Μέσι έχουν κερδίσει από 3 ο καθένας.
Στα 56 χρόνια ύπαρξης του θεσμού, το βραβείο έχει απονεμηθεί σε 42 παίκτες. Από αυτούς, οι 36 ήταν Ευρωπαίοι και οι 6 από τον υπόλοιπο κόσμο. Πέρα από τη γηραιά ήπειρο, μόνο 3 χώρες έχουν εκπροσωπηθεί στον κατάλογο των νικητών: η Λιβερία (1), η Βραζιλία (4) και η Αργεντινή (3). Στην τελετή της απονομής, εκτός από τον νικητή, βραβεία δίνονται επίσης στον δεύτερο και τον τρίτο της ψηφοφορίας.
Από τους 42 παίκτες – νικητές, 9 είναι αυτοί που έχουν κερδίσει το βραβείο πάνω από μια φορά. Με τρία τρόπαια προηγούνται ο Γιόχαν Κρόιφ (1971, 1973 & 1974), ο Μισέλ Πλατινί (1983, 1984 & 1985), ο Μάρκο Φαν Μπάστεν (1988, 1989 & 1992) και ο Λιονέλ Μέσι (2009, 2010 & 2011), ενώ με δυο βραβεία έχουν τιμηθεί οι Αλφρέδο Ντι Στέφανο, Φραντς Μπέκενμπαουερ, Κέβιν Κίγκαν, Καρλ Χάιντς Ρουμενίγκε και Ρονάλντο.
Οι 6 μη Ευρωπαίοι παίκτες που έχουν τιμηθεί με τη Χρυσή Μπάλα είναι οι: Γουεά (1995, Λιβερία), Ρονάλντο (1997 & 2002, Βραζιλία), Ριβάλντο (1999, Βραζιλία), Ροναλντίνιο (2005, Βραζιλία), Κακά (2007, Βραζιλία) και Μέσι (2009, 2010 & 2011, Αργεντινή). Σε αυτούς θα μπορούσαμε να συνυπολογίσουμε και τους Αλφρέδο Ντι Στέφανο (1957 & 1959) και Ομάρ Σίβορι (1961). Αμφότεροι γεννήθηκαν στην Αργεντινή, αλλά κέρδισαν το τρόπαιο, ο μεν πρώτος ως Ισπανός, ο δε δεύτερος ως Ιταλός.
Ο Γιόχαν Κρόιφ υπήρξε ο πρώτος που κέρδισε 3 Χρυσές Μπάλες. Εδώ παρουσιάζει την τρίτη του στο Καμπ Νόου (5/11/1975)
Η μοναδική παρουσία τερματοφύλακα στον κατάλογο των νικητών είναι αυτή του Λεβ Γιασίν (1963). Ακόμα τέσσερις γκολκίπερ έχουν πλασαριστεί στην πρώτη τριάδα. Πρόκειται για τους Ντίνο Τζοφ (2ος το 1973), Ίβο Βίκτορ (3ος το 1976), Όλιβερ Καν (3ος το 2001 & 2002) και Τζιανλουίτζι Μπουφόν (2ος το 2006). Στη λίστα των νικητών φιγουράρουν 3 αμυντικοί (Μπέκενμπαουερ, Ζάμερ και Καναβάρο), ενώ όλοι οι υπόλοιποι είναι χαφ και επιθετικοί.
Τις περισσότερες παρουσίες στην πρώτη τριάδα (6) έχει πλέον ο Λιονέλ Μέσι. Τη δεύτερη θέση μοιράζονται ο Μισέλ Πλατινί, ο Φραντς Μπέκενμπαουερ και ο Κριστιάνο Ρονάλντο, από 5 ο καθένας. Ο τελευταίος θα συμπληρώσει φέτος την πέμπτη παρουσία του, ανεξάρτητα από τη θέση που θα πάρει, αφού είναι στους 3 τελικούς υποψήφιους. Στην τρίτη θέση, με 4 παρουσίες στην τριάδα, βρίσκονται οι Ραϊμόν Κοπά και Γιόχαν Κρόιφ.
ΟΙ ΧΩΡΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ
Οι 42 νικητές αντιπροσωπεύουν 19 συνολικά χώρες: 16 από την Ευρώπη (Γερμανία, Ολλανδία, Γαλλία, Αγγλία, Ιταλία, Πορτογαλία, ΕΣΣΔ, Ισπανία, Τσεχοσλοβακία, Τσεχία, Βουλγαρία, Δανία, Ουκρανία, Ουγγαρία, Βόρεια Ιρλανδία και Σκωτία), 2 από τη Νότια Αμερική (Βραζιλία και Αργεντινή) και 1 από την Αφρική (Λιβερία). Γερμανία και Ιταλία έχουν τους περισσότερους παίκτες στον πίνακα των νικητών, από 5 η καθεμία. Πρόκειται για τους Μίλερ, Μπέκενμπαουερ, Ρουμενίγκε, Ματέους και Ζάμερ από τη Γερμανία και τους Σίβορι, Ριβέρα, Ρόσι, Μπάτζιο και Καναβάρο από την Ιταλία.
Ο Μισέλ Πλατινί υπήρξε ο πρώτος που κέρδισε 3 συνεχόμενες Χρυσές Μπάλες (1983, 1984 & 1985)
Γερμανία και Ολλανδία ισοβαθμούν στην πρώτη θέση των χωρών με τα περισσότερα τρόπαια, με 7 κατακτήσεις η καθεμία. Η Γερμανία έχει 7 τρόπαια από 5 παίκτες, όμως η Ολλανδία έχει φτάσει αυτόν τον αριθμό μόνο με 3 ποδοσφαιριστές, αφού ανάμεσά τους είναι οι δυο από τους τρεις παίκτες με 3 κατακτήσεις (Κρόιφ και Φαν Μπάστεν). Ακολουθεί η Γαλλία με 6 τρόπαια από 4 παίκτες (Κοπά, Παπέν, Ζιντάν και τρεις φορές ο Πλατινί).
Η Μπαρτσελόνα είναι ο σύλλογος με τα περισσότερα τρόπαια (9) και είναι πολύ πιθανόν να γίνει διψήφια φέτος, αφού ο Μέσι είναι το μεγάλο φαβορί για τη Χρυσή Μπάλα του 2012 που θα απονεμηθεί απόψε. Δυο ιταλικές ομάδες, η Γιουβέντους και η Μίλαν, ακολουθούν στη δεύτερη θέση με 8 τρόπαια η καθεμία. Μπάρσα, Γιούβε και Μίλαν είναι οι σύλλογοι με τους περισσότερους παίκτες που έχουν κατακτήσει το τρόπαιο (από 6 η κάθε μία).
Η Μπαρτσελόνα είναι ο σύλλογος με τις περισσότερες παρουσίες στην πρώτη τριάδα (25) και θα αυξήσει ακόμα περισσότερο τη διαφορά της από την δεύτερη Ρεάλ (19), αφού απόψε το βράδυ, από τη στιγμή που θα ανακοινωθούν επίσημα τα αποτελέσματα για το 2012, θα φτάσει τις 27 συνολικά, έναντι 20 της «βασίλισσας».
Ο Μάρκο Φαν Μπάστεν ήταν ο τρίτος παίκτης που κέρδισε 3 Χρυσές Μπάλες (1988.1989 & 1992)
Η ισπανική Primera División θα γίνει από σήμερα το πρωτάθλημα με τους περισσότερους παίκτες (που αγωνίστηκαν σε αυτό) στην πρώτη τριάδα της Χρυσής Μπάλας, ξεπερνώντας την ιταλική Serie A. Το ιταλικό πρωτάθλημα ήταν στην κορυφή της λίστας μέχρι πέρυσι με 18 πρωτιές, 16 δεύτερες θέσεις και 14 τρίτες, σύνολο 48. Η Πριμέρα, που μέχρι πέρυσι ήταν δεύτερη με 46 παρουσίες στο βάθρο (15-18-13), φέτος θα φτάσει τις 49 (16-19-14), αφού και οι 3 υποψήφιοι προέρχονται από το ισπανικό πρωτάθλημα. Παρόλα αυτά, η Serie A θα διατηρηθεί στην κορυφή σε ότι αφορά τις πρωτιές (18 έναντι 16 της Πριμέρα). Τα 56 μέχρι σήμερα τρόπαια έχουν μοιραστεί σε παίκτες 16 διαφορετικών ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων.
ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ
Ο Λιονέλ Μέσι κατέχει από το 2009 το ρεκόρ του υψηλότερου ποσοστού στις ψήφους, αφού με τις 473 που πήρε (σε σύνολο 480), έφτασε το 98,54%, ξεπερνώντας για λίγο την προηγούμενη καλύτερη επίδοση που ανήκε στον Μισέλ Πλατινί με 98,46% από το 1984 (128 στις 130). Στον αντίποδα, ο νικητής με το μικρότερο ποσοστό μέχρι σήμερα, ήταν ο Ομάρ Σίβορι με 48,42% (46 στις 95 το 1961).
Ο Λέο Μέσι είναι ο τέταρτος παίκτης που έφτασε τις 3 Χρυσές Μπάλες και ο μοναδικός που μπορεί να τις κάνει τουλάχιστον 4!
Ο Βραζιλιάνος Ρονάλντο είναι ο μικρότερος σε ηλικία παίκτης που έχει τιμηθεί με τη Χρυσή Μπάλα. Το 1997, όταν κέρδισε το πρώτο από τα δυο τρόπαια της καριέρας του, ήταν 21 ετών και 3 μηνών. Στη δεύτερη θέση βρίσκουμε τον Μάικλ Όουεν (21 ετών και 11 μηνών), ενώ την πεντάδα των «πιτσιρικάδων» συμπληρώνουν ο Λιονέλ Μέσι (22 και 5 μηνών), ο Τζορτζ Μπεστ (22 και 6 μηνών) και ο Όλεγκ Μπλαχίν (23 και ενός μήνα). Αντίθετα, ο μεγαλύτερος σε ηλικία που βραβεύτηκε με τη Χρυσή Μπάλα ήταν ο πρώτος νικητής, Στάνλεϊ Μάθιους, στα 41 του.
Η Μίλαν και η Μπαρτσελόνα είναι οι μοναδικές ομάδες που έχουν καταλάβει και τις τρεις θέσεις του βάθρου σε μια χρονιά. Οι Ιταλοί το έχουν πετύχει δυο φορές και μάλιστα συνεχόμενες (1988 & 1989), ενώ οι Καταλανοί το πέτυχαν το 2010, με τους Μέσι, Τσάβι και Ινιέστα.
Η Γερμανία και η Ολλανδία είναι οι μοναδικές χώρες που έχουν καταλάβει και τις τρεις θέσεις του βάθρου σε μια χρονιά. Οι Γερμανοί το πέτυχαν δυο φορές: το 1972 με τους Μπέκενμπαουερ, Μίλερ και Νέτσερ και το 1981 με τους Ρουμενίγκε, Μπράιτνερ και Σούστερ, ενώ οι Ολλανδοί μια φορά: το 1988 με τους Φαν Μπάστεν, Γκούλιτ και Ράικαρντ.
Η Μασία είναι η μοναδική ποδοσφαιρική ακαδημία με 3 υποψήφιους νικητές σε μια χρονιά: Μέσι, Τσάβι και Ινιέστα το 2010.
Το μεγαλύτερο σερί σε επίπεδο εθνικού πρωταθλήματος είναι αυτό της γερμανικής Bundesliga. Από το 1976 μέχρι και το 1981, όλοι οι νικητές αγωνίζονταν σε γερμανικούς συλλόγους. Η ισπανική Πριμέρα Ντιβισιόν κατέχει επίσης ένα αξιοζήλευτο ρεκόρ: την τελευταία τετραετία (2009-2012) και οι 12 παίκτες στις θέσεις του βάθρου προέρχονται από ισπανικές ομάδες (Μπαρτσελόνα & Ρεάλ Μαδρίτης). Το μεγαλύτερο σερί συλλόγου ανήκει στη Γιουβέντους με 4 συνεχόμενους νικητές από το 1982 μέχρι το 1985 (Ρόσι και Πλατινί Χ3). Θα το ισοφαρίσει απόψε η Μπαρτσελόνα, αν κερδίσουν το τρόπαιο ο Μέσι ή ο Ινιέστα.
Η «Μασία», το περίφημο φυτώριο της Μπαρτσελόνα, έγινε το 2010 η πρώτη ποδοσφαιρική ακαδημία στον κόσμο με τους τρεις τελικούς υποψήφιους μιας χρονιάς να προέρχονται από τα τμήματά της (Μέσι, Τσάβι & Ινιέστα). Πέρα από αυτό, η Μασία θα πάρει το τέταρτο συνεχόμενο τρόπαιο, αν η Χρυσή Μπάλα καταλήξει στον Μέσι ή τον Ινιέστα.
ΟΙ ΝΙΚΗΤΕΣ:
(χρονολογία, νικητής, εθνικότητα, σύλλογος)
1956: Στάνλεϊ Μάθιους (Αγγλία) Μπλάκπουλ
1957: Αλφρέδο Ντι Στέφανο (Ισπανία / Αργεντινή) Ρεάλ Μαδρίτης
1958: Ραϊμόν Κοπά (Γαλλία) Ρεάλ Μαδρίτης
1959: Αλφρέδο Ντι Στέφανο (Ισπανία / Αργεντινή) Ρεάλ Μαδρίτης
1960: Λουίς Σουάρεθ (Ισπανία) Μπαρτσελόνα
1961: Ομάρ Σίβορι (Ιταλία / Αργεντινή) Γιουβέντους
1962: Γιόζεφ Μάζοπουστ (Τσεχοσλοβακία) Ντούκλα Πράγας
1963: Λεβ Γιασίν (ΕΣΣΔ) Ντιναμό Μόσχας
1964: Ντένις Λόου (Σκωτία) Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ
1965: Εουσέμπιο (Πορτογαλία) Μπενφίκα
1966: Μπόμπι Τσάρλτον (Αγγλία) Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ
1967: Φλοριάν Άλμπερτ (Ουγγαρία) Φερεντσβάρος
1968: Τζορτζ Μπεστ (Β. Ιρλανδία) Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ
1969: Τζιάνι Ριβέρα (Ιταλία) Μίλαν
1970: Γκερντ Μίλερ (Δ. Γερμανία) Μπάγερν
1971: Γιόχαν Κρόιφ (Ολλανδία) Άγιαξ
1972: Φραντς Μπέκενμπαουερ (Δ. Γερμανία) Μπάγερν
1973: Γιόχαν Κρόιφ (Ολλανδία) Άγιαξ / Μπαρτσελόνα
1974: Γιόχαν Κρόιφ (Ολλανδία) Μπαρτσελόνα
1975: Όλεγκ Μπλαχίν (ΕΣΣΔ) Ντιναμό Κιέβου
1976: Φραντς Μπέκενμπαουερ (Δ. Γερμανία) Μπάγερν
1977: Άλαν Σίμονσεν (Δανία) Μπορούσια Μένχενγκλαντμπαχ
1978: Κέβιν Κίγκαν (Αγγλία) Αμβούργο
1979: Κέβιν Κίγκαν (Αγγλία) Αμβούργο
1980: Καρλ Χάιντς Ρουμενίγκε (Δ. Γερμανία) Μπάγερν
1981: Καρλ Χάιντς Ρουμενίγκε (Δ. Γερμανία) Μπάγερν
1982: Πάολο Ρόσι (Ιταλία) Γιουβέντους
1983: Μισέλ Πλατινί (Γαλλία) Γιουβέντους
1984: Μισέλ Πλατινί (Γαλλία) Γιουβέντους
1985: Μισέλ Πλατινί (Γαλλία) Γιουβέντους
1986: Ιγκόρ Μπελάνοφ (ΕΣΣΔ) Ντιναμό Κιέβου
1987: Ρούουντ Γκούλιτ (Ολλανδία) Αϊντχόφεν / Μίλαν
1988: Μάρκο Φαν Μπάστεν (Ολλανδία) Μίλαν
1989: Μάρκο Φαν Μπάστεν (Ολλανδία) Μίλαν
1990: Λόταρ Ματέους (Γερμανία) Ίντερ
1991: Ζαν Πιέρ Παπέν (Γαλλία) Μαρσέιγ
1992: Μάρκο Φαν Μπάστεν (Ολλανδία) Μίλαν
1993: Ρομπέρτο Μπάτζιο (Ιταλία) Γιουβέντους
1994: Χρίστο Στόιτσκοφ (Βουλγαρία) Μπαρτσελόνα
1995: Τζορτζ Γουεά (Λιβερία) Παρί Σεν Ζερμέν / Μίλαν
1996: Ματίας Ζάμερ (Γερμανία) Μπορούσια Ντόρτμουντ
1997: Ρονάλντο (Βραζιλία) Μπαρτσελόνα / Ίντερ
1998: Ζινεντίν Ζιντάν (Γαλλία) Γιουβέντους
1999: Ριβάλντο (Βραζιλία) Μπαρτσελόνα
2000: Λουίς Φίγκο (Πορτογαλία) Μπαρτσελόνα / Ρεάλ Μαδρίτης
2001: Μάικλ Όουεν (Αγγλία) Λίβερπουλ
2002: Ρονάλντο (Βραζιλία) Ρεάλ Μαδρίτης
2003: Πάβελ Νέντβεντ (Τσεχία) Γιουβέντους
2004: Αντρέι Σεβτσένκο (Ουκρανία) Μίλαν
2005: Ροναλντίνιο (Βραζιλία) Μπαρτσελόνα
2006: Φάμπιο Καναβάρο (Ιταλία) Γιουβέντους / Ρεάλ Μαδρίτης
2007: Κακά (Βραζιλία) Μίλαν
2008: Κριστιάνο Ρονάλντο (Πορτογαλία) Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ
2009: Λιονέλ Μέσι (Αργεντινή) Μπαρτσελόνα
2010: Λιονέλ Μέσι (Αργεντινή) Μπαρτσελόνα
2011: Λιονέλ Μέσι (Αργεντινή) Μπαρτσελόνα
2012: Μέσι, Κριστιάνο ή Ινιέστα
Πηγές: fifa.com, Marca, As & Mundo Deportivo
Βίντεο: Highlights από τους νικητές της Χρυσής Μπάλας από το 1965 μέχρι και το 2010.
Βίντεο: Οι νικητές της Χρυσής Μπάλας από το 1956 μέχρι το 2008.
Στην Ελλάδα τα ΜΜΕ που στηρίζουν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, χρημαδοτούνται από το ... κράτος. Tο tvxs.gr στηρίζεται στους αναγνώστες του και αποτελεί μια από τις ελάχιστες ανεξάρτητες φωνές στη χώρα. Mε μια συνδρομή, από 2.9 €/μήνα,ενισχύετε την αυτονομία του tvxs.gr και των δημοσιογραφικών του ερευνών. Συγχρόνως αποκτάτε πρόσβαση στα ντοκιμαντέρ και το περιεχόμενο του 24ores.gr.
Δες τα πακέτα συνδρομών >
