Δυστοπία είναι η αναφορά σε ένα φανταστικό χώρο, σε ένα μέρος αποκύημα της ανθρώπινης φαντασίας που επικρατεί η απόλυτη δυστυχία, η μιζέρια, η φτώχια και όπου ο ανθρώπινος πόνος είναι διάχυτος. Η δυστοπία χρησιμοποιήθηκε από τους λογοτέχνες για να περιγράψουν ένα επερχόμενο κακό, μια μελλοντική κοινωνία ή ένα κοινωνικό και πολιτικό σύστημα που θεωρείται ή προβάλλεται ως απευκταίο και οι άνθρωποι δεν πρέπει να το βιώσουν. Η δυστοπία εμφανίζεται ως απειλή για τα χειρότερα. Δυστοπικές κοινωνίες και καταστάσεις υπάρχουν στα «Ταξίδια του Γκιούλιβερ» του Τζόναθαν Σουίφτ, στον «Θαυμαστό καινούργιο κόσμο» του Άλντους Χάξλεϋ, όπως και στο «1984» του Τζορτζ Όργουελ. Μπορεί η δυστοπία να αξιοποιήθηκε στη λογοτεχνία με αρκετά ευφάνταστο τρόπο και να προσέφερε υπέροχα κείμενα, η χρήση της έννοιας στον πολιτικό λόγο ανέδειξε σκοταδιστικά και μεσσιανικά κηρύγματα, που στηρίζονται στο φόβο, την απειλή, τη λεκτική τρομοκρατία και την επίκληση ανύπαρκτων κινδύνων ή ακόμα και την κατασκευή τέτοιων.

Ads

Σε καθημερινή βάση -ειδικά μετά την έλευση του νέου έτους και την ανακοίνωση των εκλογών- οι δυστοπικοί κήρυκες έχουν πληθύνει, περιφερόμενοι, κραυγάζοντας και γρυλλίζοντας, από μέσο σε μέσο. Επισείουν το φόβο και επικαλούνται τις ιταμές μαντικές τους ικανότητες για τις αρνητικές και καταστροφικές εξελίξεις που επίκεινται και το τρομακτικό μέλλον που αναμένεται. Έτσι μετά το ψέκασμα από τον ουρανό, τα λοιμώδη νοσήματα που τα «φτιάχνουν» κάποιοι κακοί για να μας ξεκάνουν, τώρα έρχεται και το τέλος της χώρας με τα αριστερά τέρατα που θα μας πάρουν σπίτια, λεφτά, περιουσίες και ότι άλλο προλάβουν! Το μόνο που προς το παρόν δεν είναι σίγουροι (αλλά μπορούν να το εφεύρουν κι αυτό) είναι πόσα μάτια και αυτιά έχουν αυτά και αν μιλούν κατανοητή γλώσσα ή κάποια ακατάληπτη μαρξιστική διάλεκτο! Μέσα σε αυτό το παράλογο σκηνικό και την απέλπιδα προσπάθεια εξοβελισμού της λογικής και του κοινού νου, η απάντηση έρχεται με την ανθρώπινη λογική και το σθένος της ρωμιοσύνης.

Μέχρι όμως να δώσει την απάντηση η λογική και το σθένος -στις 25 του Γενάρη- ας «κλείσουμε» το παρόν κείμενο εκμεταλλευόμενοι τη γλώσσα που καταλαβαίνουν οι δυστοπικοί κήρυκες. Με απλά λόγια, λέτε αυτοί που επικαλούνται το ζοφερό μέλλον και τρομολαγνούν για την καταστροφή της χώρας να είναι οι Παγκαδωβούλ που κυκλοφορούν στους δρόμους και στις γειτονιές φοβερίζοντας τους ήρεμους κατοίκους και βγάζοντας από το στόμα τους εμετικούς βρυχηθμούς; Αν είναι αυτοί, τότε οι καλοί νοικοκυραίοι δεν πρέπει να τους φοβούνται γιατί απλά είναι οι καλικάντζαροι που άλλαξαν όνομα ώστε να μην αναγνωρίζονται. Όπως οι καλικάντζαροι -μετά τα Θεοφάνεια- «παίρνουν των ομματίων τους», έτσι κι αυτοί, οσωνούπω θα χωθούν στη σκοτεινή τρύπα της πολιτικής ιστορίας. Οι καλικάντζαροι αδυνατούν να βλάψουν τους ανθρώπους αλλά μόνο να τους πειράξουν, να τους ενοχλήσουν ή να τους φοβίσουν. Φοβίζουν όμως τους ευκολόπιστους και ποτέ τους αποφασισμένους κι εκείνους που δεν έχουν τίποτα να χάσουν παρά την εναπομένουσα αξιοπρέπειά τους. Σε λίγες ημέρες οι κάθε λογής Παγκαδωβούλ θα πάρουν μαζί τους τα δυστοπικά κρεσέντα τους και θα λουφάξουν στις ρυπαρές γωνιές τους, προσδοκώντας να «κλείσει» το συντομότερο δυνατό η «παρένθεση» που ονειρεύονται. Αλλά είναι στο χέρι και στην καρδιά των νοικοκυραίων να πλατύνουν στον ορίζοντα τα όρια της «παρένθεσης», τόσο ώστε να χαθούν αυτά μαζί με τις σκιές και τις αμφιβολίες. Τότε η δυστοπική κοινωνία θα έχει γίνει ευτοπική και δε θα φαντάζει ουτοπική.