Είναι γνωστά ως «button dogs» για την ικανότητά τους να επικοινωνούν με τους ανθρώπους τους μέσω κουμπιών με εικόνες, σύμβολα ή θέσεις που αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες λέξεις. 

Η ιδέα κερδίζει διαρκώς έδαφος με τους ιδιοκτήτες κατοικιδίων να αγοράζουν κιτ κουμπιών και ήχων κόστους από 30 έως 230 δολάρια, μέσω των οποίων δίνουν τη δυνατότητα στα σκυλιά τους και σπανιότερα στις γάτες τους να απαντήσουν σε ερωτήσεις ή να εκφράσουν συναίσθημα («άουτς») ή θυμό («έξαλλος») ή επιθυμία («σνακ», «μπισκότο» και «βόλτα»).

Το θέμα ωστόσο προκαλεί αντιπαραθέσεις, με τους συμπεριφοριστές ζώων να εγείρουν το ερώτημα για το τι πραγματικά «λένε» οι σκύλοι και το κατά πόσο οι λέξεις έχουν το ίδιο νόημα γι’αυτούς όπως σε εμάς.

«Ήδη κατανοούμε αυτό που προσπαθούν να μας πουν τα σκυλιά χωρίς τη χρήση κουμπιών, όμως όταν χρησιμοποιούμε ανθρώπινη γλωσσική διεπαφή, αρχίζουμε να αποδίδουμε πάρα πολλά στην κοινή μας κατανόηση αυτών των λέξεων. Αν ένα σκυλί πατήσει το κουμπί “αγάπη”, ίσως γι’ αυτό σημαίνει “χάδια” ή “φωνάξτε το όνομά μου”» αναφέρει η Amritha Mallikarjun, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Penn Vet Working Dog Center του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια. 

Μια νέα έρευνα μπορεί να δώσει απαντήσεις

Μια μεγάλη έρευνα του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια που βρίσκεται σε εξέλιξη, επιχειρεί να αποκαλύψει αν όντως οι σκύλοι μπορούν να επικοινωνήσουν ουσιαστικά μέσω των κουμπιών.

Η έρευνα, με επικεφαλής τον Φεντερίκο Ροσάνο, διενεργείται με τη συνεργασία του FluentPet, μιας εταιρείας που κατασκευάζει και πουλά κονσόλες ήχου. Η εταιρεία, παρότι δε συμμετέχει στη χρηματοδότηση της έρευνας, παρέχει στοιχεία στο εργαστήριο του Ροσάνο.

«Δεν πληρώνουμε για τα στοιχεία αυτά κι εκείνοι δε μας πληρώνουν να αναλύουμε τα δεδομένα. Το εργαστήριό μου συλλέγει περαιτέρω στοιχεία και διενεργεί συμπεριφορικά πειράματα, πλήρως ανεξάρτητα από τη FluentPet» διευκρινίζει ο Ροσάνο.

Τα στοιχεία της έρευνας βασίζονται στα δεδομένα που υπέβαλαν οι «γονείς» περίπου 10.000 σκυλιών από 47 χώρες, λέει ο Ροσάνο, εκ των οποίων ένας προς το παρόν μικρός αριθμός έχει εγκαταστήσει κάμερα που καθ’όλη τη διάρκεια του 24ώρου καταγράφει τη συμπεριφορά του ζώου.

Αυτή τη στιγμή συλλέγονται στοιχεία για 1.600 σκύλους και 400 γάτες. «Αλλά δεδομένου του ότι πρόκειται για διαχρονική μελέτη, αναλόγως των ερωτήσεων, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε δεδομένα από τους περισσότερους από 10.000 συμμετέχοντες ή να επικεντρωθούμε μόνο στα δεδομένα που συλλέγουμε τώρα» λέει ο ίδιος.

«Για παράδειγμα, αν θελήσουμε να εξετάσουμε ποια ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά ή ποια ράτσα είναι καλύτερη στην εκμάθηση κουμπιών, μπορούμε να αντλήσουμε απαντήσεις από το δείγμα των 10.000 σκυλιών. Όμως, αν θέλουμε να διαπιστώσουμε πόσο γρήγορα μαθαίνουν ένα νέο κουμπί οι συμμετέχοντες ή αν είναι πρόθυμοι να συμμετάσχουν σε ένα πείραμα, προφανώς η δεξαμενή στην οποία μπορούμε να βασιστούμε τώρα είναι οι 2.000 συμμετέχοντες και όχι οι 10.000» λέει ο Ροσάνο.

Οι επιστήμονες σχεδιάζουν να παρακολουθούν δια ζώσης σκύλους ώστε να κατανοήσουν αν πραγματικά επικοινωνούν ή πατούν τυχαία τα κουμπιά.

«Ενώ υπάρχουν σαφείς διαφορές μεταξύ των σκύλων στη μελέτη, έχουμε τώρα αδιάσειστα στοιχεία ότι για αρκετούς σκύλους της μελέτης μας, τα πατήματα των κουμπιών δεν είναι τυχαία» σημειώνει ο Ροσάνο, αν και οι επιστημονικές εργασίες που περιγράφουν τα αποδεικτικά τους στοιχεία είναι είτε υπό εξέταση για δημοσίευση, είτε σε διαδικασία υποβολής. Σε κάθε περίπτωση τα ευρήματά τους δε θα είναι διαθέσιμα πριν το τέλος του τρέχοντος έτους.

Από την πλευρά του, ο Κλάιβ Γουάιν, διευθυντής του Canine Science Collaboratory στο κρατικό πανεπιστήμιο της Αριζόνα, θεωρεί πως μια μικρή μειονότητα των σκυλιών μπορεί να χρησιμοποιήσει τα κουμπιά για να επικοινωνήσει, κάτι που ο ίδιος χαρακτηρίζει «εντυπωσιακό» – αν και είναι ήδη γνωστό πως τα σκυλιά μπορούν να αποκτήσουν λεξιλόγιο. 

Ο ίδιος επικαλείται την Τσέισερ, το μπόρντερ κόλεϊ που γνώριζε περί τις 1.200 λέξεις, όμως δεν χρησιμοποιούσε κουμπιά για να επικοινωνήσει.

Παρόλα αυτά, πολλοί κηδεμόνες είναι ήδη «πεπεισμένοι».

Η Τζοέλ Αντρές, εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής υποστηρίζει πως ο Μπαστιάν, το τεριέ της, έμαθε την τεχνική σχεδόν αμέσως, πατώντας τα κουμπιά για «μεζές», «βόλτα» και «έξω».

«Χτυπούσε το κουμπί “έξω” κι έτρεχε στην πόρτα. Αν χτυπούσε το κουμπί “μεζές, θα πήγαινε στην κουζίνα, εκεί που είναι φυλαγμένα τα φαγητά του. Με το “βόλτα”, πήγαινε στις σκάλες και έφερνε το λουρί του» λέει η ίδια, υποστηρίζοντας πως οι επιλογές των κουμπιών μόνο τυχαίες δεν ήταν.

Πηγή: Washington Post