Η κριτική και η μελέτη των μεταπολεμικών ποιητών συνήθως μένει εγκλωβισμένη στα δύο μεγαλύτερα αστικά κέντρα της χώρας και τις μεταξύ τους –σημαντικές- διαφορές· από τη μια η ποίηση της Θεσσαλονίκης και από την άλλη της Αθήνας, όπως διαμορφώθηκαν ως δύο ρεύματα από εκπροσώπους τους που επιδρούν σε νεώτερους δημιουργούς έως σήμερα. Ωστόσο, λίγες είναι οι ματιές σε ποιητές που διαβιούν σε αστικά κέντρα της υπαίθρου.

Μακριά από τα εκδοτικά κέντρα και τις συναναστροφές με ομοτέχνους διαμόρφωσαν το δικό τους προσωπικό ύφος· συχνά απόμακρα από τις επιρροές των δύο κυρίαρχων ρευμάτων απορρόφησαν ό,τι τους συγκίνησε και εισήγαγαν τη δική τους ανεξάρτητη ποιητική οπτική που στερεώθηκε στην υποδομή του ατομικού βιώματος. Μεταξύ πόλεως και φύσης διαμόρφωσαν μία ίδια γραφή που διακρίνεται εύκολα από τις κυρίαρχες τάσεις. Σε αυτή την ομάδα, μακριά από ρεύματα και γενιές (παρά τις όποιες ποιοτικές ομοιότητες) θα εντάξουμε και τον Τάκη Γκόντη από την Έδεσσα.
 
Ο Τάκης Γκόντης κινείται μεταξύ υπαρξιακής ποίησης και κοινωνικών ανησυχιών. Είναι χαμηλών τόνων και ξεχωρίζει για τη βραχυλογική στιχουργική του με τη λιτή έκφραση και την αβίαστη φυσιολατρική εικαστική. Στο «κολιμπρί» (Γαβριηλίδης, 2012) διακρίνονται πολλά κοινωνικά χαρακτηριστικά με συχνές πολιτικές αναφορές· το υπαινικτικό ύφος του καλλιεργεί μία στοχαστική διάθεση στον αναγνώστη χωρίς όμως να καταντά κρυπτικό. Στην «επιστροφή της Εκάβης» (Γαβριηλίδης, 2014) γίνεται πιο “κλειστός”, πιο υπαρξιακός δίχως να εξοστρακίζει τις κοινωνικές παραστάσεις στην εικαστική του.

Στην τελευταία συλλογή παρατηρείται μία αύξηση των πεζολογικών στοιχείων που αργότερα υποτονούν. Στα πεζοποιήματα τα σημεία στίξης απουσιάζουν· οι περίοδοι συνεχίζουν στον επόμενο στίχο δίχως τελεία, μα με κεφαλαίο στην πρώτη λέξη της επόμενης (το πρώτο λάθος Ι, ΙΙ, το τίμημα). Η αποφθεγματική έκφραση και η λυρική λακωνικότητα αισθητοποιούν τη διάθεση του ποιητή και τις αγωνίες του. Η χρήση του α΄ και β΄ πληθυντικού προσδίδει μία συλλογική διάσταση στην ποίησή του, ενώ και οι αφηγηματικές συνθέσεις υποστηρίζουν το κοινό υπαρξιακό μήνυμα (το πρώτο λάθος ΙΙΙ, τίποτα δεν έχει χαθεί).

Η εικονοπλασία του είναι ζωηρή· άλλοτε εξωτερικών χώρων στηριζόμενη σε κοινωνικές παραστάσεις κι άλλες φορές σαν θέα από ένα παράθυρο που δραπετεύει απ’ τον αστικό ιστό και την αλλοτρίωση της πόλης. Χρώματα και ήχοι με μία αίσθηση λυρικότητας και φυσιολατρίας διανθίζουν τις σύντομες συνθέσεις χωρίς όμως να εγκλωβίζουν το κοινωνικό ή υπαρξιακό μήνυμα.
Στην «παντομίμα» (Γαβριηλίδης, 2015) η γραφή του είναι απλούστερη. Η έκφρασή του διατηρεί μία ξεχωριστή ζωντάνια και την ειλικρίνεια του καθημερινού λόγου. Διακρίνεται από το δυναμισμό της προφορικότητας και το φυσιολατρικό ρομαντισμό. Η λιτή έκφραση και το ανεπιτήδευτο ύφος θεμελιώνουν υπαρξιακές αγωνίες μέσα από την κοινωνική τους διάσταση.

Παράλληλα, η έκφρασή του διαμορφώνει μία παραστατικότητα που θυμίζει ποιητικό δράμα. Η θεατρικότητα υποστηρίζεται από τη χρήση του άμεσου διαλόγου (δωρητής λέξεων, Μαρίνα Σεπτέμβρης, αυτοδεσμώτες, ο μοναχικός δρόμος της ελευθερίας, δυσπιστία) και ενισχύεται από τη χρήση ερωτηματικών (ρωγμή, αναζητήσει, φόβος, αυτοπροσδιορισμός, μάταιη δόξα, δυσχερείς καταστάσεις, ιδεολογικές αναζητήσεις, αναζήτηση). Ταυτόχρονα ακολουθεί ένα ψευδοδιαλογικό ύφος που θεμελιώνεται στο μονολογικό α΄ ενικό γραμματικό πρόσωπο (σκαθάρι, προσδοκία) και το β΄ ενικό (κατευόδιο στερνό, ανυπομονησία).

Το βραχυλογικό ύφος του επιτρέπει να δημιουργεί αυτόνομες σκηνές/εικόνες εντείνοντας την αμεσότητα. Του παρέχει την ελευθερία να κινείται ανεμπόδιστα ακροβατώντας ανάμεσα στο μήνυμα και το συναίσθημα και ισορροπεί μεταξύ κοινωνιοϋπαρξιακής και υπαρξιακής θεματικής. Την ίδια στιγμή εντείνει το αναβλύζον συναίσθημα· εκθέτει με αμεσότητα όσα τον απασχολούν και προσανατολίζουν αποκλειστικά στην ουσία, διατηρούν την προσοχή στο μήνυμα και το συναίσθημα.

Η ποίησή του Γκόντη σχεδόν πάντα μένει “ανοιχτή” δίχως κρυπτικότητα. Εκτός από συνθέσεις για την ποίηση (κοκέτα, απόδραση, μάταιη δόξα) -και άλλες της ίδιας θεματικής πίσω από τις οποίες λανθάνουν κοινωνικές συνδέσεις (δωρητής λέξεων, συμβατότητες)- πολλά είναι τα ποιήματα με κοινωνικά χαρακτηριστικά (παντομίμα, η δόξα λείπει, μπαργούμαν, διαθήκη, Μαρίνα Σεπτέμβρης, μετάλλαξη, ο μοναχικός δρόμος της ελευθερίας, αυτοδεσμώτες).

Ωστόσο, συχνά διακρίνεται μία διάθεση αλληγορίας και μία στοχαστική τάση που υποφώσκουν πίσω από το εύληπτο πρώτο μήνυμα· μοιάζει σα να προσδίδει σε συνθέσεις μία συμβολική πτυχή και μία μεταφορική διάσταση· σαν πίσω από το “εύπεπτο” μήνυμα να υπάρχει ένα άλλο, πιο ουσιώδες. Έτσι, συντηρεί και μία στοχαστική διάθεση, στον αναγνώστη (παραπληροφόρηση, ελεύθερο βάδισμα, αυτοπροσδιορισμός, το δίλημμα, παραμορφωτικός καθρέπτης, στα τυφλά).

Η ολιγόστιχη στιχουργική και η ανεπιτήδευτη έκφραση εξοστρακίζει τον κίνδυνο της κρυπτικότητας· η δε αποφθεγματικότητα υποστηρίζει το συναίσθημα ώστε εκείνο να εισχωρήσει βαθιά στην ψυχή του αναγνώστη/ακροατή. Με τη μικρή έκταση και το “κοφτό” ύφος του αποτυπώνει την εικόνα της στιγμής ή την “αποσπασματική” σκέψη με αφορμή μια εικόνα ή μία κοινωνική κατάσταση.

Η εικονοπλασία του είναι λιτή, σαν εικόνες της φύσης μέσα από ένα αστικό παράθυρο, διαχέοντας έναν υπαρξιακό ρομαντισμό με σαφείς κοινωνικές αναφορές. Η εικαστική του πηγάζει από κοινωνικές παραστάσεις και το ποιητικό του κάδρο, φωτεινό ή σκοτεινό, εκφράζει την αγωνία της αστικής υπαίθρου που πασχίζει να ισορροπήσει μεταξύ της “ανάπτυξης” του πολύβοου αστικού κέντρου και της “πράσινης” υπαίθρου. Ωστόσο, μένει τις περισσότερες φορές στον ανοιχτό χώρο αποζητώντας την ειδυλλιακή οπτική της ζωής σε μία πόλη πολύ κοντά στην καρδιά της φύσης.
 
Οι ποιητές των άστεων της υπαίθρου κινούνται μεταξύ φύσης και πόλης. Ενσωματώνουν το φυσικό περιβάλλον στη στιχουργική τους με έναν ιδιαίτερο -βιωματικό- τρόπο. Δεν είναι τυχαία η απουσία της κυρίαρχης αστικής εικόνας, αλλά ο προσανατολισμός προς το “ανθρώπινο” στοιχείο της πόλης, που χάθηκε μέσα στην αστική αλλοτρίωση των μεγαλουπόλεων. Ο άλλος είναι πολύ κοντινός, όχι ένα απρόσωπο άτομο, προσδίδοντας έτσι έναν διαφορετικό χαρακτήρα με φυσιολατρικά στοιχεία στην ποιητική του.

Πηγή: τοβιβλίο