Ο γνωστός οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί, προειδοποιεί τους πελάτες του, να προσέξουν την καλπάζουσα αγορά της τέχνης γιατί -κατά τη γνώμη του- εκεί θα σκάσει η επόμενη «φούσκα». Της Σοφίας Δέδε

Ads

Πρόκειται για μια αγορά που πέρυσι άγγιξε τα 51 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Καλών Τεχνών (European Fine Art Foundation) το οποίο διοργανώνει και την ετήσια ευρωπαϊκή έκθεση τέχνης,  μια από τις μεγαλύτερες στον κόσμο.

Το εντυπωσιακό είναι ότι, σ΄αυτή την έκθεση πέρυσι, ενώ η αξία των έργων τέχνης κατέρριψε νέο ρεκόρ, ο αριθμός των έργων που πουλήθηκαν ήταν μικρότερος σε σύγκριση με πριν από επτά χρόνια. Πολύ απλά, την ώρα που μεγαλώνουν οι στρατιές των ανέργων και των ανθρώπων που ζουν στα όρια της φτώχειας, αυξάνεται ο αριθμός των εκατομμυριούχων σε όλο τον κόσμο. Κι αυτοί οι «νεοφώτιστοι» Κροίσοι, φαίνονται διατεθειμένοι να πληρώσουν αδρά για να αποκτήσουν κάποιους πίνακες ή άλλα έργα τέχνης που θα κοσμίσουν τα… παλάτια τους.

Στην ετήσια ευρωπαϊκή έκθεση τέχνης στο Μάαστριχτ πουλήθηκαν πέρυσι 1.530 έργα τέχνης αξίας άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ έκαστο και ανάμεσα σ’ αυτά ήταν 96 έργα αξίας άνω των 10 εκατομμυρίων ευρώ!

Ads

Η τέχνη βρίσκεται σταθερά στις προτιμήσεις των ανά τον κόσμο εκατομυριούχων ως επένδυση και οι ειδικοί αναφέρουν πως η απόδοσή της είναι μεγαλύτερη σε σύγκριση με άλλα είδη πολυτελείας, όπως κοσμήματα, νομίσματα, αντίκες ή κρασιά. Μάλιστα η αμερικανική pop art φαίνεται να έρχεται πρώτη στις προτιμήσεις των επενδυτών, με τις πωλήσεις στη συγκεκριμένη κατηγορία να έχουν αυξηθεί κατά 86% μόνο πέρυσι και κατά 351% (!) την τελευταία δεκαετία. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση των εισοδημάτων στις ΗΠΑ.

Η παγκόσμια οικονομική κρίση δεν άφησε αλώβητη την αγορά της τέχνης. Οι πωλήσεις έκαναν «βουτιά» γύρω στο 30% στο αποκορύφωμα της κρίσης στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Αλλά η ανάκαμψη αποδείχθηκε εξίσου ορμητική , λόγω της παγκοσμιοποίησης της εν λόγω αγοράς, καθώς διευρύνθηκε και ο αριθμός των συλλεκτών έργων τέχνης σε διεθνή κλίμακα.

Νεόκοποι εκατομμυριούχοι από χώρες της Νότιας Αμερικής, της Μέσης Ανατολής, την Κίνα και τη Νοτιοανατολική Ασία έστρεψαν το βλέμμα τους έξω από την πατρίδα τους, αναζητώντας διεθνώς αναγνωρισμένα έργα τέχνης.

Στην έκθεση που έστειλε στους πελάτες του πρόσφατα ο Νουριέλ Ρουμπινί, επικεφαλής της Roubini Global Economics, προειδοποιεί για εκκολαπτόμενη «φούσκα» στην αγορά της τέχνης, αν και αναγνωρίζει ότι υπάρχει δυνατότητα μεγάλων αποδόσεων στο συγκεκριμένο κλάδο. Ο γνωστός οικονομολόγος αιτιολογεί τους φόβους του λέγοντας ότι «οι εκθέσεις τέχνης έχουν γίνει μεγάλη επιχείρηση» και πλέον υπηρεσίες που σχετίζονται με την τέχνη προεφέρουν ακόμη και «οι ιδιωτικές τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα». Η έλλειψη ενός δομικού μοντέλου τιμολόγησης για τα αντικείμενα τέχνης σημαίνει ότι η τέχνη μπορεί να γίνει ευάλωτη σε μόδες και «εποχικές μανίες».

Γιατί όμως τέτοια… μανία των σημερινών Κροίσων για την τέχνη; Η επένδυση σε έργα τέχνης έχει κάποια ξεχωριστά χαρακτηριστικά και προτερήματα, πέρα από την προφανή αγάπη του αγοραστή στα έργα που αποκτά. Τα έργα τέχνης μεταφέρονται εύκολα, δεν αντιμετωπίζονται ως παραδοσιακές επενδύσεις και έχουν χαρακτηριστικά «ασφαλούς καταφυγίου» – μιας δηλαδή ασφαλέστερης τοποθέτησης των χρημάτων.

Βέβαια, η ίδια αγορά χρησιμοποιείται για ξέπλυμα μαύρου χρήματος και για φοροαποφυγή. Γι΄αυτό και σε πολλές χώρες εκφράζεται προβληματισμός για το πώς θα συμπεριληφθεί αυτός ο πλούτος στη φορολογήσιμη ύλη- κάτι που και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έχει θίξει, λέγοντας ότι θα συμπεριλάβει τα έργα τέχνης στο περιουσιολόγιο που θέλει να καταρτίσει!