Οι υπέρογκες εξοπλιστικές δαπάνες δεν σύγχρονο φαινόμενο. Πρόκειται για φαινόμενο και δομικό χαρακτηριστικό της παθογένειας του νεοελληνικού κράτους που εμφανίζονται στα εξοπλιστικά προγράμματα όλων των εποχών.

Ads

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ίσως αυτό της Αεροπορίας όπου η πρώτη παραγγελία που έκανε ως Σώμα μετά την ενοποίησή της παρουσιάστηκε στον Τύπο της εποχής ως μέγα σκάνδαλο.

Στις αρχές Οκτωβρίου 1930, ένα χρόνο μετά το κραχ του 1929 και με τη διεθνή οικονομία να βρίσκεται σε ύφεση, η κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου που βρίσκεται στην εξουσία ήδη από το 1928, αποφασίζει την ολική αναδιάρθρωση του αεροπορικού σώματος. Δημιουργείται ενιαία Αεροπορία ως σώμα του στρατού αλλά και υπουργείο Αεροπορίας με επικεφαλής τον πρώην έφεδρο υπίλαρχο Αλέξανδρο Ζάννα.

Οι συγκρούσεις ξεκινούν ήδη πριν το σκάνδαλο, όταν ο υφυπουργός Αεροπορίας, κ. Ζάννας εισηγείται την αγορά δεκάδων γαλλικών αεροπλάνων και υδροπλάνων «Μοράν Σονιέ» κάτι που δεν δέχονται τα συναρμόδια υπουργεία. Ο αρχηγός της Πολεμικής Αεροπορίας κ. Βούλγαρης αποδέχεται ότι θεσμικά το ζήτημα ανήκει στην αρμοδιότητα του Ζάννα αλλά προτείνει να συναποφασίσει το Ανώτατο Συμβούλιο Αέρος. Παρά τις διαφωνίες του, ο Ζάννας αρχικά το αποδέχεται αλλά όταν στέλνει την εισήγησή του στο Βούλγαρη εκείνος κάνει λόγο για ηθελημένες ανακρίβειες του Ζάννα προκειμένου να αγοραστούν τα συγκεκριμένα αεροσκάφη.

Οι εφημερίδες της εποχής δεν «χαρίζονται» στην κυβέρνηση. Η κόντρα που ξεκινά με τον τύπο οδηγεί τον πρωθυπουργό να ζητήσει ευθέως από τον κόσμο να μη διαβάζει τις εφημερίδες «Ακρόπολη», «Εσπερινή» και «Εμπρός». Ο τύπος πάντως κάνει ήδη λόγο για «σκάνδαλο Ζάννα» και για τις «νέαι σκοτώστραι που θα αποκτήσωμεν» Βρισκόμαστε μόλις οκτώ χρόνια μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και το ζήτημα των εξοπλισμών απασχολεί έντονα την κοινή γνώμη που ζητά στρατιωτικό ισοδύναμο με την Τουρκία. Το ζήτημα αποτελεί τα πρωτοσέλιδα του τύπου.

Τη λύση στις διαφωνίες που έχουν προκύψει εντός των κόλπων της πολιτικής αεροπορίας δίνει ο Ζάννας με τη μέθοδο του «έτσι θέλω», όπως σημειώνει ο τύπος της εποχής. Παρακάμπτοντας τις επιτροπές και τους συμβούλους αποφασίζει την αγορά 25 νέων γαλλικών βομβαρδιστικών που κοστίζουν 42.500 λίρες Αγγλίας δηλαδή περίπου 16 εκ. δραχμές, τότε!

Η απόφασή του ξεσηκώνει ακόμη μεγαλύτερη θύελλα με τον αρχηγό της Αεροπορίας να υποβάλλει την παραίτησή του και αρκετά στελέχη του στρατιωτικού σώματος να απειλούν να κάνουν το ίδιο. Ο Ριζοσπάστης κάνει ανοιχτά λόγο για «συμφεροντολογικές» διαφωνίες καθώς τονίζει ότι αυτός του οποίου η γνώμη θα υπερίσχυε θα λάμβανε και τη σχετική μίζα.

Το Σεπτέμβρη του 1910 οι στρατιωτικοί εξοπλισμοί και οι υπέρογκες δαπάνες είχαν βρεθεί και πάλι στο προσκήνιο με αφορμή την πρόθεση της κυβέρνησης Δραγούμη να δεχτεί την πρόταση μιας άγνωστης χώρας να αγοράσει τρία θωρηκτά αμφιβόλου προελεύσεως και κατάστασης στην τιμή των 17 εκ. δραχμών. Ο φόβος για την προοπτική να αγοράσει η χώρα σε «τιμή ευκαιρίας» τρία θωρηκτά υπό απόσυρση οδήγησαν την κυβέρνηση δυο εβδομάδες μετά τη δημοσιοποίηση της υπόθεσης να χάσει την εξουσία από τον Ελευθέριο Βενιζέλο.