Αν κι έχουν συμπληρωθεί τριάντα χρόνια από το θάνατό του, ο Γιόσιπ Μπροζ Τίτο, ο άνθρωπος που κατάφερε για περισσότερα από 35 χρόνια να διατηρήσει τη συνοχή της Γιουγκοσλαβίας, δεν έχει περάσει στο περιθώριο. Αντίθετα, έχοντας συνδέσει το όνομά του με την πάλαι πότε κραταιά Γιουγκοσλαβία εξακολουθεί να διχάζει αλλά και να προκαλεί το ενδιαφέρον. Το μαυσωλείο του, στο Μουσείο Γιουγκοσλαβικής Ιστορίας, το «Σπίτι των Λουλουδιών», όπως αποκαλείται, ανήκει στον κατάλογο των μνημείων που όσοι επισκέπτονται το Βελιγράδι πρέπει να δουν.

Ads

Πρόεδρος της πρώην Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας. Γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Kόμματος της Γιουγκοσλαβίας, ηγέτης των παρτιζάνων κατά του Άξονα, στρατάρχης, πρωθυπουργός, πρόεδρος και πρωτεργάτης του εθνικού κομμουνισμού. Ο Τίτο, που βρέθηκε ανάμεσα στα δύο μπλοκ της εποχής κρατώντας τις ισορροπίες μεταξύ Ανατολής και Δύσης και καταφέρνοντας να έχει επιρροή σε Παγκόσμιο Επίπεδο, παραμένει στο προσκήνιο της ιστορίας.

Γεννήθηκε το 1892 στην Κροατία και όταν πέθανε, στις 4 Μαΐου του 1980, είχε ήδη συμπληρώσει μια 35ετία στην ηγεσία της Γιουγκοσλαβίας. Ισχυρή πολιτική προσωπικότητα, με φανατικούς φίλους, αλλά και φανατικούς εχθρούς, ο Τίτο έβαλε την δική του σφραγίδα στην παγκόσμια ιστορία. Ο θάνατός του συγκλόνισε τη Γιουγκοσλαβία κι έστρεψε πάνω της τα φώτα όλου του πλανήτη.

«Η κηδεία του Τίτο ήταν η πιο συγκινητική που βίωσε η Ευρώπη την τελευταία δεκαετία, ανάλογη της μεγαλειώδους πομπής της σορού του Στρατηγού Ντε Γκωλ στον καθεδρικό ναό του Νοτρ Νταμ, το 1970. Ηγέτες απ’ όλα τα μήκη και πλάτη της γης, ακόμη και βασιλιάδες, τον συνόδευσαν στην τελευταία του κατοικία, αντανακλώντας την παγκόσμια διάσταση της προσωπικότητάς του. Οι επίσημοι προσκεκλημένοι προέρχονταν από 123 χώρες: τέσσερις μονάρχες, 32 πρόεδροι και άλλοι επικεφαλής κρατών, 22 πρωθυπουργοί, γραμματείς ή εκπρόσωποι κομμουνιστικών ή εργατικών κομμάτων. Όπως πολύ λιτά αλλά εύστοχα το περιέγραψε το Τανγιούγκ, ήταν μια ‘σύνοδος της ανθρωπότητας’» έγραφε στο ρεπορτάζ για την κηδεία του το περιοδικό «Time».

Ads

Το μαυσωλείο διατηρεί τη μεγαλειώδη ατμόσφαιρα που περιγράφει το δημοσίευμα. Σύμφωνα με αναφορές σε ξένα μέσα προσελκύει όλο και περισσότερους επισκέπτες. Πρόκειται για ένα μέρος που είχε κατασκευαστεί το 1974, λίγα μόλις χρόνια πριν από το θάνατό του. Το χρησιμοποιούσε ως το προσωπικό του εργαστήριο αλλά και ησυχαστήριο. Ο ίδιος ζήτησε το μέρος αυτό να αποτελέσει και την τελευταία κατοικία του.

Εκεί, σήμερα, εκτίθενται για το κοινό πολλά από τα δώρα ηγετών, αλλά και απλών ανθρώπων προς τον αγαπημένο τους ηγέτη, περισσότερα από 100 μετάλλια και τιμητικές πλακέτες, από εγχώριους και διεθνείς φορείς, αλλά και μια συλλογή από 22.000 σκυτάλες καθώς κάθε χρόνο, τα γενέθλια του Τίτο, που συνέπιπταν με την Ημέρα της Νεολαίας, γιορτάζονταν με μία μεγάλη σκυταλοδρομία που διαρκούσε αρκετές ημέρες. Στο τέλος, όλες οι σκυτάλες παραδίδονταν στον Τίτο σε μία εορταστική τελετή στο Στάδιο του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού, στο Βελιγράδι. Οι αγώνες αυτοί ξεκίνησαν το 1945 και συνεχίστηκαν έως το 1987, δηλαδή ακόμη και μετά το θάνατό του.