Ήταν η λίστα που θα έστελνε χιλιάδες Εβραίους στο θάνατο αφού πρώτα περνούσαν από το Άουσβιτς και τα υπόλοιπα στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης που διοικούσαν οι Ναζί του Αδόλφου Χίτλερ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ανάμεσα στα θύματα συμπεριλαμβάνονταν και οι Ισπανοί Εβραίοι.

Ο Ισπανός δικτάτορας ο οποίος συνήθιζε να διατείνεται πως προστάτευε τους Εβραίους, διέταξε τους ανθρώπους του να καταρτίσουν μία λίστα με τους περίπου 6.000 Εβραίους που ζούσαν στην Ισπανία, η οποία θα συμπεριλαμβανόταν σε ένα μυστικό αρχείο.

Όπως αναφέρει η Guardian, ο κατάλογος αυτός παραδόθηκε στον γνωστό και ως «αρχιτέκτονα του Ολοκαυτώματος», τον Γερμανό επικεφαλής των SS, Χάινριχ Χίμλερ, καθώς οι δύο χώρες διαπραγματεύονταν την πιθανή ένταξη της Ισπανίας στη συμμαχία του Άξονα.

Η εφημερίδα «El Pais» δημοσίευσε πρόσφατα την αρχική διάταξη –ανακαλύφθηκε πρόσφατα στα ισπανικά αρχεία – η οποία έδινε εντολή στους κυβερνήτες των ισπανικών επαρχιών να καταρτίσουν καταλόγους με όλους τους Ισπανούς αλλά και ξένους Εβραίους που ζούσαν στα όρια της διοικητικής τους αρμοδιότητας. Ο κατάλογος περιελάμβανε μεταξύ άλλων τις πολιτικές τους προτιμήσεις, τα περιουσιακά τους στοιχεία, τις εμπορικές τους δραστηριότητες καθώς και βαθμό κινδύνου.

Οι κυβερνήτες έλαβαν την εντολή να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στους Σεφαραδίτες Εβραίους απογόνους αυτών που εκδιώχθηκαν από την Ισπανία το 1492, επειδή η λατινογενής γλώσσα τους και οι ισπανικές καταβολές τους βοηθούσαν την ένταξή τους στην ισπανική κοινωνία. «Η προσαρμογή τους στο περιβάλλον και η παρόμοια με τη δική μας ιδιοσυγκρασία τους επιτρέπουν να κρύβουν τις ρίζες τους πιο εύκολα» αναφέρεται στη διάταξη που στάλθηκε τον Μάιο του 1941 και η οποία αντιμετώπιζε τον Ιουδαϊσμό ως φυλετική και όχι ως θρησκευτική ταυτότητα και στοχοποιούσε τους Εβραίους ως ανθρώπους που «φροντίζουν να μένουν αόρατοι προκειμένου να αδράξουν την ευκαιρία και να πραγματοποιήσουν απόπειρες ανατροπής».

Η λίστα αυτή δεν φαίνεται να συμπεριλαμβάνει Εβραίους που προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τη Γαλλία όπου παρόμοιες λίστες επεξεργάζονταν ή την υπόλοιπη Ευρώπη. Οι αξιωματικοί των SS ενδιαφέρονταν ιδιαίτερα για τους Ισπανούς Εβραίους καθώς τους προβλημάτιζε ιδιαίτερα ότι υπήρχαν κάποιοι που θεωρούνταν σημαντικά στελέχη του καθεστώτος του Φράνκο.

Μετά την ήττα των Χίτλερ και Μουσολίνι στον πόλεμο, ο Φράνκο και ο Σάλαζαρ της Πορτογαλίας παρέμεναν οι μοναδικοί δικτάτορες στην Ευρώπη. Η πίεση των συμμάχων για την εκδίωξη του Φράνκο, το καθεστώς του προσπάθησε να καλύψει τα ίχνη της συνεργασίας του με τον Χίτλερ και να ξαναγράψει την πολιτική του ιστορία όσον αφορά το θέμα των Εβραίων. Το μεγαλύτερο μέρος του εβραϊκού μητρώου καταστράφηκε. Αντίγραφα ορισμένων τμημάτων του, ωστόσο, παρέμειναν στα γραφεία των τοπικών κυβερνητών και βρέθηκαν στα αρχεία της κεντρικής επαρχίας της Σαραγόσα.

Ισπανοί επί μακρόν διαφωνούσαν για τη στάση του Φράνκο απέναντι Εβραίους. Οι δικές τους τοποθετήσεις πάντως έδειχναν να ποικίλουν ανάλογα με τις ανάγκες της εξωτερικής πολιτικής της χώρας.

Σε μια παρέλαση στη Μαδρίτη το 1939, όταν η συμμαχία του με τον Χίτλερ ήταν στα καλύτερά της, ο Φράνκο είχε καταγγείλει το «εβραϊκό πνεύμα που επέτρεψε τη συμμαχία του μεγάλου κεφαλαίου με τους μαρξιστές». Αργότερα, ωστόσο, κατά τη διάρκεια του πολέμου, η Ισπανία έγινε η κύρια οδός διαφυγής για τους Εβραίους που διώκονταν από το Χίτλερ. Οι επικριτές του δικτάτορα υποστηρίζουν ότι πίσω από αυτή τη βοήθεια κρυβόταν η σκοπιμότητα να βελτιωθεί η θέση του Φράνκο στις ΗΠΑ. Από την άλλη πλευρά, η ισραηλινή πρώην πρωθυπουργός, Γκόλντα Μάιερ, δήλωσε κάποτε στο συντηρητικό ισπανικό περιοδικό «Epoca» ότι η χώρα του παραμένει ευγνώμων για «την ανθρωπιστική στάση της Ισπανίας κατά την εποχή του Χίτλερ όταν έδωσε βοήθεια και προστασία σε πολλά θύματα του ναζισμού».