«Σκηνοθέτης της Χρονιάς από τη Μέση Ανατολή», σύμφωνα με το περιοδικό «Variety», αλλά πάνω απ’ όλα ένας άνθρωπος που έχει αφιερώσει την κινηματογραφική του καριέρα σε έναν και μόνο σκοπό, ένα καλύτερο μέλλον για την οικογένειά του και τους συμπατριώτες του στο Ιράκ. Λίγο μετά την πτώση του Σαντάμ Χουσεΐν, ο Μοχάμεντ Αλ Νταρατζί που έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Ευρώπη, σπουδάζοντας την τέχνη της κινηματογράφησης, επέστρεψε στο Ιράκ για να φωτίσει με την κάμερά του τις άγνωστες στο ευρύ κοινό πτυχές της ταραχώδους ιστορίας της Ασιατικής χώρας. Μάλιστα, η πρόσφατη ταινία του «Son of Babylon» φαίνεται πως θα είναι υποψηφία στα βραβεία Όσκαρ.

Ads

Ο Αλ Νταρατζί ήταν ένα από τιμώμενα πρόσωπα στο 51ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ενώ συμμετείχε παράλληλα και στην κριτική επιτροπή του Διεθνούς Διαγωνιστικού Τμήματος.

Συνέντευξη: Μιχάλης Γουδής (Ομάδα tvxs Θεσσαλονίκης)

Έχετε δηλώσει πως επιστρέψατε στο Ιράκ για να κρατήσετε ζωντανή την ελπίδα στους συνανθρώπους σας για ένα μέλλον χωρίς φόβο. Έχει τελικά ο κινηματογράφος τη δύναμη για να πετύχει κάτι τέτοιο;

Ο Κινηματογράφος μπορεί να δώσει στους ανθρώπους ελπίδα. Επίσης, μπορεί να αλλάξει τις αντιλήψεις των ανθρώπων και των κυβερνήσεων. Η ταινία “Ημέρες Δόξας” άλλαξε τη νομοθεσία για τους Αλγερινούς στρατιώτες που ενίσχυσαν τη Γαλλία, εξασφαλίζοντάς τους το δικαίωμα συνταξιοδότησης. Αν μια χωρά αλλάζει τη νομοθεσία της την επομένη της προβολής μιας ταινίας, τότε δικαιούμαι να ελπίζω βάσιμα πως μόνο με μία χειρονομία μπορείς να αλλάξεις τον τρόπο που αντιλαμβάνεται ένα κράτος τον υπόλοιπο κόσμο.

Η ελπίδα μου είναι πως όλοι οι λαοί θα δουν την καθαρά ανθρώπινη πλευρά της Ιρακινής ιστορίας και πως θα σκεφτούν διπλά τις συνέπειες που έχει ο πόλεμος στους καθημερινούς ανθρώπους.

Έχετε κερδίσει ήδη πολλά βραβεία και προσωπικές διακρίσεις. Σκέφτεστε να στρέψετε την κάμερά σας σε άλλα σημεία του πλανήτη πια και ίσως να αλλάξετε τη θεματολογία σας;

Θέλω πρώτα απ’ όλα να βοηθήσω στη δημιουργία μίας ισχυρής κινηματογραφικής βιομηχανίας στο Ιράκ. Μόλις το καταφέρω αυτό, τότε θα σκεφτώ και θα θελήσω να εργαστώ και σε άλλα μέρη του κόσμου. Η εταιρία παραγωγής μας αυτή τη στιγμή προετοιμάζει πρότζεκτ σε πολλές διαφορετικές χώρες, όμως προσωπικά ως Ιρακινός αισθάνομαι ευθύνη να βοηθήσω την ανάπτυξη του σινεμά στην πατρίδα μου.

Έχετε ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής σας στην Ευρώπη και η εταιρία παραγωγής σας έχει επίσης την έδρα της εδώ. Πώς είναι η μετάβαση από την ασφάλεια της Δύσης στο χάος- όπως το χαρακτηρίσατε ο ίδιος- του Ιράκ;

Ο κόσμος είναι μικρό μέρος και βλέπω τον εαυτό μου ως πολίτη του κόσμου. Όταν επιστρέφω στο Ιράκ δεν είναι σαν να επιστρέφω στο χάος και στην καταστροφή. Επιστρέφω στην οικογένειά μου, στην πατρίδα μου. Αντιμετωπίζω το Ιράκ ως ένα υπέροχο μέρος, γεμάτο ελπίδα και δυνατότητες και παρότι ταξιδεύω πολύ πάντα θα είναι η γωνιά του πλανήτη που θα αποκαλώ σπίτι.

Πριν από μερικούς μήνες κερδίσατε τα βραβεία Διεθνούς Αμνηστίας και Ειρήνης στο Φεστιβάλ του Βερολίνου. Τι αντίκτυπο έχουν τέτοια βραβεία;

Βραβεία όπως αυτά που κέρδισα στο Βερολίνο βοηθούν στην αφύπνιση της κινηματογραφικής βιομηχανίας και δημιουργούν μία πλατφόρμα, ώστε η ταινία να αποσπάσει περισσότερη προσοχή και αναγνώριση. Αυτό, φυσικά, οδηγεί και σε άλλες επευφημίες. Αλλά ελπίζω πως τελικά τα ανθρώπινα στοιχεία της ιστορίας της ταινίας θα οδηγήσουν το κοινό να την υποστηρίξει και θα εξασφαλίσουν τη μακροημέρευση της και μετά τα φεστιβάλ.

Αισθανθήκατε ποτέ φόβο; Ειδικά, τα γυρίσματα του “Ahlaam” πρέπει να ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη εμπειρία…

Με απήγαγαν δύο φορές κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του “Ahlaam”. Ο φόβος που αισθάνθηκα ήταν απίστευτα έντονος και η ζωή μου κυριολεκτικά πέρασε σαν ταινία μπροστά στα μάτια μου. Αυτή η εμπειρία με έκανε να αντιληφθώ πολλά πράγματα και με άλλαξε βαθύτατα ως άνθρωπο.

Τι είναι ο κινηματογράφος για εσάς;

Ο κινηματογράφος είναι η ζωή μου.

Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό σας, όταν αναφέρεται κανείς στο Ιράκ;

Το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό μου όταν αναφέρεται κάποιος στο Ιράκ είναι “ομορφιά”. Για μένα είναι ένα από τα πιο όμορφα μέρη του κόσμου.
Αν θα έπρεπε να διαλέξω ανάμεσα σ’ ένα Όσκαρ και στη σταθερότητα στο Ιράκ… Το “Son of Babylon” έχει τα δικά του φτερά, πια. Οπότε θα προσευχόμουν για ειρήνη. Ειρήνη σε όλες τις χώρες που μαστίζονται από πόλεμο και κατοχή. Η ειρήνη είναι η μόνη λύση.

* Η συνέντευξη αναδημοσιεύεται από την εφημερίδα του 51ου ΦΚΘ «Πρώτο Πλάνο» (τεύχος 253, 10/12/2010)