Ads

Η «Χώρα Προέλευσης», η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Σύλλα Τζουμέρκα, μετά τη θερμή υποδοχή που είχε στο 67ο Φεστιβάλ Βενετίας, συναντά το ελληνικό κοινό στις αίθουσες. Ο σκηνοθέτης μίλησε στο tvxs για τη σύγκρουση των γενιών της Μεταπολίτευσης, όπως αυτή παρουσιάζεται στην ταινία, σημειώνοντας ότι αυτό που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα είναι το τελευταίο κεφάλαιο της σύγκρουσης των γενιών αυτών.

«Η «Χώρα Προέλευσης» είναι μια ταινία που μιλάει για τη σύγκρουση των γενιών μέσα στην Μεταπολίτευση. Δηλαδή, μέσα από μία ιστορία ενδοοικογενειακής υιοθεσίας, περιγράφει πως συγκρούονται οι τρεις γενιές οι οποίες έδρασαν στη Μεταπολίτευση στην Ελλάδα. Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε στην ταινία είναι η πολιτική να ερμηνεύει την οικογένεια και η οικογένεια την πολιτική», αναφέρει ο Σύλλας Τζουμέρκας.

Όσον αφορά στο ποιος από τους χαρακτήρες εκφράζει πιο έντονα αυτή τη σχέση οικογένειας και πολιτικής, ο σκηνοθέτης αναφέρει: «σε όλους τους χαρακτήρες υπάρχει ένα κομμάτι. Σίγουρα στους χαρακτήρες της νεότερης γενιάς, οι οποίοι υφίστανται και πολιτικά και οικογενειακά λάθη ή διαστρεβλώσεις του σωστού. Από εκεί και πέρα, σίγουρα ο καθηγητής του πανεπιστημίου νομίζω ότι είναι ένας χαρακτήρας ο οποίος έχει αυτό το στοιχείο πολύ έντονο».

Ads

Η εμπειρία του ίδιου με το πανεπιστήμιο ήταν απογοητευτική: «Για μένα το πανεπιστήμιο ήταν καθαρά μία πολύ απογοητευτική εμπειρία. Η δική μου τουλάχιστον γενιά, αυτή που πέρασε στο πανεπιστήμιο στα τέλη της δεκαετίας του ’90 -και το είδα να συμβαίνει γύρω μου, στους φίλους μου, τους συμφοιτητές μου- είναι ότι εκεί κατά κάποιο τρόπο οι επιθυμίες και οι προσπάθειες, η ορμή μίας γενιάς αναχαιτίστηκε όσο πιο πολύ μπορούσε. Αυτό έχει να κάνει με αναχρονισμούς, επίφαση γνώσης, με οργανωτική διάλυση, με εκτελεστική ανεπάρκεια, και γενικά με μία αντίληψη για το πανεπιστήμιο η οποία δεν είναι ζωντανή αλλά έχει τα πράγματα κατά κάποιο τρόπο στον αυτόματο. Φυσικά υπάρχουν εξαιρέσεις».

Η κατάσταση αυτή έχει συμβάλλει και στις διαδηλώσεις των τελευταίων χρόνων, σκηνές από τις οποίες υπάρχουν και στην ταινία. «Νομίζω ότι τα τελευταία τρία χρόνια, και μέσα σε αυτό περιλαμβάνεται και ο Δεκέμβρης του 2008 -που είναι ένα γεγονός με πολύ συγκεκριμένη αφορμή- αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα είναι το τελευταίο κεφάλαιο της σύγκρουσης των γενιών της Μεταπολίτευσης. Δηλαδή, η νεότερη γενιά πια συγκρούεται με την προηγούμενη, η οποία είναι η γενιά που είχε την εξουσία όλα αυτά τα χρόνια, η γενιά του 70. Για μένα, αυτό βρίσκεται κάτω από πολλά από τα γεγονότα που συμβαίνουν τον τελευταίο καιρό και από την αναταραχή. Και είναι και φυσικό. Με την έννοια ότι μιλάμε για μία γενιά η οποία καλείται να πληρώσει πράγματα τα οποία δεν επέλεξε, τις δεκαετίες ’70, ’80 και ΄90, η οποία βρέθηκε σε ένα διαλυμένο πανεπιστήμιο, η οποία όταν βγήκε στον κόσμο της εργασίας την εκμεταλλεύτηκαν και την κλέψανε όσο πιο πολύ μπορούσαν, και στη συνέχεια, όταν ήρθε η ώρα να κάνει κάτι δικό της, βρέθηκε σε μία χώρα στα όρια της χρεοκοπίας. Λογικό, είναι να υπάρχει η σύγκρουση».

Στη «Χώρα προέλευσης» παρουσιάζεται η έντονη καταπίεση μέσα στην οικογένεια. «Αυτό που προσπαθούμε να δείξουμε είναι ότι στην πραγματικότητα κανένας δεν ξέρει το σωστό, οι άνθρωποι ξεκινούν συνήθως με τις καλύτερες προθέσεις και τα κάνουνε μαντάρα και αυτό είναι κατά κάποιο τρόπο η ανθρώπινη αδυναμία. Δηλαδή, μιλάμε για το λάθος, ότι δεν ξέρεις ποιο είναι το σωστό, ποιο είναι το καλό κάθε φορά, και αυτό είναι στη φύση μας. Από εκεί και πέρα, το κακό είναι να μη μιλάμε. Νομίζω ότι υπάρχει μια ανθρωπιά και συμπόνια όταν κάτι αρθρώνεται», εξηγεί ο σκηνοθέτης.

Η διδασκαλία του εθνικού ύμνου από μία δασκάλα, την Αμαλία Μουτούση, αποτελεί τον κορμό της ταινίας. «Μας ενδιέφερε πολύ να πάρουμε τον εθνικό ύμνο και να φωτίσουμε τη δύναμη του ίδιου του ποιήματος και όχι των δύο στροφών που ξέρουμε όλοι. Αυτό το ποίημα είναι ένα πάρα πολύ σκληρό και απελπισμένο ποίημα, γραμμένο από ένα πάρα πολύ νέο άνθρωπο. Αυτό που σιγά-σιγά έγινε κέντρο και παλμός της ταινίας ήταν το φοβερό πράγμα που λέει: πόσο πολύ πρέπει κανείς να συγκρουστεί για να συναντήσει αυτό που λέμε ελευθερία. Με έναν τρόπο που είναι σχεδόν ανέφικτος. Δηλαδή, ο Σολωμός φωτίζει πάρα πολύ την απελπισία που υπάρχει και αυτό που λέει απλά είναι να συγκρουστείς με εσένα, με τον εαυτό σου, με τη χώρα σου, με την οικογένειά σου, με αυτό που πιστεύουν οι άλλοι, με την διχόνοια των άλλων, με όλη τέλος πάντων αυτή τη φρίκη που υπάρχει στους ανθρώπους πολύ συχνά, για να συναντήσεις κάτι, κι αν το συναντήσεις. Αυτό για μας είχε μεγάλη σημασία. Μας ενέπνευσε και μας οδήγησε».

Για τη «Χώρα προέλευσης» έγινε πλήθος γυρισμάτων: 135 χώροι, γυρίσματα σε πραγματικές διαδηλώσεις από το 2006 μέχρι το 2008, αλλά και στην πραγματική λιτανεία του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη, αυτοσχεδιαστικές λήψεις σε τάξη με πραγματικούς μαθητές κ.α. «Το πιο δύσκολο κομμάτι ήταν στην αρχή, μέχρι να ξεκινήσει η ταινία. Μετά οι δυσκολίες είναι εκεί και είναι για να τις αντιμετωπίσεις. Μαθαίνεις, μεγαλώνεις και είναι πάντα μία συνεργατική δουλειά. Μέσα από αυτές τις δυσκολίες έγινε και η ομάδα της ταινίας, δεθήκαμε. Δηλαδή, είναι και χαρά αυτές οι δυσκολίες».

Παίζουν: Αμαλία Μουτούση, Θάνος Σαμαράς, Ιωάννα Τσιριγκούλη, Ερρίκος Λίτσης, Γιούλα Μπούνταλη, Ιερώνυμος Καλετσάνος, Χρήστος Πασσαλής, Δέσποινα Γεωργακοπούλου, Γιώργος Βαλαής, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, Μαρία Καλλιμάνη.

σκηνοθεσία: Σύλλας Τζουμέρκας | σενάριο: Σύλλας Τζουμέρκας / Γιούλα Μπούνταλη | μουσική: Drog_A_Tek | διεύθυνση φωτογραφίας: Παντελής Μαντζανάς | μοντάζ: Πάνος Βουτσαράς | σκηνικά / κοστούμια: Μαγιού Τρικεριώτη | ήχος: Άρης Λουζιώτης, Δημήτρης Κανελλόπουλος, Πάνος Βουτσαράς, Κώστας Βαρυμποπιώτης | μακιγιάζ: Εύη Ζαφειροπούλου | παραγωγοί: Μαρία Δρανδάκη, Θάνος Αναστόπουλος