Του Πάνου Κατσαχνιά

Ο ΘΑΥΜΑΤΟΠΟΙΟΣ
Γαλλία, Κιν. Σχέδια, 2010
του Σιλβέν Σομέ
με τις φωνές των Ζαν Κλοντ Ντοντά, Εντίθ Ρανκέν, Τομ Ουρί

Μετά την επιτυχία του «Τρίο της Μπελβίλ» του 2003, έχουμε ένα ακόμη αριστούργημα που δεν πρέπει να χάσει κανείς σινεφίλ, ιδίως δε, αν είναι λάτρης του Ζακ Τατί. Αλλά και οποιοσδήποτε αναζητά την χαμένη μαγεία της σκοτεινής αίθουσας. Μια ταινία που και τα παιδιά δε θα δυσκολευτούν να “διαβάσουν”, καθώς απουσιάζουν οι διάλογοι – εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων – ενώ όλα κινούνται στο κλίμα της παντομίμας. Μιας «σιωπηλής» δηλαδή ταινίας βουτηγμένης σε γλυκόπικρα συναισθήματα. Δεν απουσιάζουν από τους χαρακτήρες οι κοινωνικές αντιθέσεις, οι ταξικές εντάσεις, η αλληλεγγύη, ο αλτρουισμός, η αγάπη.

Ο «Illusionist» είναι ένας καλλιτέχνης και διασκεδαστής της σκηνής του οποίου όμως η τέχνη πεθαίνει. Οι ροκ σταρ κλέβουν την λάμψη του κι εκείνος είναι αναγκασμένος να αποδέχεται όλο και πιο αόριστες συμφωνίες με θέατρα, καφετέριες, μπαρ και πάρκα. Ωστόσο, όταν είχε επισκεφθεί μία πάμπ σε ένα χωριό της δυτικής ακτής της Σκοτίας συνάντησε την Αλίκη, ένα αθώο κορίτσι, που θα αλλάξει τη ζωή του για πάντα. Καθώς παρουσιάζει την παράστασή του στους ενθουσιασμένους και κατάπληκτους κατοίκους του χωριού που γιορτάζουν την άφιξη του ηλεκτρισμού στο απομακρυσμένο τους νησί, η Αλίκη «μαγεύτηκε» και πείστηκε ότι τα κόλπα του ήταν πραγματική μαγεία. Τον ακολούθησε στο Εδιμβούργο και εκεί του κρατούσε το σπίτι ενώ εκείνος ήταν στη δουλειά, σε ένα μικρό συνοικιακό θέατρο.

Γοητευμένος από τον ενθουσιασμό της, την ανταμείβει με όλο και περισσότερα δώρα τα οποία «προέκυψαν» από τις ταχυδακτυλουργίες του. Δεν μπορεί να της αποκαλύψει ότι η μαγεία του δεν υπάρχει και απεγνωσμένος για να μην την απογοητεύσει, της αγοράζει αυτά τα «δώρα» με κίνδυνο να χρεοκοπήσει για τα καλά. Καθώς η Αλίκη μεγαλώνει, φτάνει η στιγμή που ερωτεύεται και φεύγει. Τότε ο «Illusionist» δεν υποχρεούται πια να υποκρίνεται ότι είναι μεγάλος μάγος, και αποδεσμευμένος από την ίδια του την πλεκτάνη ξαναρχίζοντας τη ζωή του, ως πιο σοφός πια άνδρας. Το κινούμενο σχέδιο, είναι κλασικής γραμμής, παραδοσιακό και απολύτως ρεαλιστικό, χωρίς υπερβολικά και παραμορφωτικά είδωλα. Ενσωματώνει την αριστουργηματική τεχνοτροπία του Μιγιαζάκι, («Κινούμενο Κάστρο») με ευφυέστατα, λιτά χαρακτηριστικά και συναισθηματική ταύτιση.

Ο ΟΡΜΟΣ
ΗΠΑ, Ντοκιμαντέρ, 2009
του Λούη Ψυχογιού
με τους Τζο Γκρίσχολμ, Μάντι Ρέι Κρούικσονκ, Τσαρλς Χάμπλεντον, Σάιμον Χάτσινς, Λούης Ψυχογιός

Τη δεκαετία του ’60, ο Ρίτσαρντ Ο’Μπάρι ήταν παγκοσμίως γνωστός στην εκπαίδευση των δελφινιών, δουλεύοντας στο δημοφιλές τηλεοπτικό πρόγραμμα “Flipper”. Καθημερινά ο Ο’Μπάρι ασχολείτο με τα δελφίνια και ευχαριστούσε έτσι το τηλεοπτικό του κοινό. Μια μέρα όμως, ένα τραγικό συμβάν τον οδήγησε να βάλει ο ίδιος τέλος σε αυτό που είχε δημιουργήσει.

Το “The Cove” λοιπόν, που κέρδισε και το περσινό βραβείο Όσκαρ ντοκιμαντέρ, διηγείται το πώς ο Ο’Μπάρι, ο σκηνοθέτης Λούι Ψυχογιός και μια ομάδα ακτιβιστών, κινηματογραφιστών και δυτών, ανέλαβαν την μυστική αποστολή να εισχωρήσουν σε έναν μικρό θαλάσσιο κόλπο στην Ιαπωνία, ρίχνοντας έτσι φως σε ένα σκοτεινό και θανάσιμο μυστικό. Η ανακάλυψη που έκαναν ήταν μόνο “η κορυφή του παγόβουνου”. Το φιλμ αυτό ξεσκεπάζει όχι μόνο ένα ειδεχθές “έγκλημα”, αλλά αποκαλύπτει και μια επικίνδυνη αλήθεια σχετικά με την επίδραση του ανθρώπου στον πλανήτη μας. Μια ταινία τεκμηρίωσης που εμπεριέχει ατράνταχτες αποδείξεις οπτικοακουστικού υλικού με οργανωμένο σχέδιο δράσης και ουσιαστικής καταγγελίας για την σφαγή δελφινιών στο χωριό Τάιτζι της Ιαπωνίας.

Θαλάσσια πάρκα, τουριστική ατραξιόν, πώληση κρέατος, μεγάλα συμφέροντα και πολύ χρήμα, παρουσιάζονται χωρίς λαϊκισμό και τον παραμικρό μελοδραματισμό. Δεν χρειάζεται άλλωστε. 23.000 δελφίνια θυσιάζονται στο όνομα της “αλιευτικής υπερδύναμης” της Άπω Ανατολής. Θυσία στον βωμό του χρήματος με αίμα, που ούτε η θάλασσα δεν ξεπλένει. Η ακτιβιστική δραστηριότητα της ομάδας οπλισμένη με οικολογική συνείδηση και “πολεμικό εξοπλισμό” παρουσιάζει στο κοινό ένα σοκαριστικό “μυστικό”.

ΤΑ ΤΑΞΙΔΙΑ ΤΟΥ ΓΚΙΟΥΛΙΒΕΡ
ΗΠΑ, Κωμωδία, 2010
του Ρομπ Λέτερμαν
με τους Τζακ Μπλακ, Έμιλι Μπλαντ, Τζέισον Σίγκελ, Αμάντα Πιτ

Τρίτη μεταφορά στη μεγάλη οθόνη του ομώνυμου βιβλίου του Τζόναθαν Σουίφτ, έπειτα από την προπολεμική ταινία κινουμένων σχεδίων του Ντέιβ Φλέισερ και τη βρετανική εκδοχή που σκηνοθέτησε ο Πίτερ Χάντ το 1977. Το βιβλίο γνώρισε και μία τηλεοπτική διασκευή το 1986 από το Τσαρλς Στάριτζ. Το πέρασμα του σκηνοθέτη Ρομπ Λέτερμαν από το χώρο των animations με τις δύο πρώτες ταινίες του «Καρχαριομάχος» και «Τέρατα & Εξωγήινοι» στις ταινίες με live action δεν είναι και τόσο επιτυχημένο και η δεύτερη συνεργασία του με τον ηθοποιό Τζακ Μπλακ δεν φέρνει το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Ο Γκιούλιβερ λοιπόν, είναι ένας υπεύθυνος αλληλογραφίας σε εκδοτική επιχείρηση που μετατρέπεται σε ταξιδιωτικό συγγραφέα, εξαιτίας της ντροπαλότητας που τον εμποδίζει να εκμυστηρευτεί σε μια συνάδελφο του ότι είναι ερωτευμένος μαζί της. Το πρώτο του ταξίδι στο Τρίγωνο των Βερμούδων θα τον φέρει σε ένα νησί όπου κατοικούν μικροσκοπικά πλασματάκια, οι Λιλιπούτειοι. Ενώ στην αρχή πιάνεται αιχμάλωτος από τα μικρά εργατικά ανθρωπάκια, τελικά αναγνωρίζεται ως ήρωας τους.

Ο ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΑΙ Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΗ ΓΩΝΙΑ
Βουλγαρία, Δράμα, 2008
του Στεφάν Κομαντάρεφ
με τους Μίκι Μανόλοβιτς, Κάρλο Λιούμπεκ, Χρίστο Μουταφτσίεφ, Άννα Παπαδοπούλου

Έπειτα από ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα, ο Άλεξ δεν μπορεί να θυμηθεί ούτε ποιο είναι το όνομά του. Για να μπορέσει να του επαναφέρει τη μνήμη, ο παππούς του ο Μπάι Νταν ταξιδεύει στη Γερμανία προκειμένου να οργανώσει ένα ταξίδι στο παρελθόν, ένα ταξίδι μνημών πίσω στη χώρα που γεννήθηκε και μεγάλωσε. Βουλγαρία, 1980. Σύννεφα «γεμίζουν» τα μέχρι τότε ειδυλλιακά παιδικά χρόνια του Άλεξ, ο οποίος ζει σε μια μικρή επαρχιακή πόλη. Η τοπική αστυνομία πιέζει τον πατέρα του να κατασκοπεύσει και να καταδώσει τον πεθερό του, τον Μπάι Νταν, που είναι ο βασιλιάς του ταβλιού στην περιοχή. Η οικογένεια πολύ γρήγορα αποφασίζει να μεταναστεύσει στη Δύση για να γλιτώσει από όλα αυτά. 25 χρόνια μετά ο Άλεξ βρίσκεται στο νοσοκομείο μετά από έναν βαρύ τροχαίο, στο οποίο σκοτώθηκαν και οι δυο του γονείς. Εκεί πηγαίνει να τον βρει ο παππούς του, που θέλει να τον βοηθήσει. Ενώ «ταξιδεύουν» διαμέσου του χρόνου και του τόπου, διασχίζουν τη μισή Ευρώπη παίζοντας τάβλι, το πιο απλό και συνάμα περίπλοκο από όλα τα παιχνίδια. Αυτή η καθημερινότητα βοηθά τον Άλεξ να συνειδητοποιήσει ποιος είναι, καθώς το τάβλι μπορεί να ξεκλειδώσει όλο του το παρελθόν. Ο Άλεξ βγαίνει από το νοσοκομείο, επιστρέφει στη Βουλγαρία, ανακτά τη μνήμη του, και πλέον ζει όπως πάντα ήθελε. Η ιστορία βασίστηκε στο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Ilija Trojanow, που έγινε μπεστ σέλερ στη Βουλγαρία.

ΓΟΝΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΜΦΟΡΑΣ
ΗΠΑ, Κωμωδία, 2010
του Πολ Βάις
με τους Μπεν Στίλερ, Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Τζέσικα Άλμπα, Όουεν Ουίλσον, Τέρι Πόλο, Μπάρμπρα Στρέιζαντ, Λόρα Ντερν, Χάρβεϊ Καϊτέλ

Ευχάριστη, προσεγμένη και αρκετά διασκεδαστική κωμωδία, που σέβεται το κοινό της και δεν υποτιμά τη νοημοσύνη του. Εγγύηση το αυθόρμητο και αβίαστο γέλιο που βγάζει, από τους εκ διαμέτρου αντίθετους χαρακτήρες της και ο ανάλαφρα μεστός ρυθμός της. O Γαμπρός της Συμφοράς, ο νοσοκόμος Γκρεγκ (Μπεν Στίλερ), δέκα χρόνια μετά την πρώτη τεράστια εμπορική επιτυχία, βρίσκεται για άλλη μια φορά αντιμέτωπος με τα πολυαγαπημένα του Πεθερικά της Συμφοράς κι ειδικότερα με τον πεθερό του, τον Τζακ (Ρόμπερτ Ντε Νίρο), με τον οποίο έχει, ως γνωστόν, οριακά ανεκτές σχέσεις και σε κάνουν να ανυπομονείς για τη σύγκρουση, την τελική μονομαχία, που δεν αργεί τελικά να έρθει. Δε ζητάμε πολλά από ταινίες σαν την «Οικογένεια Γαμησάκη» και ούτε θέλουμε. Απλώς, πήραμε pure, original entertainment, έστω κι αν ήταν προβλέψιμη, μιας και ακολουθεί πιστά την κλασική δομή του είδους, που δεν σχεδιάζει δηλαδή με κύριο γνώμονα την πρωτοτυπία. Άλλωστε πάνω στα “Πεθερικά” έχουν γραφτεί εκατομμύρια ανέκδοτα, γιατί να μην γελάμε και με τις ταινίες που καταπιάνονται μαζί τους;

Η ΕΠΕΙΣΟΔΙΑΚΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΤΑΜΑΡΑ ΝΤΡΟΥ
Μεγ. Βρετανία, Κωμωδία, 2010
του Στίβεν Φρίαρς
με τους Τζέμα Άρτερτον, Ντομινίκ Κούπερ, Λιούκ Έβανς

Βασισμένη στο ομώνυμο εικονογραφημένο μυθιστόρημα της Πόζυ Σίμοντς (το οποίο αρχικά είχε βασιστεί στο μυθιστόρημα του Τόμας Χάρντι «Far From the Madding Crowd»), αυτή η μοντέρνα εκδοχή της βρετανικής εξοχής, απέχει πάρα πολύ από το Γουέσεξ του Χάρντι. Η βρετανική εξοχή της Ταμάρα Ντρου, είναι γεμάτη με πομπώδεις συγγραφείς, πλούσιους ταξιδιώτες, μποέμ τύπους, ένα ξαναμμένο ροκ σταρ κι ένα πλήθος κοτόπουλων και αγελάδων- είναι ένα μέρος πολύ πιο χαρούμενο. Όταν η Ταμάρα επιστρέφει στο βουκολικό χωριό των παιδικών της χρόνων, η ζωή των ντόπιων γυρνάει ανάποδα. Η Ταμάρα – το άλλοτε ασχημόπαπο – έχει μεταμορφωθεί σε καλλονή (με τη βοήθεια της πλαστικής χειρουργικής). Ο έρωτας, οι ζήλιες, οι εξωσυζυγικές σχέσεις, και οι επαγγελματικές φιλοδοξίες συγκρούονται ανάμεσα στους κατοίκους των κοντινών αγροικιών, με την Ταμάρα στο κέντρο να πυροδοτεί όλο το παιχνίδι, χρησιμοποιώντας την αρχαιότερη μαγεία όλων: το σεξαπίλ.

ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΨΕΥΤΗΣ
Ελλάδα, Κωμωδία, 2010
του Ιεροκλή Μιχαηλίδη
με τους Ιεροκλή Μιχαηλίδη, Ζέτα Μακρυπούλια, Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο

Όταν ο Θεόφιλος Φερέκης αναλαμβάνει το Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, έρχεται αντιμέτωπος με όλες τις “χάρες” που είχε τάξει προεκλογικά στους ψηφοφόρους του. Μόλις καταλάβει ότι δεν πρόκειται να τα βγάλει εύκολα πέρα, χρειάζεται επειγόντως να προσλάβει έναν επαγγελματία ψεύτη. Την κατάσταση αναλαμβάνει ο Θεόδωρος Πάρλας, ή Ψευτοθόδωρος, που με το “ταλέντο” του και τις ψεύτικες υποσχέσεις του, ξεκινάει μια λαμπρή καριέρα ως το δεξί χέρι του Φερέκη. Το ένα ψέμα φέρνει το άλλο και σύντομα χρειάζονται πολλά περισσότερα ψέματα για να τους ξεμπλέξουν από τις ξεκαρδιστικές καταστάσεις, που αποδεικνύουν ότι το έργο του Δημήτρη Ψαθά παραμένει επίκαιρο και διαχρονικό, 50 χρόνια μετά.

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΥΡΙΕ ΛΟΡΕΝΣ
Μεγ. Βρετανία, Δράμα, 1983
του Ναγκίσα Όσιμα
με τους Ντέιβιντ Μπάουι, Τομ Κόντι, Ρουίτσι Σακαμότο, Τακέσι Κιτάνο

Ο Λοχίας Τζων Λώρενς είναι αιχμάλωτος των Ιαπώνων, το 1942. Αποτελεί αίνιγμα ανάμεσα στους συγκρατούμενους του καθώς είναι ο μόνος που μπορεί να έχει ένα είδος επικοινωνίας με τους Ιάπωνες δεσμώτες του και μοιάζει νʼ αντιλαμβάνεται την κουλτούρα τους. Οι Ιάπωνες το γνωρίζουν και τον προκαλούν φέρνοντάς τον αντιμέτωπο με το σύστημα αξιών τους. Οι συνθήκες δυσκολεύουν όταν φέρνουν αιχμάλωτο τον σκληρό, υπερήφανο και θαρραλέο Λοχαγό Ζακ Σελιέ. Ο Λώρενς ξέρει πως οι φύλακες θα προσπαθήσουν να σπάσουν το ηθικό του Σελιέ και θα κάνουν τα πάντα γιʼ αυτό. Αυτό που θʼ ακολουθήσει δεν είναι απλά μια μάχη για επιβίωση είναι κάτι πολύ περισσότερο, είναι η μάχη μεταξύ δύο κοσμοθεωριών.

ΕΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΓΙΑ ΔΥΟ ΚΟΥΝΟΥΠΑΚΙΑ
Δανία, Κιν. Σχέδια, 2007
του Γιάννικ Χάστρουπ

Κι όμως τα κουνούπια δεν είναι πάντα επιβλαβή έντομα. Μπορούν και συνθέτουν ιστορίες γεμάτες χρώματα και μουσική, περιπέτεια και δράση χωρίς ίχνος από πιστολίδι. Το παραμύθι μας βρίθει από χιούμορ, αναρχία και ευρηματικότητα. Η Ντάγκμαρ, η αλλιώς «το κουνούπι που χορεύει», είναι τρελά ερωτευμένη με τον Έγκον. Αλλά ο Έγκον δεν δίνει σημασία, γιατί ασχολείται με το ποδήλατό του και θέλει να δει τον κόσμο. Όταν η κακιά βασίλισσα των κόκκινων μυρμηγκιών Τυρανέλα και οι στρατιώτες της σκοτώνουν την βασίλισσα των μαύρων μυρμηγκιών και καταλαμβάνουν τα εδάφη τους, οι ήρωες μας παρασύρονται σε μία συναρπαστική περιπέτεια στο δάσος, που βάζει τη φιλία τους σε δοκιμασία και τους αναγκάζει να επιστρατεύσουν όλα τους τα ταλέντα.