Ads

Στις 25 Μαΐου 1892 ήρθε στη ζωή ο Josip Broz Tito, μια αμφιλεγόμενη πολιτική προσωπικότητα που ωστόσο κατάφερε για περισσότερα από 35 χρόνια να διατηρήσει τη συνοχή της Γιουγκοσλαβίας.

Μία από τις μεγαλύτερες φυσιογνωμίες του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος, μαζί με τον Νάσερ και τον Παντίτ Νεχρού προώθησε την ιδέα του Κινήματος των Αδεσμεύτων. Ο Τίτο διατήρησε τη θέση του γενικού γραμματέα της Συμμαχία των Κομουνιστών της Γιουγκοσλαβίας από το 1939 έως το 1980, ενώ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αναδείχθηκε σε ηγέτης της κομουνιστικής αντίστασης. Τον Ιανουάριο του 1942 δημιουργήθηκε ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός της Γιουγκοσλαβίας και στο τέλος του ίδιου χρόνου, το Μπίχατς στην Ερζεγοβίνη, έγινε η πρωτεύουσα της ελεγχόμενης από τον κομμουνιστικό κόμμα περιοχής που κάλυπτε το ένα πέμπτο της προπολεμικής Γιουγκοσλαβίας.

Το 1943 ανέλαβε πρόεδρος της προσωρινής κυβέρνησης των ανταρτών και όταν ο Σοβιετικός στρατός απελευθέρωσε την Γιουγκοσλαβία, το Αντιφασιστικό Συμβούλιο Εθνικής Απελευθέρωσης σχημάτισε προσωρινή κυβέρνηση με πρόεδρο τον Τίτο. Το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου ο Τίτο ανακήρυξε τη Γιουγκοσλαβία «Λαϊκή Ομοσπονδιακή Δημοκρατία». Το 1948 ο Τίτο ήρθε σε ρήξη με τον Στάλιν και στα τέλη Ιουνίου του ίδιου έτους η Κομινφόρμ, έδιωξε τη Γιουγκοσλαβία από μέλος της, κατηγορώντας τη γιουγκοσλαβική ηγεσία για απόκλιση από τις αρχές του Μαρξισμού-Λενινισμού, και ως αποτέλεσμα της κίνησης αυτή όλες οι χώρες του ανατολικού μπλοκ διέκοψαν τις σχέσεις τους με το ΚΚΓ. Ετσι ο Τίτο αναδείχτηκε ο πρώτος ως τότε κομμουνιστής ηγέτης που αψήφησε τον Στάλιν και κατόρθωσε να επιζήσει πολιτικά αλλά και φυσικά.

Ο Τίτο υιοθέτησε πολιτική ίσων αποστάσεων και από το σοβιετικό στρατόπεδο αλλά και από το αντισοβιετικό της Δύσης, κάτι που του επέτρεψε, από τη δεκαετία του 1950, να αναδειχθεί ουσιαστικά ηγέτης του κινήματος των αδέσμευτων κρατών, συνεργαζόμενος με τους ηγέτες άλλων χωρών που δεν επιθυμούσαν να ευθυγραμμιστούν πλήρως με καμία από τις δύο παρατάξεις, όπως ο Αιγύπτιος Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ και ο Ινδός Γιαβαχαρλάλ Νεχρού. Το πρώτο συνέδριο των αδέσμευτων κρατών έγινε στο Βελιγράδι το 1961.

Το 1963 με το Σύνταγμα που καθιερώθηκε στη χώρα, ο Τίτο ανακηρύχθηκε ισόβιος πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας, έως το θάνατό του στις 4 Μαΐου 1980, σε ηλικία 88 ετών. Παρά το γεγονός ότι ο Ψυχρός Πόλεμος εξακολουθούσε να μαίνεται, η κηδεία του, τέσσερις ημέρες αργότερα, υπήρξε η εντυπωσιακότερη τελετή στην ιστορία της Γιουγκοσλαβίας με το παρόν να δίνουν τρεις βασιλείς, ο πρόεδρος της ΕΣΣΔ, 30 άλλοι αρχηγοί κρατών και 16 πρωθυπουργοί.

Στο Βελιγράδι, στο μνημειακό κέντρο «25η Μαΐου», όπου βρίσκεται ο τάφος του Τίτο, στην πρόσφατη επέτειο θανάτου του ηγέτη της Γιουγκοσλαβίας συνέρρευσαν για ακόμα μια χρονιά πλήθος πολιτών αλλά και αντιπροσωπείες από ολόκληρη την πρώην Γιουγκοσλαβία για να αποτίσουν φόρο τιμής. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που δόθηκαν πρόσφατα στη δημοσιότητα, από το 1980 μέχρι σήμερα το μνημείο επισκέφτηκαν είκοσι εκατομμύρια άνθρωποι, όσος περίπου ήταν και ο πληθυσμός της Γιουγκοσλαβίας του Τίτο.