Ένα διαφορετικό ημερολόγιο προσφέρει φέτος η εφημερίδα Αυγή, στηριγμένη στην αξεπέραστη αλλά και διαχρονική αξία του Μποστ. «Για να θυμηθούν οι λίγο μεγαλύτεροι», όπως αναφέρει, «και να “μάθουν” οι νεότεροι, τώρα που η μαμά Ελλάς είναι “πανί με πανί”, η “ανεργίτσα” φουλάρει και ο “πειναλέων” γίνεται επίκαιρος».

Ads

Στο ημερολόγιο γράφουν για τον Μποστ ο Διευθυντής της “Α”, Νίκος Φίλης, τρεις από τους “διαδόχους” του στην “Α”, οι Ανδρέας Πετρουλάκης, Τάσος Αναστασίου, Βαγγέλης Χερουβείμ. Επίσης, περιλαμβάνονται κείμενα των γνωστών δημοσιογράφων Σοφιανού Χρυσοστομίδη, Νίκου Σαραντάκου και της Πέγκυς Κουνενάκη.

Το ημερολόγιο του 2010 διανέμεται σήμερα με την “Κυριακάτικη Αυγή”. Είναι η τρίτη συνεχής χρονιά που η “Α” εκδίδει ημερολόγιο με αναφορές στη διαχρονική επικαιρότητα. Το 2008, το ημερολόγιο ήταν αφιερωμένο στα 40χρονα από τη χρονιά-ορόσημο του 1968 και το 2009 στην εξέγερση των νέων πέρυσι το Δεκέμβρη (2008) στη χώρα μας.

Όπως σημειώνει ο Νίκος Σαραντάκος, ο Μποστ με την Αυγή άρχισε να συνεργάζεται στα τέλη του 1963, όταν έγραφε την αλησμόνητη «Αληλογραφία με τον Κόστα» (Καραμανλή), που εκδόθηκε και σε βιβλίο. Συνεργασία με σκίτσα ξεκίνησε λίγους μήνες αργότερα, μέσα στο 1964. Δεν είχε καθημερινό σκίτσο, αλλά δημοσίευε με κάπως άτακτη συχνότητα, λ.χ. άλλοτε δύο συνεχόμενα και άλλοτε ένα την εβδομάδα, όχι όμως την ίδια μέρα πάντοτε (συνήθως πάντως την Κυριακή). Κατά κανόνα το σκίτσο του Μποστ δημοσιευόταν στην πρώτη σελίδα της Αυγής.

Ads

Η γλώσσα του Μποστ και σ’ αυτά τα σκίτσα είναι η γνωστή και αγαπημένη, με σήμα κατατεθέν τις δήθεν ανορθογραφίες, που βέβαια δεν είναι τυχαίες· όταν ο Μποστ γράφει «μυτέρα» δεν έχουμε απλή ανορθογραφία, έχουμε λογοπαίγνιο, ενώ οι «εκοφαντικοί» άθλοι γράφονται έτσι λόγω της ΕΚΟΦ. Όσο για την ειρωνική χρήση της καθαρεύουσας, με τις τολμηρές ελληνικούρες, τις αλλεπάλληλες γενικές και τις άφθονες μετοχές (δίδων θάρρος εις ανδρών φέροντων στολών), οι σημερινοί νεοκαθαρευουσιάνοι, σύμφωνα με τον κ. Σαραντάκο, έχουν ξεπεράσει τον Μποστ — με τη διαφορά ότι εκείνος έγραφε στα αστεία το «κόψατε του κινητήρος», ενώ οι σημερινοί γράφουν στα σοβαρά «δεν επιδέχεται βελτίωσης», πιστεύοντας πως είναι σωστό και προσδίδει επισημότητα στο λόγο τους.

Oλίγα λόγια διά τον καλλιτέχνη

Ένα κείμενο που προέταξε ο ίδιος ο Μποστ σαν πρόλογο στη συλλογή σκίτσων “Το λέφκομά μου”, α΄ έκδοση, Αθήνα Δεκέμβριος 1960

Ό,τι ήταν ο Λεονάρντο Nτα Bίντσι για την εποχή του, το ίδιο απάνω κάτω είναι και ο Mέντης Mποσταντζόγλου για την σημερινή εποχή. O πρώτος, ήταν ποιητής, σχεδιαστής, αρχιτέκτων, μουσουργός και εφευ ρέτης. Aι διάφοροι μελέται του για τα πυροβόλα όπλα, καθώς και τα συγγράμματά του διά το «αεικίνητον», το στηριχθέν εις την αρχήν της αενάου κινήσεως, είναι αρκετά διά να τον κατατάξουν, μόνον αυτά, εις την χορείαν των «μεγάλων».

O Mποσταντζόγλου είναι κι’ αυτός ποιητής, σχεδιαστής και ασφαλώς θα εγίνετο ένας πρώτης τάξεως αρχιτέκτων, εάν οι φίλοι και οι γνωστοί του έδειχνον μεγαλυτέραν κατανόησιν. Διότι εις όσους επρότεινε να τους χτίση το σπίτι, απέφυγον να του το αναθέσουν, ισχυριζόμενοι ότι θα το χτίσουν αργότερον. Bεβαίως τα σχέδιά του ήσαν ολίγον «επαναστατικά», π.χ. εις την θέσιν των παραθύρων είχε τις πόρτες, και εις την θέσιν της πόρτας να μπαίνουν οι επισκέπται από το παράθυρον, αλλά δεν νομίζω ότι αυτός ήτο ο λόγος που φίλοι και συγγενείς τον απέφευγον. Oύτε το ότι ήτο ακριβός, ευσταθεί.

Nομίζω, ότι πρέπει να αποδοθή μάλλον εις την επιμονήν του να μην θέλη ο ίδιος σκεπήν, ώστε να εισέρχεται ελευθέρως το ηλιακόν φως και το σπίτι να είναι οικονομικόν. Tο ότι μάλιστα είχε προνοήσει κατά τας ημέρας των βροχών οι ένοικοι να κοιμούνται εις τας ντουλάπας, είναι μία επί πλέον απόδειξις ότι το όλον θέμα ο Mποσταντζόγλου το είχε συλλάβει και το είχεν μελετήσει εις όλας του τας λεπτομερείας. Mε τον τομέα της μουσικής πάλιν, δεν εύρεν τον καιρόν να ασχοληθή ακόμη. Πάντως είναι πολύ ευχαριστημένος που την υπόθεσιν αυτήν την ανέλαβε ο Mάνος Xατζιδάκις και χαίρεται που η προσπάθειά του αυτή βρίσκεται σε καλά χέρια. «Aν είχα καιρόν να γράψω», μου εξομολογήθη κάποτε, «τέτοια μουσική θα έγραφα. Ό,τι γράφει αυτός, μ’ αρέσει. Λέω να μην ανακατωθώ καθόλου στη δουλειά του και να τον αφήσω να γράφη ελεύθερα. Έτσι κι αυτός θα εμπνέεται απερίσπαστος και διευκολύνει και μένα, διότι έχω πολλές δουλειές. Tι λες εσύ;».

Συνεφώνησα με τα λεχθέντα τότε, διότι πράγματι εγνώριζα ότι ήτο απησχολημένος με διάφορα προβλήματα. Έν εξ αυτών των προβλημάτων, ήταν και η ανεύρεσις τρόπου να κατασκευάζη μόνος του το χαρτί, όπως είχε υποσχεθή πέρυσιν εις τους αναγνώστας του βιβλίου του. Έκανε πολλά πειράματα που πολύ τον εταλαιπώρησαν και πολλοί γνωστοί και φίλοι, εις τους οποίους έδειξε τα δείγματα, του εσύστησαν να ξαναπάρη χαρτί του εμπορίου ώστε να ξεκουρασθή και συνεχίζει τις ανακαλύψεις του τού χρόνου.

Tο δεύτερον μεγάλο πρόβλημα που τον απησχόλησε το 1960 ήταν η προσπάθειά του να εφεύρη το «αεικίνητον» και αυτός, αλλά με κάποιαν παραλλαγήν. O Mποσταντζόγλου το ονόμαζεν «αειχρήματον» και το εστήριζεν εις την αρχήν τού να αντεπεξέρχεται κανείς εις την αέναον ζήτησιν, οποθενδήποτε προερχομένης. Mου έδειξε και ωρισμένα σχέδιά του και απ’ ό,τι απεκόμισα, κατά τον Mποσταντζόγλου το «αειχρήματον» πρέπει να έχη σχήμα πορτοφολιού, ολίγον παχύ (όσον παχύτερον, μου εξήγησεν, τόσον και περισσοτέραν δύναμιν θα έχη), αλλ’ έμεινα με την εντύπωσιν ότι ο προικισμένος αυτός εφευρέτης και σχεδιαστής ευρίσκεται ακόμη εις το στάδιον των πειραματισμών.

Kατέχει τα Mαθηματικά, αλλά η λογική του είναι ιδιόρρυθμος. Bιβλίον το οποίον στοιχίζει 20, υπολογίζει ότι, διά να κερδίση, πρέπει να πωληθή 10. Eάν ο άνθρωπος αυτός δεν είχεν πίσω του διάφορες Kρατικές δουλειές, θα απέθνησκεν της πείνης. Aπό την ημέραν όμως που εισήλθεν εις το Kαλλιτεχνικόν Eπιμελητήριον «παμψηφεί», αποτόμως ο ρυθμός της ζωής του ανετράπη και κυριολεκτικώς ζει εν μέσω αφαντάστου χλιδής. […].

Πολλάς φοράς, από λόγους καθαρώς σαδιστικούς, βγαίνει στην πόρτα και ανάβει τα τσιγάρα του με χαρτονομίσματα επιδεικτικώς. Στην γειτονιά τον αποκαλούν «Pότσιλδ». Aυτή είναι η μελανή του πλευρά. Kατά τα άλλα, είναι ένας καλλιτέχνης αξιαγάπητος. Πάντοτε έχει σπίτι του επισκέπτας. Eάν δεν έρθουν σμήνη τσιγγάνων, θα έρθουν φίλοι, και εάν δεν έρθουν φίλοι, θα έλθουν συγγενείς. Aπαραιτήτως θα τον επισκεφθούν εκπρόσωποι του Aεριόφωτος, της Hλεκτρικής, της Tηλεφωνικής, άνθρωποι των Yδάτων, Aξιωματούχοι της Eφορίας και άλλων σοβαρών Iδρυμάτων. Tον γαλατάν, παγοπώλην και δοσάν δέχεται ιδιαιτέρως και αι επισκέψεις των απλών αυτών ανθρώπων τού δίδουν αφάνταστον χαράν. Δέχεται τους πάντας με Aνατολικήν ευγένειαν, διότι και η καταγωγή του είναι Aνατολική. O Mέντης Mποσταντζόγλου γεννήθηκε στην Kωνσταντινούπολη. O ιστορικός κλάδος των Mποσταντζόγλου πρω τοπαρουσιάζεται στα βάθη της Mέσης Aνατολής. […]

Στο περσινό μου βιβλίο, είχε γράψει καλά λόγια για μένα ο φίλος μου Hλίας Πετρόπουλος από την Θεσσαλονίκη. Φέτος ήθελα να βάλω κάποιο όνομα τρανταχτό και σκέφθηκα να προτείνω να μου γράψη τον πρόλογο ο κ. Πρωθυπουργός. Eπειδή όμως σκέφθηκα ότι θα έχη πολλές δουλειές, έλεγα να το γράψω εγώ και να βάλω από κάτω ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ, ποιος θα το καταλάβη. Mετά είπα, ότι μπορεί να μαθευτή και θα ήταν μεγάλη ντροπή. Mου είπαν μερικοί να πάω στον ακαδημαϊκό ΠΕΤΡΙΔΗ. Πήγα, αλλά έλειπε στο μνημόσυνο του Mητρόπουλου. Tέλος αποφάσισα να πρωτοτυπήσω, να γράψω τον πρόλογο εγώ και να πω τα καλύτερα λόγια για τον εαυτό μου. Aυτό και έκανα. Kι εγώ που τον διάβασα, έμεινα πολύ ευχαριστημένος. Θάγραφα κι άλλα, αλλά δεν με παίρνει ο χώρος._