Ρόλο στην εκδήλωση συρράξεων μπορούν να παίξουν οι αλλαγές στο κλίμα. Αυτό πιστεύουν και ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης, οι οποίοι σύμφωνα με την επιθεώρηση Nature, υποστηρίζουν ότι για πρώτη φορά κατάφεραν να τεκμηριώσουν αυτή την άποψη.

Ads

Τρανό παράδειγμα αποτελεί η Γαλλική Επανάσταση που κατά ένα μέρος αποδίδεται στα καιρικά φαινόμενα του Ελ Νίνιο, τα οποία ακολούθησαν φτωχιές σοδειές σιτηρών που δεν μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες του πληθυσμού. Η έντονη λαϊκή δυσαρέσκεια που ακολούθησε έφερε την κοινωνική έκρηξη.

Ειδικοί του αμερικανικού Πενταγώνου εκφράζουν την τελευταία διετία την πεποίθηση ότι η κλιματική αλλαγή συνιστά απειλή για την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών. Μόλις τον περασμένο μήνα, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών συνεδρίασε με θέμα τις συρράξεις που συνδέονται με τις καιρικές συνθήκες, για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής «θα μπορούσαν, μακροπρόθεσμα, να επιτείνουν συγκεκριμένες υπάρχουσες απειλές για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια».

«Αυτό που καταδεικνύει χωρίς να αφήνει περιθώρια αμφιβολίας, είναι ότι ακόμη και σε αυτό το σύγχρονο κόσμο, οι κλιματικές εναλλαγές έχουν επίπτωση στη ροπή των ανθρώπων προς τον πόλεμο» υποστηρίζει ο Μάικλ Κέιν, ένας εκ των ερευνητών του Κολούμπια «Είναι δύσκολο να αμφισβητήσει κανείς την πρόβλεψη ότι αυτή η τάση θα συνεχιστεί σε έναν κόσμο που διαταράσσεται από την υπερθέρμανση».

Οι επιρροή του Ελ Νίνιο

Ο βασικότερος παράγοντας που καθορίζει το κλίμα σε ετήσια βάση είναι ο Ελ Νίνιο Νότια Ταλάντωση (ENSO), όπως ονομάζεται επίσημα. Εκδηλώνεται κάθε δύο με επτά χρόνια και διαρκεί από εννέα μήνες έως δύο χρόνια και συχνά καταφέρει μεγάλο πλήγμα στη γεωργία και στην αλιεία. Μπορεί να προκάλεσε τεράστιες καιρικές μεταβολές φέρνοντας καύσωνες ή ξηρούς ανέμους ενώ σε περίπτωση που αντιστραφεί (φάση Λα Νίνια) φέρνει σφοδρές βροχοπτώσεις στις περιοχές αυτές.

Οι ερευνητές μελέτησαν τους κύκλους ENSO της περιόδου 1950-2004 και συνδύασαν τα δεδομένα με εμφύλιες συρράξεις που οδήγησαν στο θάνατο τουλάχιστον 25 ανθρώπων το εκάστοτε έτος. Είδαν ότι στις 90 χώρες που επηρεάζονται από τον Ελ Νίνιο, ο κίνδυνος αναταραχής ήταν διπλάσιος σε σχέση με αυτές, όπου δεν παρατηρούνται σημαντικές αλλαγές. Ακόμη κι όταν οι επιστήμονες έβγαλαν από την εξίσωση τις αφρικανικές συρράξεις, η σχέση μεταξύ κλίματος και εντάσεων παρέμεινε αξιοσημείωτη.

Συνολικά, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης τους, το Ελ Νίνιο ενδέχεται να σχετίζεται με το 21% των εμφυλίων παγκοσμίως, καταστρέφοντας σοδειές, συμβάλλοντας στην εξάπλωση επιδημιών, προκαλώντας λιμούς, τροφοδοτώντας την ανεργία και την αδικία. Άλλοι πιθανοί παράγοντες, κατά τους ερευνητές, είναι η αύξηση του πληθυσμού μιας χώρας ή το κατά πόσο μια κυβέρνηση μπορεί να διαχειριστεί καιρικά φαινόμενα που σχετίζονται με το Ελ Νίνο.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί, σύμφωνα με τους επιστήμονες η επισιτηστική κρίση στο Κέρας της Αφρικής. «Πριν από δύο χρόνια οι ειδικοί προέβλεψαν το φετινό λιμό στη Σομαλία, όμως η διεθνής κοινότητα και οι δωρήτριες χώρες δεν έλαβαν σοβαρά υπόψη τις προβλέψεις» υποστηρίζει ο επικεφαλής της ομάδας Σόλομον Χσιανγκ.