Οπως οι καπετάνιοι στις φουρτούνες, έτσι και οι μεγάλοι πολιτικοί στις δύσκολες ώρες φαίνονται. Μέρος μιας γενιάς μικρών στο μέγεθος Ευρωπαίων ηγετών, η κυρία Μέρκελ θέρισε στις χθεσινές εκλογές στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία ότι είχε σπείρει τους προηγούμενες τέσσερεις μήνες, στην διάρκεια της ελληνικής κρίσης: τα κόμματα που υποστηρίζουν την γερμανίδα καγκελάριο έχασαν την πλειοψηφία στην πολιτεία των 13,5 εκατ ψηφοφόρων που το οικονομικό της μέγεθος είναι όσο περίπου της Πολωνίας και της Τσεχίας μαζί. Και συγχρόνως, σε ομοσπονδιακό επίπεδο, την πλειοψηφία και στην Ανω Βουλή. Η κυρία Μέρκελ βρίσκεται μπροστά σε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση, μόλις μερικούς μήνες μετά την επανεκλογή της.

Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι το ελληνικό πρόβλημα έπαιξε καταλυτικό ρόλο: «oι ανησυχίες για τη σταθερότητα του ευρώ και η κατάσταση στην Ελλάδα είναι δύο από τους λόγους για τους οποίους χάσαμε», δήλωσε ο Χ. Γκρόχε, διευθυντής των Χριστιανοδημοκρατών. Η καγκελάριος ήξερε πολύ καλά ότι, πέρα από τις ελληνικές παγαποντιές, έχει και η Γερμανία βασικές ευθύνες για τα προβλήματα που παρουσιάζονται στις ασθενέστερες οικονομίες της ευρωζώνης. Παρ όλα αυτά προτίμησε να ξαμολύσει την Bild, το Focus και τις άλλες φυλλάδες εναντίον των Ελλήνων απατεώνων, αρνούμενη κάθε έννοια αλληλεγγύης και δίνοντας μαθήματα εθνικού εγωισμού. Στο πίσω μέρος του μυαλού της μάλιστα είχε, όπως άλλωστε και ολόκληρη η συντηρητική πλειοψηφία της Ευρώπης, ότι το πάθημα και τα σκληρά μέτρα στην Ελλάδα θα φόβιζαν τους Ευρωπαίους πολίτες ώστε να αποδεχθούν την περικοπή κοινωνικών δαπανών σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Η κυρία Μέρκελ δεν είχε την στοιχειώδη διορατικότητα να δει αυτό που φαινόταν από παντού: ότι η Ελλάδα είναι το υπόγειο διαμέρισμα που μπορεί να έχει πάρει φωτιά από απροσεξία των άμυαλων γυφτο-ενοίκων του, αλλά βρίσκεται μέσα σε μια πολυκατοικία. Η ίδια μυωπική συμπεριφορά συνεχίσθηκε ακόμη και όταν η κρίση άρχισε να εξαπλώνεται στην Ευρώπη και χρειάστηκε ένα τηλεφώνημα από τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα για να συμφωνήσει στο περίφημο πακέτο διάσωσης. Ήταν όμως πολύ αργά: η κυρία Μέρκελ βασάνισε την Ελλάδα με το μαρτύριο της σταγόνας, έγραφε η ηλεκτρονική έκδοση της βρετανικής Guardian την Παρασκευή, «με την απαίτηση για τέσσερα διαφορετικά πακέτα λιτότητας… και παρά τις προοδευτικές φωνές στη χώρα της που την καλούσαν να δράσει έγκαιρα. Δεν έχει καμία αξία να εξαγγέλλεις ότι σπεύδεις προς διάσωση της Ελλάδας όταν ξόδεψες τους τελευταίους τέσσερις μήνες εξηγώντας γιατί δε θα βοηθήσεις».

Το αποτέλεσμα στις χθεσινές εκλογές ήταν αναμενόμενο, καθώς ο κυβερνών συνασπισμός ήταν εκτεθειμένος από δύο πλευρές: οι αφιονισμένοι Γερμανοί ψηφοφόροι την καταψήφισαν επειδή τελικά έδωσε βοήθεια στην Ελλάδα και οι πιο σκεπτόμενοι συντάχθηκαν με την αντιπολίτευση, που κατηγορούσε την κυρία Μέρκελ για αργοπορία και έλλειψη αποφασιστικότητας.

Το κουτί της Πανδώρας;

Απομένει να δούμε τις επιπτώσεις που θα έχουν τα ελληνικά προβλήματα και τα γερμανικά καμώματα στις ραγδαίες εξελίξεις που σημειώνονται όχι μόνο στην Γηραιά Ηπειρο αλλά και σε όλο τον κόσμο. Το τελευταίο τεύχος του περιοδικού Economist ήταν μια ολοσέλιδη φωτογραφία από τα επεισόδια της Τετάρτης με τίτλο «Σύντομα κοντά σας;». «Ο φόβος που ξεκίνησε στην Αθήνα, διέσχισε την Ευρώπη και τελικά χτύπησε το Χρηματιστήριο στις ΗΠΑ επιρεάζει τώρα την παγκόσμια οικονομία», έγραφαν οι κυριακάτικοι New York Times», «από την ικανότητα των ασιατικών επιχειρήσεων να συγκεντρώσουν κεφάλαια μέχρι την εικόνα των funds όπου οι Αμερικανοί καταθέτουν τα μετρητά τους… Οι εικόνες από τις διαδηλώσεις στην Αθήνα ενίσχυσαν την νευρικότητα, με αποτέλεσμα ο δείκτης στο Χρηματιστήριο να πέσει προσωρινά 1000 μονάδες», πρόσθετε το άρθρο που αναρωτιόταν αν οι επιπτώσεις από το ελληνικό χρέος θα ανακόψουν την διαφαινόμενη ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας.

Στην Ευρώπη τα πράγματα είναι ακόμη πιο δύσκολα, καθώς τις προηγούμενες μέρες η Πορτογαλία άρχισε να φιγουράρει μέσα στην πρώτη παγκόσμια πεντάδα των χωρών υποψήφιων για χρεωκοπία (η Ελλάδα κατέχει συχνά την πρώτη θέση τον τελευταίο καιρό). Ο νέος ευρωπαικός μηχανισμός στήριξης που συζητιόταν μέχρι αργά χθες το βράδυ στην έκτακτη σύσκεψη των υπουργών ΟΙκονομικών, προβλέπει ποσά δανειοδότησης εκατοντάδων δισεκατομυρίων ευρώ στις χώρες της ευρωζώνης που παρουσιάσουν πρόβλημα με το εξωτερικό τους χρέος. Απομένει να δούμε αν οι περίφημες αγορές θα ηρεμήσουν από σήμερα ή αν το κουτί της Πανδώρας έχει ανοίξει για τα καλά.

https://twitter.com/stelioskoul