Πιο κοντά από ποτέ μοιάζει να είναι η Πορτογαλία σε μία προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, καθώς ο συνδυασμός απαγορευτικού κόστους δανεισμού και της οικονομικής ύφεσης, λόγω των μέτρων λιτότητας που προωθεί η κυβέρνηση για τη μείωση του ελλείμματος, καθιστούν σχεδόν αναπόφευκτη αυτή την εξέλιξη. Την ίδια στιγμή η ΕΚΤ δίνει μάχη για να αποφύγει η Πορτογαλία το «spread πτώχευσης», ενώ ο πρόεδρός της Ζαν Κλοντ Τρισέ τονίζει πως η Πορτογαλία πρέπει «να σεβαστεί όλες τις δεσμεύσεις της» για τη μείωση του ελλείμματος και του δημόσιου χρέους της..

Ads

Όπως σημειώνει, ο Πάνος Παναγιώτου, χρηματιστηριακός τεχνικός αναλυτής διευθυντής GSTA/EKTA, στο xrimanews.gr, η Πορτογαλία εδώ και αρκετό καιρό ακροβατεί, στο πολύ λεπτό σκοινί των υψηλών spread, με δίχτυ προστασίας την προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να συγκρατήσει τα επιτόκια δανεισμού της χώρας κάτω από αυτά που οδήγησαν Ελλάδα και Ιρλανδία στην κατάρρευση.

Ο τεχνικός αναλυτής τονίζει ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σκοπεύει στην συγκράτηση των spread όχι τόσο για να βοηθήσει την Πορτογαλία να παραμείνει στις αγορές κεφαλαίων και να αποφύγει την προσφυγή της στο μηχανισμό στήριξης, κάτι που εξάλλου η ΕΚΤ θεωρεί απαραίτητο, όσο για να προστατέψει τις τράπεζες που κατέχουν πορτογαλικά ομόλογα και τον ευρύτερο ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο.

Ωστόσο, όπως σημειώνει, η παραμονή της Πορτογαλίας στις αγορές κεφαλαίων είναι δώρο – άδωρο αφού με το επιτόκιο δανεισμού άνω του 7% η «πόρτα» των αγορών για μακροπρόθεσμο δανεισμό είναι, ουσιαστικά, από καιρό κλειστή ενώ οι ευρωπαϊκές τράπεζες που κατέχουν πορτογαλικά κρατικά ομόλογα αντέχουν να συνεχίζουν να τα χρησιμοποιούν ως εγγύηση για την άντληση δανείων μόνο όσο το spread τους με τα γερμανικά δεν ξεπερνά το όριο που τα μετατρέπει σε «spread πτώχευσης».

Σύμφωνα με τον Πάνο Παναγιώτου, κατά τη διάρκεια του Ιανουαρίου, η ΕΚΤ πέτυχε σε συνεργασία με τις Κεντρικές Τράπεζες της Πορτογαλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Ιρλανδίας και της Ελλάδας αλλά και με τη βοήθεια της Κίνας και της Ιαπωνίας, «να υλοποιήσει ένα σχέδιο χρηματοπιστωτικής παρέμβασης στην αγορά ομολόγων και να αποτρέψει την επιδείνωση της ευρωπαϊκής κρίσης, βοηθώντας μάλιστα στη μερική αποκλιμάκωση των spread τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ισπανία και την Πορτογαλία».

Όμως τον Φεβρουάριο τα spread πήραν πάλι τον «ανήφορο» και την Παρασκευή 18/02 το spread των πορτογαλικών ομολόγων έναντι των γερμανικών ανήλθε στο υψηλότερο επίπεδο από το 1999, στο 4,38%. Η ΕΚΤ παρενέβη και αγόρασε πορτογαλικά ομόλογα στη δευτερογενή αγορά, ώστε το spread να μην ξεπεράσει το 4,5%, ποσοστό, που σύμφωνα με τον Πάνο Παναγιώτου, είναι το όριο που αν ξεπεραστεί οι τράπεζες που κατέχουν πορτογαλικά ομόλογα δε θα μπορούν να τα χρησιμοποιούν ως εγγύηση για την άντληση δανείων παρά μόνο αν δεχτούν να καταβάλλουν μεγαλύτερο ποσό ως εγγύηση, χάνοντας πιθανόν ένα επιπλέον 15% επί της ήδη μειωμένης αξίας των ομολόγων.

Επιπλέον, σημειώνει ότι αν το το spread φτάσει το 4,50% τότε μετατρέπεται αυτόματα σε «spread πτώχευσης» γιατί τα ασφάλιστρα των πορτογαλικών ομολόγων θα απογειωθούν οδηγώντας σε υποχρεωτική περαιτέρω πώληση πορτογαλικών ομολόγων ακόμη και από διεθνείς επενδυτές. Σαν μία αλυσιδωτή αντίδραση, η εξέλιξη αυτή θα οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση το spread και σε νέα αύξηση του ύψους των εγγυήσεων που θα πρέπει να καταβάλουν οι τράπεζες προκειμένου να τα χρησιμοποιήσουν, ένα σενάριο που βίωσε και η Ιρλανδία βλέποντας τα επιτόκια δανεισμού να εκτοξεύονται πάνω από το 9%.

«Το επιτόκιο των 10ετών ομολόγων της Πορτογαλίας παραμένει εδώ και δύο εβδομάδες πάνω από το 7% ενώ το επιτόκιο των 5εατών πορτογαλικών ομολόγων την Παρασκευή κατέγραψε νέο ανοδικό ρεκόρ από το 1999 στο 7,133%. Το πιθανότερο είναι πως η ΕΚΤ θα συνεχίσει να παρεμβαίνει αποτρέποντας το spread από το να φτάσει στο 4,50% κάτι που ίσως καταφέρει να πετύχει», καταλήγει ο Πάνος Παναγιώτου, σημειώνοντας ωστόσο ότι η προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα πρέπει να θεωρείται αναπόφευκτη.

Η Πορτογαλία πρέπει «να σεβαστεί όλες τις δεσμεύσεις της»

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν Κλοντ Τρισέ επανέλαβε σήμερα πως η Πορτογαλία θα πρέπει «να σεβαστεί όλες τις δεσμεύσεις της» για τη μείωση του ελλείμματος και του δημόσιου χρέους της. Τόνισε ότι η απαίτηση αυτή ισχύει για «όλες τις χώρες» της ζώνης του ευρώ «χωρίς καμία εξαίρεση» και αρνήθηκε να αποφανθεί για μια ενδεχόμενη ανάγκη της Λισαβόνας να επιδιώξει ευρωπαϊκή βοήθεια, όπως η Ελλάδα και η Ιρλανδία αναγκάστηκαν να το πράξουν το 2010.

«Ζητάμε από την κυβέρνηση της Πορτογαλίας να τηρήσει με αυστηρό και άψογο τρόπο το πρόγραμμα που έχει χαραχθεί και να σεβαστεί όλες τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει», δήλωσε ο Τρισέ στο γαλλικό ραδιόφωνο Europe 1.