Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς κάποιον από τους σημερινούς ηγέτες της Ρωσίας να γιορτάζει τα γενέθλιά του με ένα τόσο λαμπρό πάρτι, όσο αυτό που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Δευτέρα στο ξενοδοχείο Ismailovsky της Μόσχας για τον Ιωσήφ Στάλιν και την 130η επέτειο από την ημέρα γέννησής του. Στην αίθουσα, όπου πραγματοποιήθηκε η τελετή κατέφτασαν πάνω από 2.000 άτομα. Διάσημοι ηθοποιοί τραγούδησαν μπαλάντες με την υποστήριξη της στρατιωτικής ορχήστρας, ενώ απαγγέλθηκαν πατριωτικά ποιήματα. Πάνω απ’ όλους και όλα, ένα πορτρέτο του Ιωσήφ Στάλιν με τη στολή και τα στρατιωτικά του εμβλήματα.

Αυτό που είναι εντυπωσιακό, ωστόσο, είναι η αναζωπύρωση της δημοτικότητας που απολαμβάνει ο Στάλιν αυτή την χρονική περίοδο στη Ρωσία. Την ημέρα που συμπληρώθηκαν 130 χρόνια από τη γέννηση του, στις 21 Δεκεμβρίου, η κρατική εταιρεία δημοσκοπήσεων VTsIOM δημοσίευσε μία έρευνα που έδειξε ότι το 54% των Ρώσων πολιτών έχουν θετική γνώμη για τις ηγετικές ικανότητές του αποθανόντος Ρώσου ηγέτη. Επιπλέον το 50% των ερωτώμενων δήλωσαν ότι οι ικανότητες του ήταν ή και ξεπερνούσαν το μέσο όρο. Το ποσοστό αυτό εμφανίζεται αυξημένο κατά πέντε μονάδες από το 2000, όταν είχε διεξαχθεί η ίδια έρευνα.

Δεν φαίνεται, πάντως όλα αυτά να είναι τυχαία. Η ρωσική κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια έχει στείλει σαφή μηνύματα προς την κατεύθυνση της αποκατάστασης του Ιωσήφ Στάλιν. Πιο συγκεκριμένα υπάρχει η γραμμή ότι τα επιτεύγματα του Στάλιν πρέπει να βρίσκονται στο Πάνθεον της ρωσικής ιστορίας, παρά τα «λάθη» που έγιναν κατά τη διάρκεια της εξουσίας του. Κατά τη διάρκεια της ετήσιας εμφάνισης του Ρώσου πρωθυπουργού στην τηλεόραση, εντός του μήνα, η οποία σχολιάστηκε ως μία συνέντευξη που περιελάμβανε στοχευμένες ερωτήσεις προκειμένου να αποσταλεί στο κοινό ένα συγκεκριμένο μήνυμα, ο Βλαντιμίρ Πούτιν προειδοποίησε τους Ρώσους να μην προβαίνουν σε «γενικά συμπεράσματα» για τον Ιωσήφ Στάλιν. Επικαλέστηκε μάλιστα, την αναγκαστική κολεκτιβοποίηση της γεωργίας, μια διαδικασία που σύμφωνα με αρκετούς ιστορικούς προκάλεσε εκατομμύρια θανάτους από πείνα κατά τις δεκαετίες του 1920 και 1930, όταν ο Στάλιν ήταν Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος. «Είναι αλήθεια, δεν υπάρχει αγροτιά μετά από αυτό» είπε χαρακτηριστικά ο Ρώσος πρωθυπουργός και υποστήριξε «Ό, τι συνέβη σε αυτόν τον τομέα δεν είχε καμία θετική επίπτωση για τα χωριά. Αλλά παρόλα αυτά αναπτύχθηκε η βιομηχανία».

Την περασμένη χρονιά, ένα νέο βιβλίο ιστορίας εγκρίθηκε για τα σχολεία, το οποίο μνημονεύει την καταστολή κατά την περίοδο Στάλιν και περιγράφει τον αρχηγό ως «αρμόδιο διευθυντή». Ο χαρακτηρισμός αυτός – σημειώνεται ότι το βιβλίο γράφτηκε με τη συνεισφορά ενός ιστορικού που ανήκει στο κόμμα της Ενωμένης Ρωσίας, του Βλαντιμίρ Πούτιν – έγινε αντικείμενο έντονης κριτικής από τους ιστορικούς στη Ρωσία και το εξωτερικό. Ορισμένοι μιλούν για «αναθεώρηση» της ιστορίας, βασιζόμενοι σ’ ένα επιπλέον παράδειγμα. Τον Αύγουστο αποκαλύφθηκε στην πόλη της Μόσχας και συγκεκριμένα στον σταθμό του metro της Kurskaya, μία επιγραφή για τον Ιωσήφ Στάλιν. Η γιγαντιαία επιγραφή αναφέρεται: «Ο Στάλιν μας έμαθε να είμαστε πιστοί στην πατρίδα, μας ενέπνευσε ώστε να εργαζόμαστε και να δημιουργούμε μεγάλα έργα». Ο διαφορετικός αυτός έπαινος στον Ιωσήφ Στάλιν προκάλεσε την κατακραυγή οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και πολιτικών της αντιπολίτευσης, ωστόσο οι κρατικοί υπάλληλοι δεν έλαβαν εντολές και δεν προχώρησαν στην αφαίρεση του.

Η κυβέρνηση δείχνει να προχωρά με στοχευμένες κινήσεις στην αποκατάσταση του Στάλιν. Αναλύσεις και θεωρίες ακολουθούν. Πολιτικοί της αντιπολίτευσης πιστεύουν ότι είναι συνδεδεμένη με τις προσπάθειες του κυβερνώντος κόμματος να σταθεροποιήσει την εξουσία του. «Οι κινήσεις υποκρύπτουν ότι οι τακτικές του Στάλιν αποτελούν μέρος του οπλοστασίου του για τον έλεγχο της χώρας» υποστήριξε ο ηγέτης του κόμματος της αντιπολίτευσης Yabloko, Sergei Mitrokhin και προσέθεσε ότι η ευρεία συμπάθεια προς τον Στάλιν, είναι αποτέλεσμα της παρατεταμένης επίδρασης της σοβιετικής προπαγάνδας, την οποία η ρωσική κυβέρνηση ποτέ δεν προσπάθησε να διαγράψει από τη συνείδηση του κόσμου μετά την πτώση του κομμουνισμού. «Όλες οι χώρες που εξέρχονται από τον ολοκληρωτισμό και περνούν σε μία κανονική μορφή διακυβέρνησης, πραγματοποιούν ένα μακροχρόνιο και δύσκολο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και αναμόρφωσης, προκειμένου να αποκοπούν από το παρελθόν» υπογραμμίζει, τονίζοντας ότι η Γερμανία εξακολουθεί να βρίσκεται σε μία κατάσταση εξόδου από τα ναζιστικά κατάλοιπα, την ίδια ώρα που η Ρωσία, δεν έχει καν ξεκινήσει τέτοιες διαδικασίες.

Δεν έχουν όλα τα υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησης θετική άποψη για την επίσημη αποκατάσταση της εικόνας του Στάλιν. Στις 30 Οκτωβρίου, επίσημη ημέρα πένθους για τα θύματα του καθεστώτος του Στάλιν, ο πρόεδρος της Ρωσίας, Dmitry Mevdedev, δήλωσε ότι η Ρωσία «δεν πρέπει να επιτρέψει σε όσους έκαναν κακό σε δικούς τους ανθρώπους να προστατεύονται υπό τη σημαία της αποκατάστασης της ιστορικής δικαιοσύνης. Δεν μπορεί να δικαιολογείται η καταστολή». Αλλά ο η παρέμβασή του, που αναρτήθηκε με βίντεο, σε blog της ιστοσελίδας του Κρεμλίνου, φαίνεται πως έπεσε στο κενό. Ενώ η ετήσια συνέντευξη του Πούτιν, μεταδόθηκε από τα κρατικά κανάλια σε όλη τη χώρα, το βίντεο του Mevdedev έτυχε ελάχιστης προσοχής στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης.

Κατά τη διάρκεια της επετείου της Δευτέρας, στις εκδηλώσεις που οργανώθηκαν από το Κομμουνιστικό Κόμμα, έλαβαν μέρος όχι μόνο οι βετεράνοι του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και εκατοντάδες νέοι. Ένας από αυτούς, ο Vadim Kasimov, Γραμματέας της νεολαίας του Κομμουνιστικού Κόμματος, δήλωσε ότι η κληρονομιά του Στάλιν είναι ένα από τα καλύτερα εργαλεία στρατολόγησης νέων μελών. «Οι νέοι άνθρωποι, όταν σκέφτονται τον Ιωσήφ Στάλιν, τον σκέφτονται ως έναν ισχυρό ηγέτη, μία δυναμική προσωπικότητα και ως πρότυπο», υπογράμμισε.

Είτε οι νέοι αποφασίσουν να ακολουθήσουν τα βήματα του Στάλιν, είτε όχι, η κυβέρνηση φαίνεται να επιτυγχάνει στη διάλυση της οργής που αισθάνονται ορισμένοι Ρώσοι για την περίοδο της εξουσίας του Ιωσήφ Στάλιν, πετυχαίνοντας την αποκατάσταση του αμφιλεγόμενου προφίλ του Ρώσου ηγέτη.

Πηγή: Time