Επέκταση των μέτρων που ανακοίνωσε την περασμένη Τρίτη κατά της κερδοσκοπίας στις αγορές μετοχών και ομολόγων σχεδιάζει η Γερμανία. Στο μεταξύ, όλο και περισσότεροι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι τα υπερβολικά μέτρα λιτότητας που υιοθετούνται στην Ευρώπη ενδέχεται να οδηγήσουν σε μια «καταστροφή».

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδα Financial Times, η γερμανική κυβέρνηση θα απαγορεύσει την πώληση μετοχών από επενδυτές που δεν τις έχουν στην κατοχή τους – το λεγόμενο short selling ( ανοιχτές πωλήσεις) – για το σύνολο των εταιρικών τίτλων που διαπραγματεύονται στα χρηματιστήρια της χώρας.

Πριν από μία εβδομάδα, η γερμανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (BaFin) ανακοίνωσε την απαγόρευση του short selling (ανοιχτές πωλήσεις) για τις μετοχές των δέκα μεγαλύτερων εταιριών του χρηματοπιστωτικού κλάδου της Γερμανίας, καθώς επίσης και για τα κρατικά ομόλογα των χωρών της Ευρωζώνης. Επίσης, ανακοίνωσε την απαγόρευση αγοράς των λεγόμενων ασφάλιστρων έναντι κινδύνου χρεοκοπίας (credit default swaps ή CDS) μίας χώρας της Ευρωζώνης, εφόσον ο επενδυτής δεν έχει στην κατοχή του κρατικά ομόλογα της συγκεκριμένης χώρας. Η μονομερής κίνηση της Γερμανίας προκάλεσε αναστάτωση στις ευρωπαϊκές και διεθνείς κεφαλαιαγορές, καθώς θεωρήθηκε ως αιφνιδιαστική.

Σύμφωνα με τους Financial Times, οι εποπτικές αρχές των κεφαλαιαγορών των χωρών της Ευρώπης διεξάγουν εντατικές διαβουλεύσεις σε σχέση με τα μέτρα που εξήγγειλε η Γερμανία και είναι πιθανή η ανακοίνωση μίας ευρύτερης συνεργασίας μεταξύ τους, ακόμη και εντός της εβδομάδας. Στο ίδιο δημοσίευμα αναφέρεται ότι η γερμανική κυβέρνηση επιθυμεί να καταστήσει τα μέτρα κατά της κερδοσκοπίας μόνιμα, με τη ψήφιση σχετικού νόμου από τη Βουλή τον επόμενο μήνα.

Εν τω μεταξύ, πολλαπλασιάζονται οι εκκλήσεις των οικονομολόγων κατά του «ζήλου» που επιδεικνύουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για την εφαρμογή των προγραμμάτων λιτότητας, τα οποία χαρακτηρίζουν επικίνδυνα: η λιτότητα, στην οποία αυτές ασμένως συμπαρατάσσονται προκειμένου να αποκατασταθεί η κλυδωνιζόμενη ανάπτυξη και αξιοπιστία των αγορών στη Γηραιά Ευρώπη, είναι δύσκολο να τηρηθεί.

Εάν η Ευρώπη εφαρμόσει «ένα συντονισμένο σχέδιο λιτότητας» «διατρέχει τον κίνδυνο μίας καταστροφής», με την ανάπτυξή της να τελματώνεται και την ανεργία να εκτινάσσεται, προειδοποιεί ο νομπελίστας οικονομολόγος Γιόζεφ Στίγκλιτς.

Παρόμοιες προειδοποιήσεις είχε διατυπώσει και ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ Ολιβιέ Μπλανσάρ, για τον οποίο «ο κίνδυνος ελλοχεύει στην περίπτωση, που κάτω από την πίεση των αγορών, ορισμένες χώρες δείχνουν υπερβάλλοντα ζήλο για λιτότητα».

«Δεν είναι δα και θέσφατον ότι πρέπει σώνει και καλά να έχει μειωθεί στο 3% το δημόσιο έλλειμμά τους το 2012,ή το 2013», όπως επιτάσσουν οι Βρυξέλλες, προειδοποιεί κι από την πλευρά του ο διευθυντής του ΔΝΤ Ντομνίκ Στρος-Καν.

«Στην Ελλάδα κατέστη αναγκαίο να μειωθούν οι δημόσιες δαπάνες και αυτό ενδέχεται να αναθερμάνει την ανάπτυξη», εκτιμά ο καθηγητής στο London School of Economics Άντριου Σκοτ. Απεναντίας όμως « η προσαρμογή μπορεί να γίνει με ακόμη πιο προοδευτικό τρόπο, δεν θα πρέπει να λαμβάνονται πολλά μέτρα τώρα ενώ έχει ανακοινωθεί ένα σχέδιο σε έναν πενταετή, ή δεκαετή ορίζοντα».

Επιπλέον, σύμφωνα με τον Ελί Κοέν του γαλλικού Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS), τα μόνα «πραγματικά δραστικά» μέτρα που έχουν ανακοινωθεί είναι της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. «Καίτοι δυσάρεστα, αυτά τα σχέδια είναι δικαιολογημένα», πρόσθεσε ο ίδιος. Οι άλλες χώρες, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, ή η Αυστρία «δεν έχουν κανένα λόγο να λάβουν μέτρα λιτότητας» και δεν «πρέπει να υπάρχει κανένας λόγος για νοσηρή διάδοση που θα τις ωθήσει να το κάνουν», προειδοποιεί ο ίδιος. Ιδιαίτερα ευαίσθητο είναι αυτά τα μέτρα για τη Γαλλία και τη Βρετανία.