Αλλαγές εκ βάθρων ενδέχεται να επιφέρει στους πολιτικούς συσχετισμούς η περαιτέρω εκχώρηση της εθνικής οικονομικής διαχείρισης στην Ευρωζώνη και αυτή τη φορά στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Στην παρούσα συγκυρία, έρευνες και αναλύσεις διαπιστώνουν: σοβαρό πλήγμα -στην εικόνα έστω- του δικομματισμού, εξάντληση της ανεκτικότητας από την κοινή γνώμη και αύξηση του ενδιαφέροντος σε επιλογές εκτός του Κοινοβουλίου. Για λογαριασμό του tvxs.gr, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας δημοσκοπήσεων MRB, Δημήτρης Μαύρος, «εκτυπώνει τη φωτογραφία» μιας ιδιαίτερα κρίσιμης πολιτικής στιγμής.

-Η ανεκτικότητα του κόσμου στα μέτρα έχει χαθεί εδώ και ένα μήνα
-Εξακολουθεί ακέραιο το ηθικό σκέλος της κυβερνητικής πολιτικής
-Ήδη από τη Σύνοδο Κορυφής ο κόσμος επέλεξε «Τρισέ» και όχι «Στρος Καν»
-Πλήγμα στην εικόνα αλλά όχι και την ουσία του δικομματισμού
-Η περιβόητη κάθαρση μονόδρομος για τη ΝΔ
-«Κοιλιά» παρουσίας από το ΚΚΕ
-Στον ισορροπημένο λόγο του ΣΥΡΙΖΑ παρεμβάλλουν τα εσωτερικά
-Ο ΛΑΟΣ «ακροβατεί» αλλά διατηρεί τα ποσοστά
-Μέσο πίεσης στο πολιτικό σύστημα η προοπτική κόμματος επιχειρηματιών

Η κυβέρνηση «χτυπά το κουδούνι» στην πόρτα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και οι πολίτες ανησυχούν: «Το έχουμε δει ως προϊδεασμό στις έρευνες (…) σκεφτείτε πως κατά την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής η θετική αποδοχή στην πρόταση Τρισέ (διοικητή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος επιδίωξε επίλυση του ελληνικού προβλήματος με ευρωπαϊκά εργαλεία) είχε φτάσει κοντά στο 65%. Τα ποσοστά ήταν αντιστρόφως ανάλογα στην περίπτωση συμμετοχής του ΔΝΤ», αναφέρει ο κ. Μαύρος. Άλλωστε, όπως προκύπτει από το βαρόμετρο της Public Issue για το Σκάι, «σχεδόν οι μισοί (51%) κρίνουν ότι θα βλάψει την Ελλάδα η ενδεχόμενη προσφυγή της στο ΔΝΤ, το 27% θεωρεί ότι η προσφυγή είναι ωφέλιμη και το 22% δεν εκφράζει κάποια γνώμη».

Εξάλλου, όπως επισημαίνει ο κ. Μαύρος, «η ανεκτικότητα του κόσμου στα οικονομικά μέτρα έχει χαθεί ένα μήνα πριν. Το Φεβρουάριο η στάση των πολιτών απέναντι στην ερώτηση – δείκτη, αν είναι διατεθειμένοι να κάνουν θυσίες για να μπορέσει η Ελλάδα να ανακάμψει, το ποσοστό ήταν γύρω στο 59%, όταν ένα μήνα μετά, το Μάρτιο μειώθηκε στο 46%, κάτω από την πλειοψηφία. Όσο περνά ο καιρός, η ροπή είναι η εξής: μαζεύομαι προς τα πίσω, συσπειρώνομαι, και συν τοις άλλοις τώρα θα αρχίσω να αποτιμώ τι συμβαίνει στην τσέπη μου, γιατί μέχρι τότε δεν είχε αρχίσει ο κόσμος να βιώνει τις συνέπειες».

Όλα αυτά σημαίνουν ζημιά για την κυβέρνηση; «Δεν είναι βέβαιο», εκτιμά ο πολιτικός αναλυτής της MRB, «διότι ο κόσμος σε αυτές τις περιπτώσεις από τη μια μεριά κρίνει το αποτέλεσμα πάρα πολύ κακά, αισθάνεται φοβισμένος και αμύνεται, από την άλλη συσπειρώνεται γύρω από την εκάστοτε κυβέρνησή του για να μπορέσει να βγει από την κρίση, δηλαδή γίνεται πολύ πιο συντηρητικός στις συμπεριφορές του. Άρα, και επιπλέον από τη στιγμή που δεν έχει υποστεί πλήγμα το ηθικό κομμάτι της ραχοκοκαλιάς της κυβέρνησης, ο κόσμος εξακολουθεί να είναι κοντά της. Θυμηθείτε ότι το 2007, παραμονές των εκλογών, καιγόταν όλη η Ελλάδα και ανεξάρτητα από το πόσο αποτελεσματική ήταν η κυβέρνηση, επανεξελέγη, διότι το ηθικό «γονίδιο του DNA» ήταν εκεί».

Από την πλευρά της, η ΝΔ αντιδρά στην εμπλοκή του ΔΝΤ ωσάν θεματοφύλακας των εργασιακών κεκτημένων: Ο πρόεδρος της ΝΔ «έχει δημιουργήσει κάποιες σοβαρές προδιαγραφές για να μπορεί να ακουστεί στο μεσοπρόθεσμο μέλλον, αλλά ακόμη ο κόσμος δεν έχει ζυγίσει καταρχήν ένα πράγμα: Τι ακριβώς συμβαίνει με τη συναίνεση. Ενώ ξεκίνησε με μία στάση που έδειχνε υπευθυνότητα κ.λπ, ο κόσμος ξαφνικά, απέναντι σε αυτή τη συναίνεση, ένιωσε και ολίγον μόνος. Διότι σκεφτόταν: εντάξει, τα κάνει όλα σωστά το ΠΑΣΟΚ και η κυβέρνηση; Ποιος θα με προστατέψει από τα ενδεχόμενα λάθη τα οποία θα κάνει; Εκεί, λοιπόν, η φράση που είπε ο Σαμαράς ότι εμείς δεν δίνουμε λευκή επιταγή έπρεπε να ειπωθεί με μεγαλύτερη δύναμη και συνεχόμενα, έτσι ώστε να φαίνεται ότι συναίνεση δεν σημαίνει συμφωνώ σε όλα, σημαίνει συμφωνώ στα σωστά και διαφωνώ στα λάθος».

Αν μην τι άλλο, η αντιπολιτευτική τακτική της ΝΔ υπονομεύεται από το πρόσφατο «αμαρτωλό» παρελθόν της. «Νομίζω ότι όλο αυτό το πράγμα (η λεγόμενη κάθαρση) είναι μία εξελικτική πορεία, δεν υπάρχει σημείο καμπής που πατάμε το κουμπί και λέμε τώρα καθάρισε, τώρα δεν καθάρισε, νομίζω ότι υπάρχει ακόμα πορεία μέχρι το συνέδριο να χτίζονται πράγματα για το που θα πάει όλη αυτή η ιστορία σε σχέση με το παρελθόν. Βέβαια, ο κόσμος είναι κάθετος, το είδατε και στην πρόσφατη έρευνα για τη Real News, θέλει να μην εμφανίζονται στα media άνθρωποι που έχουν πλήξει την παράταξη, ζητά να διαγραφούν όλοι οι άνθρωποι τα ονόματα των οποίων έχουν εμπλακεί σε αυτή την ιστορία, είναι πολύ κάθετοι τόσο το ευρύ κοινό όσο και ο ψηφοφόρος σε αυτό το ζήτημα».

Έχει υποστεί, λοιπόν, ουσιαστικό πλήγμα ο δικομματισμός; «Καταρχήν, υπάρχουν δύο ειδών πλήγματα στο δικομματισμό», όπως αναφέρει ο κ. Μαύρος, «το πλήγμα στην εικόνα του και το πλήγμα στις ψήφους. Στην εικόνα του είναι βέβαιο. Και το βλέπουμε με πολλούς τρόπους. Στην πρόθεση ψήφων, όπου μάλιστα εμείς στην MRB είθισται να έχουμε χαμηλά ποσοστά αδιευκρίνιστης ψήφου, σημειώνονται τώρα ποσοστά γύρω στο 25%, που είναι θηριώδη. Σε πρόσφατη έρευνα, επίσης στη Real News, θέσαμε το ερώτημα αν ο κόσμος πιστεύει ότι υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις μέσα στον κόσμο που δεν εκπροσωπούνται από τα κόμματα της Βουλής: πάνω από 70% είπε ναι, και 62% ότι θέλει αυτό να μεταφραστεί σε παρουσία κόμματος. Στη συνέχεια, πλειοψηφικά, ο κόσμος επιθυμεί το όποιο νέο κόμμα να εμφανιστεί στο χώρο του κέντρου και της κεντροαριστεράς. Αυτό λοιπόν αντιλαμβάνεστε ότι είναι πλήγμα εικόνας για το δικομματισμό.

Εκείνο για το οποίο δεν είμαι σίγουρος ότι μπορεί να συμβεί είναι, στην περίπτωση που αύριο το πρωί κηρύσσονταν εκλογές, αν θα είχαμε και πλήγμα και στις ίδιες τις ψήφους. Διότι, θα μπορούσε να σημαίνει: «δεν πάω να ψηφίσω», που αυτό θα ανέβαζε ξανά τα ποσοστά του δικομματισμού, καθώς θα ποσοστοποιούσαμε σε νέα βάση. Πάντως, με όλα αυτά που γίνονται, εγώ δεν πιστεύω ότι αυτή τη στιγμή ο κόσμος είναι τόσο χαλαρός και ανεβασμένος που θα έλεγε: «εγώ δεν πάω να ψηφίσω». Άρα, θα πάει και δεν νομίζω ότι θα αντέξει να ψηφίσει άλλου είδους κόμματα. Διότι εδώ παίρνονται αποφάσεις και ο κόσμος δεν αισθάνεται ότι έχει την πολυτέλεια να μην συμμετέχει στη λήψη αυτών των αποφάσεων. Άρα θα οδηγηθεί εκ νέου σε κόμματα εξουσίας».

Εύλογα, η ανάλυση στρέφεται στις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις, αρχής γενομένης από το ΚΚΕ: «Η αίσθηση που δίνει είναι ότι κάνει μια «κοιλιά» παρουσίας. Η κ. Παπαρήγα δεν εμφανίζεται συστηματικοποιημένα, θα έλεγα ότι δημιουργεί πιο συχνά ατζέντα ο κ. Τσίπρας παρά εκείνη. Το ΚΚΕ έχει προσδιορίσει ακριβώς όλα αυτά τα χρόνια τι προσδοκά κανείς από αυτό. Πολύ αυστηρά και πολύ οριοθετημένα, κάτι που άλλες φορές είναι καλό, άλλες φορές κακό πράγμα. Διότι, αν θες να στρίψεις ένα τάνκερ, να το πούμε σχηματικά, και βάλεις ένα ρυμουλκό να πάρει φόρα να το χτυπήσει για να το στρίψει, στην καλύτερη των περιπτώσεων θα το βουλιάξει. Θα πρέπει, λοιπόν, να το αγγίξει στο πλάι και σιγά – σιγά να το στρίβει. Το ΚΚΕ στη συγκεκριμένη περίπτωση μοιάζει να προσπαθεί να εμβολίσει το τάνκερ.

Και η έτερη αριστερή πτέρυγα; «Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δημιουργήσει μεγαλύτερες προσδοκίες ως προς το να πετύχει τη σωστή προσέγγιση του ρυμουλκού στο τάνκερ, αλλά από την άλλη μεριά συνεχώς θολώνει το νερό. Ο κ. Τσίπρας έχει ένα πιο ισορροπημένο λόγο, παρά το νεαρό της ηλικίας του. Σε κάποιες περιπτώσεις έχει εξηγήσει κάποια φαινόμενα, είναι ο πρώτος για παράδειγμα που τοποθετήθηκε απέναντι στη λέξη «Τιτανικός» που ειπώθηκε από τη μεριά του ΠΑΣΟΚ, για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Ωστόσο, δημιουργείται θόρυβος παρεμβολής στο λόγο του ΣΥΡΙΖΑ από τις εσωτερικές διεργασίες. Παράλληλα, ο ΣΥΝ και ο ΣΥΡΙΖΑ εκπροσωπούσαν πριν από την έξαρση της σημερινής κρίσης την ανάγκη για εκείνο το άυλο κομμάτι: ποιότητα στην εργασία, στον ελεύθερο χρόνο, στη μόρφωση, στη διασκέδαση κ.λπ. Τώρα, όλα αυτά έχουν πάει πιο πίσω λόγω των εξελίξεων».

Μένει το κόμμα του κ. Γιώργου Καρατζαφέρη. «Ο ΛΑΟΣ «ακροβατεί», κατά την ταπεινή μου άποψη, γιατί προσπαθεί να δείξει ότι είναι με το πρακτικό και το εφικτό, με το σωστό στην παρούσα συγκυρία αλλά μένει να δούμε πώς θα εξελιχθεί στη συνέχεια αυτή η «ακροβασία», σύμφωνα με την οποία: «στηρίζω το ΠΑΣΟΚ, είμαι και στην πολυκατοικία (της δεξιάς παράταξης), προτείνω και λύσεις κλπ. Πάντως, μέχρι στιγμής τα ποσοστά του δεν φαίνεται να μειώνονται. Παρ’ όλη την πολύ σημαντική διαρροή του μετά τις εκλογές στη ΝΔ, λόγω της εκλογής Σαμαρά, τότε είδαμε ένα 20% του ΛΑΟΣ να φεύγει, υπάρχει ένας κύκλος ανθρώπων που τον τροφοδοτεί ξανά. Εγώ δεν βλέπω τα ποσοστά του να πέφτουν».

Κάπως έτσι έχει το πολιτικό τοπίο, όπως το περιγράφει ο διευθύνων σύμβουλος της MRB, ο οποίος αφήνει για το τέλος μια πληροφορία η οποία προκαλεί σε κάποιους λυτρωτικούς, σε άλλους τρομακτικούς συνειρμούς. Ερωτηθείς αν οι πολίτες φαίνεται να προσανατολίζονται περισσότερο σήμερα σε κυβερνητικές συνεργασίες, αναφέρει: «Δεν είναι εκεί ο κόσμος αυτή τη στιγμή. Θα σας πω το εξής, υπάρχει μία έρευνα η οποία θα δημοσιευθεί μέσα στο Μάιο από το Ινστιτούτο Επικοινωνίας. Αν και σχετίζεται με την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, θα εφάπτεται πολύ έντονα της πολιτικής συγκυρίας. Ο κόσμος αυτή τη στιγμή πιστεύει αρκετά πλειοψηφικά -δεν μπορώ να σας πω το ποσοστό για ευνόητους λόγους- ότι ο χώρος των επιχειρήσεων και των εταιρειών μπορεί να παρέχει ισχυρότερους και καλύτερους ηγέτες για το καλό της χώρας, παρά ο χώρος της πολιτικής. Κάτι τέτοιο θα γινόταν ευπρόσδεκτο έστω και για να «ταραχθούν τα νερά», δηλαδή για να τεθούν ξανά κάποια πράγματα στο τραπέζι. Δεν είμαι βέβαιος αν ο κόσμος θα πήγαινε να ψηφίσει ένα κόμμα επιχειρηματιών, όσο ηγετικά και αν συμπεριφέρονταν αυτοί οι επιχειρηματίες. Αλλά, σίγουρα, πολύ θα ήθελε να γίνει κάτι τέτοιο για να τεθούν ξανά κανόνες στο τραπέζι. Έτσι ώστε να θορυβηθούν οι πολιτικοί και να συμπεριφερθούν όπως θα έπρεπε κ.λπ».