Η Δίκη των Πιθήκων, όπως έμεινε γνωστή στην Ιστορία («Η Πολιτεία του Τενεσί κατά του Τζον Τόμας Σκόουπς»), έλαβε χώρα τον Ιούλιο του 1925, στο Ντέιτον του Τενεσί. Η δίκη αποτέλεσε σημείο καμπής στις ΗΠΑ για τη θεωρία της Εξέλιξης, καθώς ο καθηγητής γυμνασίου Σκόουπς δικάστηκε επειδή παρέβη νόμο της Πολιτείας του Τενεσί διότι δίδαξε στους μαθητές του τον Δαρβίνο. Του Στέφανου Χελιδόνη από την «Καθημερινή».

Η Αμερικανική Ενωση για τις Πολιτικές Ελευθερίες σκόπιμα ζήτησε από τον Σκόουπς να παραβεί τον νόμο Μπάτλερ, ο οποίος απαγόρευε τη διδασκαλία της δαρβινικής εξέλιξης στα σχολεία του Τενεσί, και επέμενε στην κατά γράμμα ερμηνεία των Γραφών. Ο ίδιος ο Σκόουπς είχε παροτρύνει τους μαθητές του να καταθέσουν εναντίον του, ώστε να οδηγηθεί σε δίκη. Οι νομικές ομάδες της δίωξης και της υπεράσπισης αποτελούνταν από διάσημους δικηγόρους.

Ads

Ο Σκόουπς κρίθηκε ένοχος και του επεβλήθη πρόστιμο 100 δολαρίων. Οι δικηγόροι του Σκόουπς υπέβαλαν έφεση, υποστηρίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι ο νόμος ήταν αντισυνταγματικός καθώς ευνοούσε μία συγκεκριμένη θρησκευτική ομάδα. Η έφεση απορρίφθηκε, όπως όμως και το πρόστιμο των 100 δολαρίων λόγω μιας νομικής λεπτομέρειας, και εκεί έληξε η Δίκη των Πιθήκων. Στη διάρκειά της προσείλκυσε τα φώτα της δημοσιότητας σε ΗΠΑ και Ευρώπη, με πρωτοφανή τρόπο. Η μικρή πόλη του Ντέιτον πλημμύρισε με δημοσιογράφους απ’ όλη τη χώρα και η δίκη ήταν η πρώτη που μεταδόθηκε από το ραδιόφωνο σε όλες τις ΗΠΑ.

Η δίκη μετατράπηκε σε θεατρικό έργο και αργότερα σε κινηματογραφική ταινία, προκαλώντας εκατομμύρια Αμερικανούς να χλευάσουν τους αντιτιθέμενους στη θεωρία της Εξέλιξης. Ωστόσο, ο ταπεινωμένος φονταμενταλισμός δεν υποχώρησε στο πολιτικό και πολιτισμικό παρασκήνιο λόγω της δίκης. Αυτό συνέβη περισσότερο λόγω του θανάτου του κατηγόρου Γουίλιαμ Τζένινγκς Μπράιαν στον ύπνο του, πέντε μόνο μέρες μετά το τέλος της δίκης. Κανείς δεν μπόρεσε να αναπληρώσει το κενό στην ηγεσία των φονταμενταλιστών.

Αυτό που δεν πέθανε ήταν το χάσμα μεταξύ των χριστιανών που αναζητούσαν την αλήθεια μέσω της Βίβλου και αυτών που την αναζητούσαν μέσω της επιστήμης. Η πλάστιγγα έγειρε θεαματικά υπέρ του Δαρβίνου το 1958, όταν βάσει νόμου -υπό τον φόβο ότι το εκπαιδευτικό σύστημα των ΗΠΑ είχε μείνει πίσω σε σχέση με αυτό της ΕΣΣΔ- τα σχολικά εγχειρίδια Βιολογίας έπρεπε να τονίζουν τη σημασία της εξέλιξης. Το 1967 ο νόμος Μπάτλερ καταργήθηκε.

Ads