Εθνικιστικές διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν τη Δευτέρα στο Βελιγράδι αλλά και την Πρίστινα μετά τη συμφωνία ορόσημο για εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ της Σερβίας και του Κοσόβου. Μεταξύ άλλων η συμφωνία προβλέπει ότι οι Σέρβοι στο βορείο Κόσοβο θα έχουν τη δική τους αστυνομία και δικαιοσύνη (Eφετείο που θα εκδικάζει, σε δεύτερο βαθμό, υποθέσεις πολιτών σερβικής εθνότητας) . Επίσης όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός της Σερβίας η Ένωση Σερβικών Δήμων θα έχει Πρόεδρο, Συνέλευση και Εκτελεστικό Συμβούλιο που θα αποτελεί, όπως είπε, την κυβέρνηση του σερβικού πληθυσμού στο Κόσοβο. Τέλος οι δύο πλευρές συμφώνησαν καμία να μην ασκήσει βέτο για ένταξη της άλλης στην ΕΕ.

Ads

Ουσιαστικά οι παράλληλες σερβικές δομές του βόρειου Κοσόβου θα ενσωματωθούν στο νομικό πλαίσιο της Πρίστινας, αλλά οι Σέρβοι της περιοχής θα διατηρήσουν μια περιορισμένη αυτονομία στους τομείς της υγείας, της εκπαίδευσης, της αστυνομίας και των δικαστηρίων. 

Κυματίζοντας σερβικές σημαίες και φωνάζοντας «Προδότες- Προδότες» χιλιάδες διαδήλωσαν στο Βελιγράδι, στην πρωτεύουσα της Σερβίας. Οι συγκεντρωμένοι ζήτησαν την απόσυρση της συμφωνίας και την παραίτηση της κυβέρνησης. Συγκεντρώσεις πραγματοποιήθηκαν και στο βόρειο Κοσοβο, στη διχοτομημένη πόλη Μιτρόβιτσα.  Εθνικιστικές διαδηλώσεις όμως πραγματοποιήθηκαν και στη Πρίστινα με Αλβανούς εθνικιστές να διαμαρτύρονται ενάντια στη χορήγηση κάθε είδους αυτονομίας στου Σέρβους του Κοσόβου, καθώς υποστηρίζουν πως η σερβική μειονότητα στο Βόρειο Κόσοβο επιθυμεί «να πάρει τα εδάφη του Κοσόβου και να ενωθεί με τη Σερβία».

Μετά την επίτευξη της συμφωνία υπήρξε η θετική γνωμοδότηση από τη Κομισιόν για έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με το Βελιγράδι. Οι επικεφαλής διπλωματίας της ΕΕ πρόκειται να εξετάσουν τον Ιούνιο εάν θα ανάψουν το «πράσινο φως» στο Βελιγράδι, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε ανακοίνωσή της αναφέρει πως «η Σερβία έχει κάνει πολύ σημαντικά βήματα για τη βελτίωση των σχέσεών της με το Κόσοβο».

«Αυτή η συμφωνία αποτελεί ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός. Σηματοδοτεί μια ιστορική καμπή για τις δύο χώρες, αλλά και για ολόκληρη την περιοχή» δήλωσε ο Γκίντο Βεστερβέλε, υπουργός εξωτερικών της Γερμανίας, ενώ ο γγ του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν «συνεχάρη και επαίνεσε τις δύο πλευρές για την αποφασιστικότητά τους». Παράλληλα εξέφρασε την ελπίδα ότι η συμφωνία «θα φέρει ένα καλύτερο μέλλον και μία σταθερότητα στην περιοχή».

Σχεδόν 100 χώρες, μεταξύ αυτών οι ΗΠΑ και 22 από τις 27 της ΕΕ, έχουν αναγνωρίσει το Κόσοβο, το οποίο κήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία του το 2008. Μεταξύ των χωρών που δεν έχουν αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσόβου είναι και η Ελλάδα.

Την Κυριακή στην Πρίστινα, την πρωτεύουσα του Κοσόβου, το κοινοβούλιο υπερψήφισε τη συμφωνία. Τη συμφωνία ενέκρινε και η κυβέρνηση της Σερβίας και ο πρωθυπουργός της χώρας Ίβιτσα Ντάτσιτς ανέφερε ότι η συμφωνία για το βόρειο Κόσοβο, τις επόμενες ημέρες θα τεθεί προς έγκριση στο κοινοβούλιο της Σερβίας.

Ωστόσο σε διεθνή μέσα αναφέρεται πως θα φανεί στην πράξη ο τρόπος με τον οποίο θα μπορέσει να εφαρμοστεί η συμφωνία. Ήδη έχουν προκληθεί αντιδράσεις από κόμματα της αντιπολίτευσης, αν και σύμφωνα με τις πληροφορίες από το ΑΠΕ τα μεγαλύτερα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν εκφραστεί θετικά για τη συμφωνία, ενώ υπάρχει και η άποψη για διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος, ώστε να εγκριθεί η συμφωνία και από τη Σερβική κοινωνία.

Την ίδια στιγμή οι Σέρβοι του Κοσόβου αρνούνται οποιαδήποτε εξουσία προέρχεται από τους Αλβανούς με τους πολιτικούς αναλυτές να αναφέρουν πως η κυβέρνηση της Σερβίας χάνει την επιρροή της στο βόρειο Κόσοβο και η εφαρμογή των συμφωνηθέντων στις Βρυξέλλες θα αποδειχθεί πιο επίπονη διαδικασία από τις διαπραγματεύσεις με την Πρίστινα.

Σέρβοι αξιωματούχοι επισημαίνουν ότι η συμφωνία δεν σημαίνει πως το Βελιγράδι αναγνωρίζει de facto την κρατική υπόσταση του Κοσόβου, ωστόσο η Ορθόδοξη Εκκλησία της Σερβίας, που κατήγγειλε τη συμφωνία, τόνισε πως «με την αποδοχή της από τη σερβική ηγεσία το Κόσοβο χάθηκε οριστικά».

«Η συμφωνία των Βρυξελλών αποτελεί στην πραγματικότητα την έμμεση, σιωπηλή επιβολή του καθεστώτος Θάτσι βόρεια του ποταμού Ίμπαρ και αποδοχή της ύπαρξης ανεξάρτητου κράτους», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Ορθόδοξη Εκκλησία και προσθέτει:

«Είναι πολύ υψηλή η τιμή για την περιβόητη ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων, ιδιαίτερα δε όταν είναι γνωστό ότι θα ακολουθήσουν νέοι όροι μέχρι την πλήρη ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αποκορύφωμα την επίσημη αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσόβου. Σε σχέση με αυτή τη συμφωνία, η διαίρεση του Κοσόβου μοιάζει πολύ πιο δίκαιη και βιώσιμη λύση».

Η Σερβική Εκκλησία καλεί τους βουλευτές και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας «να σταθούν ενώπιον του Θεού, της συνείδησης τους και της ιστορίας του σερβικού γένους και να αναλογιστούν την ηθική και ιστορική ευθύνη που έχουν όταν θα κληθούν να επικυρώσουν ή απορρίψουν τη συμφωνία».

Η αρχιερατική Σύνοδος της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας καλεί επίσης το σερβικό λαό στο Κόσοβο «να μην αναγνωρίσει το διάταγμα της ισχύος και του αδίκου, ανεξαρτήτως από την απόφαση της πολιτικής ηγεσίας της Σερβίας και να θεωρεί το Κόσοβο και τα Μετόχια πάντα και για πάντα δική του γη».